Ta, mierząca 41,5 metra wysokości, jest obecnie najważniejszym punktem orientacyjnym na środkowym Bałtyku, położonym dokładnie między Latarnia Morską Jastarnia a Latarnią Morską Gdańsk Port Północny. Trudno przecenić rolę tej latarni, szczególnie we wcześniejszym okresie, kiedy nie było rozbudowanych systemów radiolokacyjnych, a statki poruszały się także w dużej mierze na podstawie osobistej obserwacji marynarzy. Miejsce Mierzei Helskiej już kilkaset lat wcześniej wymagało systemów sygnałów świetlnych dla jednostek morskich wskazując im właściwą drogę do Gdańska.
Latarnią obecnie administruje Urząd Morski w Gdyni. A jak było wcześniej? Już w XVII wieku rozumiano znaczenie morskich sygnałów świetlnych właśnie w tym miejscu. Wtedy drogę marynarzom wskazywał drewniany żuraw z podwieszonym kotłem na węgiel. Takie rozwiązanie nie dawało właściwej gwarancji szczególnie podczas wietrznej pogody. Połączenie rozżarzonych węgli i drewnianej konstrukcji było dokładnie tak bezpieczne, jak brzmi i po niespełna 20 latach konstrukcja spłonęła. Zbudowano później nową, tuż nad brzegiem morza, a był to rok 1667. Dwudziestometrowa konstrukcja miała metalowy kosz z płonącą smołą i węglem. Całość generowała niemałe koszty, za które odpowiadała Gdańska Rada Miejska, a przepływające jednostki morskie obłożone zostały specjalnym mytem morskim. Dla wszystkich takie rozwiązanie było opłacalne, chroniąc życie i ładunki na statkach morskich.
Nową latarnię rozpoczęto budować w 1806 roku. Wieża, dość wysoka, o krągłym przekroju, potrafiła przy silnych wiatrach odchylać się nawet o więcej niż 30 centymetrów... wtedy liczono te odchyły miarą stopy. Na górze zainstalowanych było 6 lamp, których zasilanie stanowił olej rzepakowy, a wszystkie osadzone były na obrotowym mechanizmie zegarowym. Dopiero w latach 20. XX wieku zainstalowano tam lampę naftową z czterosoczewkowym systemem optycznym, a w 1938 roku zainstalowano jako system świetlny latarni lampę elektryczną z żarówką o mocy 3000 W.
Obecnie latarnia emituje sygnał świetlny na wysokości 40 metrów, a zasięg jego dochodzi do ponad 31 kilometrów. Sektor widzialności określa się wartościami od 151° do 102°, a jego charakterystykę określa się mianem izofazowym, co oznacza, że tyle samo trwa czas zaciemnienia co świecenia. Stałą charakterystyką świecenia latarni jest 5 sekund światła i 5 sekund przerwy w okresie 10-sekundowym. Obecnie też, po niemieckiej odbudowie z 1942 roku, latarnia ma konstrukcję z czerwonej cegły o ośmiobocznym przekroju. Odbudowa latarni była konieczna po tym, jak 19 września 1939 roku, podczas obrony Helu obiekt został wysadzony w powietrze przez polskich saperów. Chodziło o utrudnienie Niemcom brania namiarów na baterię obrony nabrzeżnej Heliodora Laskowskiego.
PP
