Joe Biden zapowiedział, że odwiedzi Polskę, ale nie wie jeszcze, kiedy to nastąpi. Zgodnie z doniesieniami medialnymi prezydent USA rozważa podróż do Europy, która ma zbiec się w czasie z rocznicą inwazji Rosji na Ukrainę, 24 lutego.
Przypominamy historyczne podróże prezydentów USA do Polski.
Richard Nixon - wizyta w Polsce: 31 maja - 1 czerwca 1972
W 2023 roku mija 51 lat od pierwszej wizyty urzędującego prezydenta USA w Polsce. W dniach 31 maja - 1 czerwca 1972 w Warszawie gościł Richard Nixon. Przylot nad Wisłę był elementem dłuższej podróży obejmującej Austrię, Iran i ZSRR. W Moskwie prezydent Stanów Zjednoczonych podpisał z sekretarzem generalnym KPZR Leonidem Breżniewem układ rozbrojeniowy SALT 1.
Po przylocie na warszawskie Okęcie Nixon powiedział: "Przywożę słowa przyjaźni od całego narodu amerykańskiego dla całego narodu polskiego. Szczególnie gorące (...) od milionów Amerykanów, którzy są dumni z polskiego pochodzenia". Te słowa zapewniły mu duże poparcie amerykańskiej Polonii. Richard Nixon został przyjęty przez Polaków bardzo entuzjastycznie, o czym świadczyły tłumy wiwatujące na trasie przejazdu samochodu wiozącego prezydenta Stanów Zjednoczonych.
31:15 Richard Nixon - prezydent USA w Warszawie Relacja Karola Wagnera i Edwarda Kosowicza z Nowego Jorku na temat przebiegu pierwszej oficjalnej wizyty prezydenta USA Richarda Nixona w Polsce (fragmenty): powitanie na warszawskim lotnisku (m.in.: hymn USA, hymn PRL w wykonaniu orkiestry wojskowej); komentarz prowadzących na temat znaczenia tej podróży (PR, 1972)
Prezydent spotkał się z pierwszym sekretarzem PZPR Edwardem Gierkiem. Efektem wizyty stała się zapowiedź amerykańskich kredytów i licencji dla Polski oraz zwiększenia wymiany handlowej pomiędzy PRL a USA.
Nixon w Polsce
Gerald Ford - wizyta w Polsce: 28-29 lipca 1975
Ford odwiedził podczas swojego pobytu Warszawę i Kraków. W Polsce gościł po spotkaniu w Moskwie, a przed wylotem do Helsinek, gdzie odbyła się konferencja szefów rządów i głów państw 33 krajów europejskich oraz Kanady i USA, zakończona podpisaniem Aktu Końcowego Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie.
03:27 Ford - 7 dni w.mp3 Echa wizyty Geralda Forda w Polsce. Fragment audycji Michała Wiśnickiego i Aleksandra Lubańskiego z cyklu "7 dni w kraju i na świecie" (PR, 3.08.1975)
Jimmy Carter - wizyta w Polsce: 29-31 grudnia 1977
Kolejnym prezydentem, którego w Polsce gościł Edward Gierek, był Jimmy Carter. Polska była trzecim krajem - po Wielkiej Brytanii i Szwajcarii - który odwiedził 39. prezydent Stanów Zjednoczonych podczas swojej kadencji. W jego administracji zasiadały dwie osoby o polskim pochodzeniu: Zbigniew Brzeziński, doradca ds. bezpieczeństwa narodowego, który urodził się i dzieciństwo spędził w Warszawie, oraz Edward Muskie-Marciszewski, sekretarz stanu, który był synem polskich emigrantów.
16:31 Carter powitanie.mp3 Powitanie prezydenta Jimmy'ego Cartera na w Polsce (PR, 29.12.1977)
George H.W. Bush - wizyty w Polsce: 9-11 lipca 1989, 5 lipca 1992
Pierwszym prezydentem, który odwiedził Polskę dwukrotnie, był George H.W. Bush. Pierwsza wizyta odbyła się zaraz po zwycięstwie "Solidarności" w pierwszych częściowo wolnych wyborach. Po dekadzie twardej polityki Reagana wobec reżimu komunistycznego nastąpił zwrot, którego wyraźnym sygnałem było spotkanie Busha z Wojciechem Jaruzelskim tuż przed wybraniem go w Polsce na prezydenta.
