Беларуская Служба

Музычны ўрок польскай мовы

03.10.2019 14:21
Пра прыгарадную пагулянку ў рытме танга спявае Пётр Шчэпанік.
Аўдыё
Ілюстрацыйны здымакwww.pixabay.com/CC0 Creative Commons

На гэты раз наша музычная рубрыка будзе гучаць у рытме танга. Менавіта пра гэты танец спявае герой перадачы Пётр Шчэпанік. На пачатку некалькі слоў біяграфіі выканаўцы.

Пётр Шчэпанік нарадзіўся ў 1942 годзе ў Любліне, дэбютаваў на сцэне ў 1963 годзе на фестывалі студэнцкай песні ў Кракаве. Ён не толькі вакаліст, але таксама актор і музыкант, грае на гітары. У 60-ыя і 70-ыя гады разам з Богданам Лазукам і Яцэкам Фэдаровічам рыхтаваў экстрадна-забаўляльную праграму, а таксама самастойна музычна-паэтычныя перадачы, выступаў у якасці актора.

Пётр Шчэпанік ангажаваўся ў палітычную дзейнасць, барацьбу з камуністычнымі ўладамі Польшчы, у 80-ыя гады разам з прафсаюзам Салідарнасць ладзіў Фестываль сапраўднай песні і канцэрты ў касцёлах Варшаўскай архідыяцэзіі.

Калі ў Польшчы адбылася змена ўлады, Шчэпанік быў кіраўніком Групы супрацы з творчымі асяроддзямі ў канцылярыі прэзідэнта Леха Валэнсы. У 2005 годзе быў членам ганаровага камітэту падтрымкі Леха Качыньскага падчас прэзідэнцкіх выбараў, а ў 2007 годзе падтрымаў партыю «Права і справядлівасць» падчас парламенцкіх выбараў, некалькі гадоў пазней, калі Лех Качыньскі загінуў у смаленскай авіякатастрофе, Шчэпанік выразіў сваю падтрымку Яраславу Качыньскаму на прэзідэнцкіх выбарах.

А я прапаную вам песню Пятра Шчэпаніка «Прыгарадная пагулянка» (аўтар слоў – Ежы Мілер, музыкі – Анджэй Кажыньскі):

Tango za pół złotego - kto chce
Tańczyć, ten płaci.
Spojrzenia dziewczyn są gorące,
Można się w tańcu zatracić.
Po co mi ściany, po co dachy,
Wystarczy sufit z gwiazd.
Podłoga z desek, księżyc z blachy,
No i oczu twych blask.

Zabawa podmiejska,
Z soboty na niedzielę
Dłużej gra orkiestra.
Nie miejska, nie wiejska,
Zabawa podmiejska,
Wygra, kto śmielej gra.
Nic nie mów, nic nie mów, gdy gra orkiestra,
Wtedy spokój jest na deskach.
Ja z tobą, ty ze mną,
Bo gdy cofnie się noc i ciemność,
Znów wrócę pod dach,
Gdzie miłość zwyczajny ma smak.

Tango dla tych, co pragną tańczyć
Tak jak ja z tobą.
Choć tu za wszystko trzeba płacić,
Kiedy się nie zna nikogo.
Bo to zabawa jest podmiejska,
W cieniu milczących drzew
I można znaleźć się na deskach,
Kiedy trafi się źle.

Танга за палову злотага – хто хоча танцаваць, той плаціць. Позіркі дзеўчын гарачыя, можна ў танга забыць пра ўвесь свет. Навошта мне сцены, навошта дахі, дастаткова столь з зорак, падлога з дошак, месяц з бляхі, і тваіх вачэй бляск.

Прыгарадная пагулянка з суботы на нядзелю. Даўжэй грае аркестр. Не гарадская і не вясковая, а прыгарадная забава. Выграе той, хто смялей грае. Нічога не кажы, нічога не кажы, калі грае аркестр. Тады спакойна на дошках, я з табой, ты са мной. Калі адыдзе ноч і цемра, я зноў вярнуся пад дах, дзе каханне мае звычайны смак.

Танга для тых, хто жадае танцаваць, так, як я з табой. Хаця тут за ўсё трэба плаціць, калі нікога не ведаеш. Бо гэта прыгарадная пагулянка, у цяні маўклівых дрэў. І можна трапіць на дошкі, калі дрэнна пападзеш.

Tango za pół złotego – танга за паў злотага. Калі хтосьці быў у Польшчы, або цікавіцца гэтай дзяржавай, ён напэўна ведае, што польская валюта называецца злотыя. Грошы, канешне, ніякія не залатыя, а звычайныя, папяровыя і металічныя, але гістарычна так склалася, што яны носяць такі вось «залаты» назоў. І скланяюцца таксама, як прыметнік залаты (злоты). Ці доўга яшчэ палякі будуць разлічвацца ў сваіх «залатых» грошах, ці, можа неўзабаве яны стануць ужо толькі гісторыяй, як, скажам, нямецкая марка або французскі франк, саступаючы адзінай валюце еўра? Пакуль што пазіцыя польскага злотага, здаецца. Даволі моцная, палітыкі не збіраюцца ў бліжэйшай будучыні замяняць яго на еўра.

Można się w tańcu zatracić – zatracić się – гэта азначае «забыць пра ўсё на свеце, згубіць пачуццё часу і рэчаіснасці».

Dłużej gra orkiestra – слова аркестр на польскай мове, у адрозненні ад беларускай мовы, мае жаночы род.

Spokój jest na deskach – спакой на дошках. Дошкі тут, зразумела, у значэнні «месца, сцэна для танцаў», można таксама «znaleźć się na deskach», у спартыўнай тэрміналогіі гэта азначае прайграць (тэрміналогія ўзятая з боксу), існуе таксама блізкі выраз parkiet (паркет), які, акрамя самога паркету (драўлянай падлогі), азначае біржу каштоўных папер.

Gdy cofnie się noc i ciemność – калі адыдзе (пройдзе), ноч і цемра. Cofnąć się – адысці назад, даць задні ход. Звярніце ўвагу, што даволі часта здараецца памылка двайнога значэння – таўталогіі, калі нехта кажа cofnąć się do tyłu. Так нельга казаць, трэба ўжываць або само cofnąć się, або pójść do tyłu, або проста do tyłu (назад).

нг

Больш на гэтую тэму: Музычны ўрок польскай мовы