Historia

29 sierpnia

Ostatnia aktualizacja: 29.08.2011 00:00
Zawieszenie działalności KPZR.
Audio
  • Audycja Stanisława Jałowieckiego - na temat odtajnionych dokumentów (protokołów) z posiedzenia biura politycznego KPZR z lat 1980-1981 - nadana w związku z 11-tą rocznicą wprowadzenia w Polsce stanu wojennego.

1991 - Rada Najwyższa Związku Radzieckiego (rozwiązanego 8 grudnia 1991 roku) zawiesiła działalność Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego na terytorium całego państwa. Partia została reaktywowana w Republice Federacji Rosyjskiej w lutym 1993 roku. 20 rocznica

Pozostałe wydarzenia:

70 - Wojska rzymskiego cesarza Tytusa zniszczyły Jerozolimę.

1525 - Zmarł Ulrich von Hutten, niemiecki humanista i pisarz. (ur. 21.04.1488)

1526 - W bitwie pod Mohaczem zginął Ludwik Jagiellończyk, ostatni król Czech i Węgier z dynastii Jagiellonów. Zgodnie z postanowieniami zjazdu wiedeńskiego z 1515 roku, Czechy wraz ze Śląskiem i Węgry przeszły pod panowanie Habsburgów. (ur. 01.07.1506) 485 rocznica

1602 - Zmarł Sebastian Fabian Klonowic, poeta, wykładowca w Akademii Zamojskiej, sympatyk ruchu reformacyjnego. Autor między innymi, "Roxolania"- poemat o życiu chłopów na Rusi, "Żale nagrobne na ślachetnie urodzonego Pana Jana Kochanowskiego" - wiersze, "Flis, to jest Spuszczanie statków Wisłą i inszymi rzekami do niej przypadającymi". Urodził się około roku 1545.

1619 - Urodził się Jean Baptiste Colbert, francuski mąż stanu, doradca, a później minister finansów i marynarki Ludwika XIV, reformator polityczny i gospodarczy, przedstawiciel merkantylizmu. Zmarł 6 września 1683 roku.

1632 - Urodził się John Locke, angielski filozof, lekarz, polityk i ekonomista, twórca klasycznej postaci empiryzmu oraz podstaw teoretycznych rządów demokratycznych. W ekonomii stworzył teorię wartości pieniądza, która stała się początkiem kierunku ekonomicznego zwanego monetaryzmem. Autor pracy "Rozważania dotyczące rozumu ludzkiego". Zmarł 28 października 1704 roku.

1756 - Urodził się Jan Śniadecki, matematyk, astronom i filozof, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, autor pracy "Filozofia umysłu ludzkiego". Zmarł 21 listopada 1830 roku. 245 rocznica

1780 - Urodził się Jean-August Dominique Ingres francuski malarz, tworzył obrazy o tematyce mitologicznej, historycznej, alegorycznej, autor aktów: "Kobieta w kąpieli", "Wielka odaliska". Zmarł 14 stycznia 1867 roku.

1842 - Wielka Brytania i Chiny podpisały w Nankinie traktat kończący wojny opiumowe. Miasto Hongkong zostało wydzierżawione Wielkiej Brytanii do 1997 roku. Obecnie jest to specjalny region administracyjny Chińskiej Republiki Ludowej.

1848 - Urodził się Albert Bartholome, malarz i rzeźbiarz francuski, twórca popiersi portretowych, nagrobków i rzeźb dekoracyjnych. Najważniejszym dziełem Bartholomego jest Monument aux na cmentarzu w Pere Lachaise w Paryżu. Zmarł 2 listopada 1928 roku.

1862 - Urodził się Maurice Maeterlinck, belgijski pisarz, czołowy reprezentant symbolizmu w teatrze europejskim, autor dramatów, szkiców filozoficznych, poezji, laureat nagrody Nobla. (zm.1949)

1885 - Gottlieb Daimler opatentował w Niemczech pierwszy motocykl napędzany silnikiem spalinowym.

1891 - Urodził się Stanisław Przyłęcki, chemik, profesor uniwersytetów w Poznaniu i w Warszawie. Prowadził prace dotyczące białek, enzymów i wirusów, przedstawił pierwszą w literaturze fachowej próbę klasyfikacji sympleksów. Zmarł 5 sierpnia 1944 roku. 120 rocznica

1895 - Urodził się Jerzy Kirchmayer, generał, uczestnik wojny obronnej 1939 roku, żołnierz Armii Krajowej. Od 1944 roku w szeregach Ludowego Wojska Polskiego, w 1950 roku został aresztowany przez UB i skazany w tak zwanym "procesie generałów". Zrehabilitowany i zwolniony w kwietniu 1956 roku. Autor opracowań faktograficznych "Kampania wrześniowa", "Powstanie Warszawskie", "W kraju i na obczyźnie". Zmarł 11 kwietnia 1959 roku.

