Historia

13 sierpnia

Ostatnia aktualizacja: 13.08.2011 00:00
Urodził się Fidel Castro.

1926 - Urodził się Fidel Castro Ruiz, przewodniczący Rady Państwa, premier rządu i I sekretarz KC Komunistycznej Partii Kuby, od 1959 roku do 2008 roku prezydent i premier Kuby, przywódca rewolucji kubańskiej (El Máximo Lider), z racji przewodzenia Armii Powstańczej w latach 1956 -1959 popularnie nazywany "El Comandante", jego władza praktycznie nie podlegała ograniczeniom, stąd często określany był mianem dyktatora. 85 rocznica

Pozostałe wydarzenia:

1807 - Urodził się Lucjan Siemieński, poeta, pisarz, krytyk literacki, tłumacz, uczestnik powstania listopadowego, autor wierszy, inspirowanych polskim i ukraińskim folklorem, felietonów, gawęd biograficznych, tłumacz "Odysei" Homera. (zm. 27.11.1877)          

1863 - Zmarł Eugène Delacroix, francuski malarz, przedstawiciel romantyzmu, autor prac przedstawiających tematy współczesne, religijne, portrety: "Wolność wiodąca lud na barykady", "Rzeź na Chios", "Portret Chopina". (ur. 26.04.1798)

1866 - Urodził się Giovanni Agnelli, włoski inżynier i przemysłowiec, jeden z założycieli koncernu FIAT i jego prezes od 1920 roku. (zm. 16.12.1945) 145 rocznica

1863 - Urodził się William Isaac Thomas, amerykański socjolog, jeden z pionierów amerykańskiej socjologii i psychologii społecznej, autor 5-tomowej monografii o życiu polskich emigrantów w Stanach Zjednoczonych "Chłop polski w Europie i Ameryce". (zm. 05.12.1947)

1871 - Urodził się Karol Liebknecht, niemiecki socjalista, organizator rewolucji listopadowej w Niemczech w 1918 roku. (zm. 15.01.1919) 140 rocznica

1873 - Urodził się Józef Haller, legionista, generał, polityk, głównodowodzący polską armią organizowaną we Francji w 1918 roku, tak zwaną "Błękitną Armią", która walczyła z Niemcami na froncie zachodnim. W okresie międzywojennym był między innymi członkiem Rady Wojennej i posłem na Sejm. (zm.  04.06.1960)

1886 - Urodził się Henryk Brokman, lekarz pediatra i immunolog, profesor Akademii Medycznej w Gdańsku i w Warszawie, prowadził badania dotyczące problemów alergii, immunologii wieku dziecięcego, choroby reumatycznej dzieci, pierwszy w Polsce podjął badania z immunologii. (zm. 06.08.1976) 125 rocznica

1888 - Urodził się John Loggie Baird, wynalazca brytyjski, jeden z twórców podstaw współczesnej telewizji. (zm.14.06.1946)

1899 - Urodził się Alfred Hitchcock, angielski reżyser i scenarzysta, mistrz filmów grozy, twórca wielu obrazów sensacyjnych i kryminalnych jak "Okno na podwórze" i "Ptaki". (zm.29.04.1980 r.)   

1900 - Niemiecki parowiec Deutschland ustanowił nowy rekord szybkości na trasie Ameryka - Europa. Odległość z Nowego Jorku do Plymuth w Anglii pokonał w 5 dni 11 godzin i 45 minut.

1904 - Urodził się Charles "Buddy" Rogers, amerykański aktor, producent filmowy i muzyk jazzowy. (zm. 21.04.1999).

1908 - Urodził się Jacek Koraszewski, bibliotekarz, historyk literatury, działacz społeczno-polityczny na Śląsku. (zm. 27.03.1969) 

1908 - Urodził się Andrzej Wolica, poeta, pisarz, scenarzysta, członek grupy poetyckiej "Kwadryga". Był wielokrotnie więziony za działalność w Komunistycznej Partii Polski. Jest autorem zbiorów wierszy "Młoty w dłoniach", "Wiersze wybrane". Jesienią 1939 roku został aresztowany przez NKWD we Lwowie. Data i okoliczności śmierci - nieznane. 