- Polska tworzy teraz swoją własną historię, a Ameryka i cały świat uważnie to obserwują. Rząd polski i pan, panie przewodniczący, wykazaliście odwagę i mądrość, wybierając tę ścieżkę, drogę porozumień Okrągłego Stołu. Dla świata jest natchnieniem to, co się dzieje tutaj. Z nadzieją przystępujemy do rozmów z przedstawicielami rządu i demokratyczną opozycją - podkreślił prezydent, zwracając się do Wojciecha Jaruzelskiego na płycie lotniska Okęcie.
08:39 bush przemowienie okecie 1989.mp3 - Polska tworzy teraz swoją własną historię, a Ameryka i cały świat uważnie to obserwują - mówił George H.W. Bush na lotnisku Okęcie w pierwszym dniu wizyty w Polsce (PR, 9.07.1989)
11 lipca 1989 roku Bush odwiedził Gdańsk, gdzie spotkał się m.in. z przywódcą "Solidarności" Lechem Wałęsą. Podczas swojej wizyty Bush obiecał przyznanie Polsce pomocy w postaci 175 mln dolarów dodatkowego wsparcia finansowego.
"Na pewno ujrzycie wolną Polskę". Rocznica wizyty George'a Busha w Polsce
Z drugą wizytą George H.W. Bush udał się do Polski w 1992 roku. Wziął wówczas udział w powtórnym pogrzebie Ignacego Jana Paderewskiego. Razem z prezydentem Lechem Wałęsą przenosił prochy Paderewskiego do krypty Archikatedry św. Jana Chrzciciela w Warszawie.
Ronald Reagan - wizyta w Polsce: 14-15 września 1990
Ronald Reagan przyjechał do Polski już po ustąpieniu ze stanowiska prezydenta USA. Na lata prezydentury Reagana - 1981-1989 - przypadł czas rozpoczętego w Polsce demontażu bloku wschodniego. Przywódca USA nie mógł wówczas odwiedzić Polski - zwłaszcza po wprowadzeniu stanu wojennego - ale wspierał dążenia wolnościowe Polaków.
Były prezydent przybył do Polski ze swoją żoną Nancy. Odwiedził Warszawę, gdzie spotkał się z premierem Tadeuszem Mazowieckim. Następnego dnia odwiedził Gdańsk, gdzie wygłosił przemowę do ludzi "Solidarności" w Stoczni Gdańskiej. W swoim wystąpieniu m.in. przewidywał czekające Polaków trudy transformacji gospodarczej i proponował utworzenie trustów pracowniczych jako zabezpieczenia interesów robotników.
Bill Clinton - wizyty w Polsce: 6-7 lipca 1994, 10-11 lipca 1997
Przyjazd prezydenta Billa Clintona do Warszawy tuż po amerykańskim święcie niepodległości w 1994 roku miał przełomowe znaczenie dla sprawy dołączenia Polski do Paktu Północnoatlantyckiego.
Kwestia członkostwa Polski i pozostałych krajów regionu w NATO zdominowała również drugą wizytę przywódcy USA - w 1997 roku.
- Witam was, Czechów i Węgrów, jako przyszłych członków NATO i sojuszników USA – powiedział Clinton w przemówieniu na placu Zamkowym.
George W. Bush - wizyty w Polsce: 15-16 czerwca 2001, 30-31 maja 2003, 8 czerwca 2007
Pierwszym prezydentem, który trzykrotnie wizytował Polskę, był George W. Bush. 43. przywódca Stanów Zjednoczonych podczas swojej pierwszej wizyty mówił o zakończeniu zimnowojennego podziału świata i podkreślał fakt przynależności Polski - wówczas już członka NATO - do wspólnoty państw zachodnich.
Druga wizyta George'a W. Busha miała miejsce podczas podróży prezydenta do Sankt Petersburga. Przywódca USA odwiedził Muzeum Auschwitz-Birkenau. Na wawelskim zamku odbył rozmowy z prezydentem Aleksandrem Kwaśniewskim i premierem Leszkiem Millerem. Rozmowy dotyczyły kwestii rozszerzenia Unii Europejskiej i polskiego zaangażowania w wojnę w Iraku.
