Historia

Albert Sabin - jeden z dwóch niezależnych polskich wynalazców szczepionki przeciw polio

Ostatnia aktualizacja: 26.08.2023 05:33
117 lat temu, 26 sierpnia 1906 roku, urodził się w Białymstoku Albert Sabin - lekarz polsko-żydowskiego pochodzenia, który wynalazł trzecią wersję - najbardziej skuteczną - szczepionki przeciw polio czyli choroby Heinego-Medina. Co ciekawe, pierwszą szczepionkę wymyślił także Polak - Hilary Koprowski i również uczynił to w Stanach Zjednoczonych.
Albert Sabin
Albert Sabin Foto: Zuma Press / Forum

O ile szczepionka Koprowskiego była prawdziwym przełomem, o tyle szczepionka Sabina była niesamowitym osiągnięciem, bo jako pierwsza obejmowała w zasadzie pełne spektrum zachorowań i miała bardzo wysoki współczynnik bezpieczeństwa, osiągając poziom niechcianych zachorowań poszczepiennych zaledwie w 3,8 przypadków na 10 milionów dawek. Oczywiście cały czas mowa o wirusach antenuowanych, czyli otrzymywanych sztucznie.

Sabin wraz z rodziną wyemigrowali do USA w 1921 roku, w wieku 15 lat. Tam kształcił się na New York University, a obywatelstwo amerykańskie przyjął dopiero 1930 roku i to wtedy zmienił swoje nazwisko na Sabin - znacznie prostsze w angielskiej wymowie od oryginalnego: Abram Saperstein. Ukończywszy studia w 1931 roku podjął pracę jako lekarz w szpitalu. Na stronach Uniwersytetu w Cincinnati czytamy dość obszerną notę biograficzną: "W latach 1935-1939 pracował w Instytucie Badań Medycznych Rockefellera. Od 1939 do 1969 dr Sabin był kolejno profesorem nadzwyczajnym pediatrii, profesorem pediatrii badawczej i profesorem za wybitne zasługi na Uniwersytecie Cincinnati College of Medicine i Fundacji Badawczej Szpitala Dziecięcego".

Co ciekawe, portal zwraca również uwagę na dalszy przebieg jego kariery, zaczynający się w stopniu pułkownika: "służył w Korpusie Medycznym Armii Stanów Zjednoczonych jako członek Komisji Epidemiologicznej od lutego 1943 do września 1945. Jego praca obejmowała badania nad gorączką piaskową oraz opracowywaniem szczepionek przeciwko gorączce denga i japońskiemu zapaleniu mózgu. Od 1970 roku był kolejno prezesem Instytutu Naukowego Weizmanna (1970–72), pełnoetatowym konsultantem-ekspertem Amerykańskiego Narodowego Instytutu Raka (1974), wybitnym profesorem biomedycyny na Uniwersytecie Medycznym Karoliny Południowej (1974–1974). 82) oraz starszy ekspert-konsultant w Międzynarodowym Centrum Studiów Zaawansowanych w Naukach o Zdrowiu Fogarty w Narodowych Instytutach Zdrowia (1984-86)".

Przełomowe odkrycie nastąpiło 24 kwietnia 1960 roku, 10 lat po pierwszej szczepionce Koprowskiego. Co ciekawe, dopuszczona do podawania szczepionka Sabina najpierw zastosowana została w Europie - między innymi w ZSRR, gdzie szczepił na szeroką skalę za osobistą zgodą Nikity Chruszczowa. Uniwersytet w Cincinnati tak opisuje to wiekopomne odkrycie i późniejsze działania: "W 1960 r., po szeroko zakrojonych, ogólnoświatowych badaniach wstępnych, doustna szczepionka przeciwko polio dr Sabina została po raz pierwszy zastosowana u około 100 milionów dzieci w Europie. Chociaż szczepionka została zatwierdzona do stosowania w USA pod koniec 1960 r., dopiero w latach 1962–1964 w USA zaszczepiono około 100 milionów osób w każdym wieku. Szacuje się, że w latach 1965–66 stosowanie szczepionki na całym świecie zapobiegło około 5 milionów przypadków paralitycznej polio i 500 000 zgonów. W 1972 r., w bezprecedensowym geście humanitarnym, przekazał szczepy wirusa polio Światowej Organizacji Zdrowia, aby zwiększyć ich dostępność dla krajów rozwijających się".

Paweł Niziołek, na stronach Szlaku Dziedzictwa Żydowskiego, pisał: "Sabin kontynuował pracę naukową w różnych instytucjach do lat 80. Zmarł w Georgetown 3 marca 1993 roku. W ciągu osiemdziesięciu sześciu lat życia był żonaty trzy razy, otrzymał czterdzieści sześć tytułów Doktora Honoris Causa, był członkiem wielu amerykańskich i międzynarodowych stowarzyszeń i organizacji medycznych. W 1951 został członkiem amerykańskiej Narodowej Akademii Nauk, a w 1970 - prezydentem Instytutu Nauki Weizmanna w Izraelu. Był laureatem niezliczonych nagród i odznaczeń przyznawanych mu na całym świecie". 

PP

 

Zobacz więcej na temat: HISTORIA polio