1910 - Zmarła Florence Nightingale, angielska pielęgniarka, twórczyni nowoczesnego pielęgniarstwa. W czasie wojny krymskiej zorganizowała opiekę pielęgniarską nad rannymi żołnierzami angielskimi. Założyła pierwszą szkołę pielęgniarek w Londynie. Była ekspertem armii angielskiej do spraw pielęgniarstwa i opieki nad żołnierzami. (ur.12.05.1820) 

1911 - Michał Scipio del Campo wykonał na samolocie Etrich, jako pierwszy polski pilot, 18-minutowy przelot nad Warszawą na wysokości 400-500 metrów. 100 rocznica

1913 - Zmarł August Bebel, niemiecki działacz polityczny, jeden z założycieli niemieckiej socjaldemokracji w 1875 roku, na czele której stał aż do śmierci, autor prac społecznych, między innymi  "Kobieta i socjalizm", oraz wspomnień "Z mojego życia". (ur. 22.02.1840)

1918 - Urodził się Frederick Sanger, angielski biochemik, jedyny uczony, który dwukrotnie otrzymał nagrodę Nobla w dziedzinie chemii - w 1958 roku za nową metodę zastosowaną do ustalenia struktury insuliny i w 1980 roku za enzymatyczną metodę sekwencjonowania DNA.  

1920 - Początek bitwy o Warszawę, znanej jako "cud nad Wisłą" (trwała do 16.08). Wojska polskie dowodzone przez Józefa Piłsudskiego zwyciężyły Armię Czerwoną pod dowództwem Michaiła Tuchaczewskiego. Bitwa Warszawska jest uznana za jedną z 18. bitew decydujących o losach świata.

1923 - Do Gdyni zawinął pierwszy oceaniczny statek pasażerski - francuski SS Kentucky, zapoczątkowując stałe połączenie z Hawrem, głównie dla emigrantów polskich i niemieckich.  

1927 - Zmarł James Olivier Curwood, amerykański pisarz, autor: "Szarej wilczycy", "Łowców złota", Włóczęgów Północy". (ur. 12.06.1878)

1929 - Urodził się Augustyn Bloch, kompozytor i organista, wiceprezes Związku Kompozytorów Polskich. W latach 1954 -1977 był stałym współpracownikiem Teatru Polskiego Radia, jako twórca muzyki do sztuk i słuchowisk. Autor kompozycji religijnych: "Albowiem nadejdzie światłość twoja", "Litania Ostrobramska", "Oratorium Gedanense 1997". (zm. 06.04.2006) 

1936 - W Genewie utworzono Światowy Kongres Żydów. 75 rocznica

1938 - Urodził się Andrzej Jaroszewski, dziennikarz radiowy związany z Programem I, jeden z założycieli "Sygnałów dnia", propagator jazzu. (zm. 09.07.2003) 

1944 - Zginął Józef Orwid, aktor rewiowy i filmowy, występował głównie jako aktor charakterystyczny. Grał między innymi w filmach: "Jadzia", "Antek policmajster", "Manewry miłosne", "Zapomniana melodia", "Paweł i Gaweł". Zginął w powstaniu warszawskim w wyniku eksplozji niemieckiego czołgu-pułapki w podwórzu kamienicy przy ulcy Kilińskiego. (ur. 14.11.1891)

1945 - Urodził się Sławoj Leszek Głódź, arcybiskup, generał, biskup polowy Wojska Polskiego w latach 1991 - 2004, biskup ordynariusz Diecezji Warszawsko-Praskiej, a od 2008 roku arcybiskup metropolita gdański.

1946 - Zmarł Herbert George Wells, brytyjski pisarz, autor powieści fantastyczno-naukowych jak "Wehikuł czasu" i "Wojna światów", powieści obyczajowo-społecznych, opowiadań i esejów socjologicznych. (ur. 21.09.1866) 65 rocznica

1950 - Urodził się Krzysztof Kolberger, aktor, reżyser teatralny. Do jego najbardziej znanych ról reatralnych należą: tytułowa w "Wacława dziejach" Garczyńskiego i Konrada w "Dziadach" Mickiewicza. Zagrał w wielu filmach, między innymi "Na straży swej stać będę", "Kontrakt", "Rajska jabłoń" i "Dziewczęta z Nowolipek". Reżyserował na scenie Opery Wrocławskiej "Krakowiaków i górali", grał w telewizyjnych serialach: "Kuchnia polska" i "Ekstradycja". (zm. 07.01.2011)