Ostatnia wizyta Busha w Polsce odbyła się 8 czerwca 2007 roku. Przywódca USA spotkał się tego dnia w Juracie z prezydentem Lechem Kaczyńskim. Tematem rozmów było rozmieszczenie amerykańskiej tarczy antyrakietowej w Polsce.
Barack Obama - wizyty w Polsce: 27-28 maja 2011, 3-4 czerwca 2014, 8-9 lipca 2016
44. prezydent USA odwiedził po raz pierwszy Polskę na krótko przed upływem swojej pierwszej kadencji. Przywódca spotkał się wówczas z prezydentem Bronisławem Komorowskim i premierem Donaldem Tuskiem. Obama był również gościem specjalnym odbywającego się wtedy w Warszawie XVII szczytu Europy Środkowej, zorganizowanego przez Bronisława Komorowskiego. Podczas spotkania z 20 prezydentami Europy Środkowej przywódca USA potwierdził ważność sojuszu między państwami tego regionu a Stanami Zjednoczonymi.
Kolejna wizyta miała miejsce na początku czerwca 2014 roku. Program wizyty, poza rozmowami z prezydentem Komorowskim i premierem Tuskiem, zakładał spotkanie również z przywódcami i szefami rządów 17 państw Europy Środkowej i Wschodniej, w tym także z prezydentem elektem Ukrainy Petro Poroszenką. Amerykański przywódca zapowiedział wzmocnienie obecności sił USA w regionie do wartości 1 mld dolarów. Kulminacyjnym punktem wizyty było wystąpienie prezydenta Obamy na placu Zamkowym, na uroczystościach z okazji 25. rocznicy częściowo wolnych wyborów w Polsce. Przywódca USA ocenił wówczas wybory jako "miażdżące zwycięstwo wolności".
Trzeci raz Obama pojawił się nad Wisłą w związku ze szczytem NATO. W wydarzeniu wzięło udział 61 delegacji, w tym 18 prezydentów i 21 premierów, a przewodniczył mu sekretarz generalny NATO Jens Stoltenberg. Po szczycie odbyło się spotkanie Obamy z prezydentem Andrzejem Dudą.
- Wobec nowych zobowiązań, które składam dzisiaj, naród polski i nasi sojusznicy w regionie mogą pozostać spokojni, że NATO stanie przy was, ramię w ramię, niezależnie od wszystkiego, dziś i zawsze - oświadczył amerykański prezydent po spotkaniu.
Donald Trump - wizyta w Polsce: 5-6 lipca 2017
- Polska to nie tylko wielki przyjaciel Stanów Zjednoczonych, ale prawdziwy, ważny sojusznik i partner, jeśli chodzi o współpracę wojskową - mówił Donald Trump podczas tej wizyty. - Nigdy chyba bliżej z Polską nie byliśmy związani - oświadczył.
Amerykański prezydent wsparł inicjatywę Trójmorza i podkreślił przywiązanie USA do art. 5 traktatu NATO o obronie kolektywnej oraz zaakcentował konieczność wypełniania przez wszystkich członków Sojuszu zobowiązań finansowych. Prezydent USA krytykował też działania Rosji na Ukrainie i wzywał Moskwę do zaprzestania destabilizacji tego państwa.
Donald Trump planował przyjazd do Polski na obchody 80. rocznicy rozpoczęcia II wojny światowej. Na przeszkodzie stanął mu wówczas huragan Dorian, który w tym czasie nawiedził Wschodnie Wybrzeże USA. Zamiast Trumpa w Polsce pojawił się wiceprezydent Mike Pence.
Joe Biden - wizyta w Polsce: 25-26 marca 2022
Ostatnia wizyta prezydenta Stanów Zjednoczonych w Polsce odbyła się miesiąc po rosyjskiej inwazji na pełną skalę. W dniach 25-26 marca 2022 roku Joe Biden złożył roboczą wizytę w Polsce.
Prezydent USA wylądował w Rzeszowie, gdzie spotkał się z prezydentem RP Andrzejem Dudą, a potem z żołnierzami amerykańskiej 82 Dywizji Powietrznodesantowej, stacjonującymi w Polsce.
W sobotę 26 marca ponownie spotkał się z Dudą, ale tym razem w Warszawie. Biden powiedział wówczas w przemówieniu, które wygłosił na dziedzińcu Zamku Królewskiego w Warszawie, że Putin "nie może pozostać przy władzy".
bm, pg, iar, pap
