І зноў у нашай перадачы прагучыць кампазіцыя, якая здзіўляе глыбокім, асіплым голасам выканаўцы. Песня чалавека, які па сваім голасе і, відаць, таксама дзякуючы багатаму жыццёваму досведу, робіць уражанне кагосьці значна больш спелага, чым ён на самой справе.
Гаворка ідзе пра музыканта, якія толькі нядаўна пачаў ставіць першыя крокі на музычнай сцэне Польшчы, хоць яго ўзрост ужо набліжаецца да 40-ой планкі. Завуць песняра Бартламей Сасноўскі, хаця ён сам прадстаўляецца як Сасноўскі або бард (тут гульня слоў, паколькі бард гучыць як Барт – а гэта можа быць зменшаная форма ад імя Бартэк (Бартламей).
Сасноўскі выдаў свой першы альбом у 2018 годзе, калі яму было ўжо 35 гадоў. Праўда, граць на гітары ён любіў з дзяцінства, але большасць жыцця займаўся звычайнай фізічнай працай. У музыканта вельмі глыбокі, асіплы голас, ён сам называе сваю музыку дзядоўскай. Трэба сказаць, што выраз «дзядоўскі» мае ў Польшчы зусім іншае значэнне, чым на беларускай мове «дзедаўскі, дзедавы». У адрозненні ад нейтральнага «дзедаўскі» dziadowski азначае «слабай якасці, састарэлы, нецікавы». А Сасноўскі вось так сам сябе акрэслівае, відаць, каб заінтрыгаваць слухачоў. Музыкант кажа, што яго ідаламі ў галіне музычнай творчасці з’яўляюцца Джо Кокер і Том Уэйтс. Ён доўга не хацеў прымаць спробы выдачы альбому, паколькі лічыў, што ў Польшчы яго музыка не знойдзе прыхільнікаў. Аднак, аказалася, што ёсць, і нямала, аматараў такога хрыплага вакалу. Яго песні сталі чымсьці новым, свежым, хаця сённяшніх слухачоў вельмі цяжка ўжо чымсьці здзівіць.
Сучасныя музыканты ў Польшчы як правіла самі пішуць як музыку, так і словы сваіх песняў. Для Сасноўскага ж музыку піша Аляксандра Гурэцка, якая лічыць, што аўтарства песняў – гэта асобная галіна мастацтва, якую варта захоўваць.
Я прапаную вашай увазе кампазіцыю Бартэка Сасноўскага, якая называецца «Дождж». Сам аўтар кажа, што ў гэтай песні самыя важныя – эмоцыі, стан душы. Яго песні – гэта лякарства на ўсё, з чым ён не можа справіцца ў жыцці. Незалежна ад таго, ці гэта боль, ці радасць.
Przez piach głębokich wydm,
przez zawieszony pył
Popękanych stóp
i obolałych nóg
nie czuję już,
nie czuję nic.
Idziemy tak drogi szmat, ledwo pamiętam
jak żyłem kiedyś sam
Czekałem na znak
spadających gwiazd,
na grom, na blask, na deszcz.
Wodę
podaj mi, kiedy skoczę w ogień
i na pustyni w mojej głowie,
kiedy bez siły padnę,
napój mnie
Wodę
podaj mi błagam, gdy zapomnę
oczy zapłoną jak pochodnie
Gdy zostaniemy sami
napój mnie
Wywołaj deszcz
Przez mrok tysiące dróg
przerobiliśmy bez snu
Minęliśmy już
granice naszych głów,
umiemy kłócić się bez słów
Co widzisz teraz, nie wiem, proszę, odpowiedz
co widzisz, powiedz mi
gdy przed tobą znów
wysycham na wiór
jak pies wyję: przyjdź
Праз пясок глыбокіх дзюн, праз пыл у паветры, патрэсканыя стопы і балючыя ногі я ўжо не адчуваю, не адчуваю нічога. Мы ідзем доўгую дарогу, я ледзьве памятаю, як я жыў калісьці адзін. Я чакаў знаку падаючых зорак – на гром, на бляск, на дождж.
Ваду падай мне, калі я скокну ў агонь, і на пустыні ў маёй галаве, калі без сілы ўпаду, напаі мяне. Ваду падай мне, умаляю, калі забуду, вочы загарацца ў мяне як полымя. Калі мы застанемся адны, напаі мяне. Выкліч дождж.
Праз туман тысячы дарог мы прайшлі без сну. Мы ўжо перакрочылі мяжу нашых галоў. Мы ўмеем сварыцца без слоў.
Што ты бачыш цяпер, я ня ведаю, калі ласка, адкажы, што бачыш, скажы мне, калі перад табою я высыхаю як трэска. Як сабака выю: прыйдзі.
Przez piach głębokich wydm – праз пясок глыбокіх дзюн. Па-польску дзюна называецца зусім інакш, чым на беларускай мове. Дзюна – гэта, канешне, слова замежнага паходжання, а вось wydma – польскі выраз, у якога агульны корань са словам dąć (дзьмуць). Вецер дзьме, наносіць пясок, перасоўвае такую невялікую горку пяску, у выніку чаго атрымліваецца дзюна. Дзюны ў нас атаясамліваецца пераважна з пустыняй, прынамсі, у мне, цікава ведаць, што і ў Польшчы ёсць дзюны, на ўзбярэжжы балтыйскага мора. Кожны год, напрыклад, у Славінскі нацыянальны парк, дзе можна назіраць дзюны, прыязджаюць тысячы турыстаў, як з Польшчы, так і замежжа.
Idziemy tak drogi szmat – мы ідзем так доўгую дарогу. Szmat, хоць і гучыць таксама, як беларускае шмат, азначае крыху іншае. Праўда, семантыка блізкая, але не аднолькавая. Польскае szmat таксама азначае «многа», але не ў кожным выпадку. Нейтральнае шмат – гэта па-польску wiele, dużo, а вось польскае шмат адносіцца толькі да паняцця часу або адлегласці – можна сказаць szmat czasu, szmat drogi (шмат часу або шмат дарогі), але не szmat książek ці szmat ludzi (dużo książek, dużo (wielu) ludzi).
Wysycham na wiór – я высыхаю як трэска. Польскае слова wiór адзначае габлюшку, стружку. Аднак па-беларуску падобнае фразеалагічнае выражэнне складаецца з выразу «высыхаць» і «трэска».
Oczy zapłoną jak pochodnie – вочы загарацца як паходня або як факел.
Napój mnie – напаі мяне. Выраз napój – не толькі форма загаднага ладу, але таксама napój азначае вадкасць для піцця – напой.
нг