1956 - Zmarł Jakub Kołas, właściwie Konstanty Mickiewicz, białoruski poeta i pisarz, działacz narodowy, nauczyciel, współzałożyciel Uniwersytetu Białoruskiego w Mińsku, autor zbioru wierszy "Pieśni żalby", opowiadań "Kazki życia", powieści "Na rostaniach", "U palieskaj puszczy" oraz "U hłybi Palessia". (ur. 03.11.1882) 55 rocznica

1956 - Urodził się Marian Woronin, lekkoatleta, sprinter: wicemistrz olimpijski z Moskwy w 1980 roku, mistrz Europy z Pragi w 1978 roku w sztafecie 4 razy 100 metrów, brązowy medalista Mistrzostw Europy w biegu na 100 metrów z Aten w 1982 roku. 55 rocznica

1961 - W nocy z 12 na 13 sierpnia władze NRD rozpoczęły zamykanie granicy między wschodnim sektorem Berlina a jego zachodnią częścią. Chciały w ten sosób zatrzymać narastającą falę ucieczek do zachodniego Berlina. Przez 28 lat mur był symbolem podziału Europy na dwa bloki polityczno-wojskowe. Podczas prób ucieczki przez mur straciło życie ponad 250 osób. Na całej granicy niemiecko-niemieckiej zginęło ponad 900 osób. 50 rocznica 

1971 - Urodziła się Katarzyna Herman, aktorka, zagrała w filmach: "Wszystko co kocham", "Generał Nil", "Więzy krwi", "Przemiany". 40 rocznica

1974 - Zmarła Maria Ossowska, wybitny filozof i socjolog, teoretyk moralności, profesor uniwersytetów w Łodzi i w Warszawie. (ur.1896) 

1976 - Wprowadzono bilety towarowe na zakup cukru, tak zwane kartki. Kartki na różne produkty funkcjonowały do 1990 roku. 35 rocznica

1982 - Zmarł Adam Ważyk, poeta, prozaik, eseista, tłumacz literatury rosyjskiej, autor "Poematu dla dorosłych", w którym krytykował politykę "kultu jednostki". (ur.1905)

1990 - Opublikowanie w ZSRR dekretu "o przywróceniu praw wszystkim ofiarom represji w latach 1920 - 1950".

1993 - Zmarł Andrzej Stockinger, piosenkarz i aktor. Występował w teatrach warszawskich: Teatrze Domu Wojska Polskiego, Buffo, Syrena, Komedia, Rozmaitości, Współczesnym, śpiewał w zespole muzycznym "Czwórka Szacha". Zagrał również w filmie: "Miś", "Królowa Bona", "Lawa", "Lata dwudzieste… Lata trzydzieste…". (ur. 27.02.1928)

1998 - Zmarł Julien Green, francuski pisarz katolicki pochodzenia amerykańskiego, autor powieści poruszających problemy psychologiczne, moralne i filozoficzne. Najbardziej znane to: "Gdybym był tobą", "Każdy w swojej nocy", "Brat Franciszek". (ur. 06.09.1900)

1999 - Zmarł Ignatz Bubis, przywódca Wspólnoty Żydowskiej w Niemczech. Urodzony we Wrocławiu, w 1945 roku wrócił do Niemiec i osiedlił się we Frankfurcie nad Menem. Handlował nieruchomościami, był multimilionerem. Bubis był przez wiele lat przewodniczącym frankfurckiej gminy żydowskiej. W 1992 roku został wybrany na przewodniczącego Centralnej Rady Żydów w Niemczech. Był także wiceprzewodniczącym Światowego Kongresu Żydów. (ur. 12.01.1927)   

1999 - Zmarła Maria Krueger, literatka, autorka wielu poczytnych książek dla młodzieży, między innymi "Karolci", "Godziny pąsowej róży". Stworzyła widowisko telewizyjne "Miś z okienka". (ur. 06.09.1904)

Czytaj także

12 sierpnia

Ostatnia aktualizacja: 12.08.2011 00:00
Zatonął rosyjski okręt podwodny "Kursk".
rozwiń zwiń