1900 - Zmarł Bruno Abdank-Abakanowicz, matematyk, elektrotechnik, wynalazca integrafu, przyrządu służącego do obliczania wartości liczebnej całek oraz dzwonka elektrycznego do zastosowania na liniach kolejowych, a także nowego typu lampy elektrycznej. Od 1881 roku przebywał we Francji.

1904 - Urodził się Werner Forssman, niemiecki chirurg, który jako pierwszy dokonał cewnikowania serca ludzkiego. Eksperyment ten przeprowadził na sobie. W 1956 roku otrzymał Nagrodę Nobla. (zm. 1979)

1915 - Urodziła się Ingrid Bergman, szwedzka aktorka, gwiazda filmu europejskiego i amerykańskiego. Amerykański Instytut Filmowy sklasyfikował ją na 4. miejscu na liście najlepszych aktorek w dziejach kina. Grała w filmach: "Casablanca", "Gasnący płomień", "Helena i mężczyźni", "Morderstwo w Orient Expressie", "Komu bije dzwon", "Jesienna sonata". Zmarła 29 sierpnia 1982 roku.

1918 - W Moskwie opublikowano dekret Rady Komisarzy Ludowych o anulowaniu traktatów rozbiorowych, zawartych przez Cesarstwo Rosyjskie.

1920 - Urodziła się Halina Kossobudzka, aktorka filmowa i teatralna związana z teatrami stołecznymi - Współczesnym, Ateneum, Narodowym. Grała w filmach "Panienka z okienka", "Marysia i Napoleon", "Wielka miłość Balzaka", "Sprawa Gorgonowej", "Ballada o Januszku", "Czas nadziei". Zmarła 26 lipca 1994 roku.

1920 - Urodził się Charlie Parker "Bird", amerykański saksofonista i kompozytor jazzowy, jeden z najważniejszych twórców współczesnego jazzu i tzw. stylu "be-bop". Zmarł 12 marca 1955 roku.

1923 - Urodził się Richard Attenborough, angielski aktor, reżyser i producent, grał między innymi w filmach: "Elizabeth", "Zakochany Szekspir", "Cud na 34. ulicy". Laureat filmowej nagrody Oscara.

1934 - Urodził się Andrzej Buszewicz, aktor, profesor i dziekan Wydziału Wokalno-Aktorskiego Akademii Muzyczne w Krakowie. Zagrał między innymi w filmach: "Gorąca linia", "Szansa", "Trzy dni bez wyroku", w telewizyjnym serialu "Pierwsza miłość".

1938 - Zmarł Stanisław Szober, językoznawca, autor ponad 300. prac z zakresu gramatyki, kultury, metodyki języka. Napisał "Gramatykę języka polskiego" i "Słownik poprawnej polszczyzny". Urodził się 6 listopada 1879 roku.

1939 - Na 3 dni przed wybuchem II wojny światowej w Polsce ogłoszono powszechną mobilizację.

1939 - Urodził się William Friedkin, amerykański aktor, reżyser i scenarzysta filmowy. Tworzy kontrowersyjne, szokujące dramaty sensacyjne, obyczajowe i thrillery "Egzorcysta", „Regulamin zabijania” oraz "Francuski łącznik", za który otrzymał w 1972 roku Oscara.

1944 - Rocznica wybuchu powstania przeciwko Niemcom na Słowacji. Święto narodowe w tym kraju.

1945 - Urodziła się Zdzisława Sośnicka, piosenkarka i kompozytorka, popularna w latach 70. i 80. Wylansowała przeboje "Dom, który mam", "Julia i ja", "Taki dzień się zdarza raz", "Żegnaj lato na rok".

1949 - W Związku Radzieckim przeprowadzono pierwszą próbę z bombą atomową

1957 - Urodził się Grzegorz Ciechowski, kompozytor, poeta, aranżer, solista i lider zespołu "Republika", twórca muzyki do filmu "Wiedźmin". Zmarł 22 grudnia 2001 roku.

1958 - Urodził się Michael Jackson, amerykański piosenkarz, znany jako jeden z najlepszych wykonawców muzyki pop i jeden z najpopularniejszych muzyków w historii, nazywany "Królem Popu". Pierwsze sukcesy odnosił w zespole Jackson 5. Najważniejsze płyty Jacksona powstały w latach 80. - "Thriller" oraz "Bad". Zawierały takie klasyki, jak "Billie Jean", "Beat It", "Bad", "Smooth Criminal". W 1996 roku wystąpił w Polsce. Zmarł 25 czerwca 2009 roku.

