17 lutego 1980 o godzinie 14:25 Polacy stanęli na szczycie najwyższej góry Ziemi, na wysokości 8848 metrów.
Otworzyli tym samym nową epokę we wspinaczce - alpinizmu zimowego. Polacy wspięli się na Mount Everest klasyczną drogą, którą wcześniej pokonało wiele wypraw himalajskich, jednak nie w zimie.
Wyprawą na szczyt kierował Andrzej Zawada, pierwszy człowiek w historii, który przekroczył zimą granicę 8000 metrów. Wyprawa liczyła dwudziestu członków. Do dziś żyje szesnastu, czterech z nich mieszka za granicą.
Pierwsi członkowie wyprawy dotarli do bazy na wysokości 5350 metrów 31 grudnia 1979 roku, ostatni uczestnicy trzy dni później. W ciągu dwóch tygodni alpiniści przybyli do ostatniego obozu na wysokości 7984 metrów. Z niego wyruszyli na szczyt 17 lutego rano. Po siedmiu godzinach wspinaczki 28 - letni wówczas Leszek Cichy i 30 - letni Krzysztof Wielicki dotarli na szczyt Mount Everestu, na którym spędzili 40 minut.
Leszek Cichy wspominał, że podczas zdobywania najwyższego szczytu świata strach zostawił za sobą. Jak podkreślał, pozbył się go już wtedy gdy dowiedział się, że szczyt będzie zdobywał zimą. Pozostało wtedy przekonanie, że zimą będą na wierzchołku.
Jak wspomina Leszek Cichy, był wtedy bardzo zmotywowany, by wyprawa osiągnęła sukces. Przez ostatnie 4 - 5 dni polscy alpiniści zamienili tylko kilkanaście słów, a przez ostatnie 7 godzin całkowicie milczeli. "Liczyło się tylko wejście na szczyt" - wspomina himalaista. Polska wyprawa miała pozwolenie na zdobycie Mount Everest do końca lutego 1980. Jednak już wtedy było wiadomo, że z powodu trudnych zimowych warunków nie będzie szans na powtórny atak na szczyt.
W czasie zejścia ze szczytu było ciemno, a silny wiatr niósł poziomo rozpylony śnieg, zwiewany z grani. Leszek Cichy wspomina tamte chwile jako coś na granicy rzeczywistości - życia i śmierci.
O wadze sukcesu Polaków świadczy to ile osób dotarło na szczyt Mount Everestu zimą. Do tej pory udało się to siedmiu śmiałkom. Latem szczyt osiągnęło 3,5 tysiąca osób. Leszek Cichy mimo 59 lat nadal marzy o wejściu na K-2, uznawaną za jedną z najtrudniejszych gór świata.
Krzysztof Wielicki to piąty na świecie człowiek, który zdobył Koronę Himalajów i Karakorum. Jako pierwszy wszedł również zimą na Kangczendzongę i Lhotse. Z kolei Leszek Cichy między innymi jako pierwszy wszedł na Shispare (7619) Został też pierwszym polskim alpinistą, który zdobył Koronę Ziemi, czyli najwyższe szczyty poszczególnych kontynentów.
Posłuchaj unikatowej relacji z zimowego zdobycia Mount Everest i opinii Leszka Cichego na temat gór. Wszystko w audycji Tomasza Zimocha „Kulisy wydarzeń sportowych”
Informacyjna Agencja Radiowa/IAR/W.Oleksiak/E.Leo/dok./pd