1958 - Decyzją Sądu Najwyższego zabroniono w USA segregacji rasowej w szkołach

1960 - Zmarła Vicki Baum, amerykańska pisarka austriackiego pochodzenia, autorka poczytnych powieści i scenariuszy filmowych. Sławę przyniosła jej powieść "Ludzie w hotelu", która została sfilmowana z Gretą Garbo w roli głównej. Urodziła się 24 stycznia 1888 roku.

1966 - Zespół The Beatles zagrał w Candlestick Park, w San Francisco swój ostatni publiczny koncert. Muzycy skoncentrowali się na działalności studyjnej. 45 rocznica

1972 - Zmarł Jan Kreczmar, aktor i reżyser, rektor i profesor warszawskiej PWST. Grał w filmach: "Pasażerka", "Lalka", "Za ścianą". Urodził się 6 maja 1908 roku.

1980 - W kopalnii "Manifest Lipcowy" w Jastrzębiu i innych zakładach na Śląsku wybuchły strajki.

1982 - Zmarła Ingrid Bergman, szwedzka aktorka, gwiazda kina europejskiego i amerykańskiego. Grała w "Casablance" i "Gasnącym płomieniu". (ur. 29.08.1915)

1987 - Zmarł Henryk Bąk, aktor, znany między innymi z filmów: "Eroica", "Zamach stanu", "Pociąg, "Spotkanie ze szpiegiem" i serialu telewizyjnego "Stawka większa niż życie". Urodziła się 2 stycznia 1923 roku.

1985 - Zmarł Kazimierz Banach, działacz ludowy, pedagog i publicysta. Przed II wojną światową działał w ruchu młodzieży wiejskiej oraz w oświacie i kulturze wiejskiej, był prezesem Zarządu Głównego Związku Młodzieży Wiejskiej "Wici" i redaktorem naczelnym "Młodej Myśli Ludowej". Podczas okupacji - szef sztabu Komendy Głównej Batalionów Chłopskich, w czasach PRL - wielokrotny poseł na Sejm.

1987 - Zmarł Lee Marvin, amerykański aktor, znany między innymi z filmów: "Zbieg z Alcatraz", "Parszywa dwunastka", "Kasia Ballou", "Wielka czerwona jedynka", "Zawodowcy". (ur. 19.02.1924)

1995 - Zmarł Frank Perry, amerykański reżyser filmowy, producent i scenarzysta, autor filmu "David i Liza". Urodził się 21 sierpnia 1930 roku.

1996 - Koncern Philips po raz pierwszy zaprezentował płaski telewizor plazmowy, który można zawiesić na ścianie. 15 rocznica

1996 - Wszedł w życie rosyjsko-białoruski układ o utworzeniu unii, podpisany w Moskwie 2 kwietnia 1996 przez prezydentów Borysa Jelcyna i Aleksandra Łukaszenkę. 15 rocznica

1997 - Zmarł Bolesław Michałek, krytyk i scenarzysta filmowy, teoretyk filmu, autor scenariuszy, między innymi: "Sprawa Gorgonowej", "Śmierć prezydenta", "Danton", autor książek na temat filmu polskiego. Urodził się 12 czerwca 1925 roku.

2001 - Zmarł Francisco Rabal, hiszpański aktor teatralny i filmowy, grał w filmach Luisa Bunuela i Pedro Almodovara. W 1984 roku w Cannes otrzymał nagrodę dla najlepszego aktora za rolę w filmie "Święci Niewinni". Urodził się 8 marca 1926 roku. 10 rocznica

2003 - Zmarł Jan Kwieciński, fizyk teoretyk, specjalista w dziedzinie struktury cząstek elementarnych. (ur. 1938)

2003 - W zamachu zginął Mohammed Bakir al-Hakim, lider szyickiego ugrupowania opozycyjnego - Najwyższej Rady Rewolucji Islamskiej w Iraku. (ur. 1939)

2005 - Cyklon tropikalny "Katrina" zdewastował wybrzeże amerykańskich stanów Luizjana, Missisipi i Alabama. Woda, która przerwała wały przeciwpowodziowe, zalała Nowy Orlean. Według oficjalnych danych zginęło 1209 osób.

2005 - W Miednoje pod Twerem, na terenie zespołu memorialnego, którego częścią jest Polski Cmentarz Wojskowy, otwarto muzeum upamiętniające ofiary stalinowskich represji na ziemi twerskiej.