Упершыню ў гісторыі Палац Рэчы Паспалітай у Варшаве адкрываецца для наведвальнікаў (ВІДЭА)

Пасля адмысловай мадэрнізацыі ў палацы можна будзе пазнаёміцца з унікальнымі калекцыямі  Нацыянальнай бібліятэкі.

Палац Рэчы Паспалітай у Варшаве

Autorstwa Janusz Drzewucki - Praca własna, CC BY-SA 4.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=66014852

Неўзабаве для наведвальнікаў адкрыецца Палац Рэчы Паспалітай у Варшаве. Гэта гістарычная падзея. Да гэтай пары, як з інтэр’ерам архітэктурнага шэдэўра сталіцы, так і экспанатамі ўнікальнай калекцыі Нацыянальнай бібліятэкі, якія ў ім захоўваюца, можна было пазнаёміцца толькі пры выключных нагодах – некалькі разоў у год. Зараз гэта зменіцца.

Нагадаем, Палац Красіньскіх, бо так на самой справе называецца згаданы аб’ект, да гэтай пару адкрываўся для жыхароў Варшавы толькі пры нагодзе важных гадавінаў, напрыклад, з нагоды імянін Яна Каханоўскага – вядомага польскага паэта эпохі Адраджэння.

Неўзабаве, пасля заканчэння рамонту, архітэктурны помнік Варшавы ў стылі барока, будзе даступны для наведвальнікаў амаль штодзённа.

Урачыстае адкрыццё палаца запланаванае на 21 траўня бягучага года, кажа дырэктар Нацыянальнай бібліятэкі ў Варшаве Тамаш Макоўскі(Tomasz Makowski). Ён нагадвае, што ў палацы можна будзе ўбачыць экспанаты, цесна звязаныя з польскай культурай і дзяржаўнасцю:

- Кожны жадаючы зможа асабіста прачытаць вядомую фразу з сярэднявечных летапісаў : «Дамброўка прыбывае да Мешка» , з якой, можна сказаць, пачынаецца хрысціянства на польскіх землях. Сказ-пасыл з верша Збігнева Герберта : «Будзь верны, ідзі!». Тэксты папулярных песень Агнешкі Асецкай, напрыклад, «Быў май, пахла Саска Кэмпа» і шмат іншых твораў, якія мы ведаем як з мастацкай, так і папулярнай літаратуры. Вы зможаце ўбачыць рукапісы Фрыдэрыка Шапена, найпрыгажэйшыя мапы эпохі Адраджэння, цудоўныя сярэднявечныя кнігі, рукапісы, з якіх найстарэйшы паходзіць з VIII стагоддзя.

Нагадваем, Палац Красіньскіх у Варшаве, на самой справе, адкрыецца для наведвальнікаў упершыню з XVII стагоддзя.

Палацавы комплекс быў спраектаваны адным з найвыдатнейшых архітэктараў другой паловы XVII стагоддзя Тыльманам Гамерскім (Tylman Gamerski)па замове плоцкага ваяводы Яна Дабрагоста Красіньскага(Jan Dobrogost Krasiński).

Гісторыя палаца складаная. У 1765 годзе ён быў набыты Дзяржаўнай казной і гэтага часу стаў называцца Палацам Рэчы Паспалітай. У 1766 годзе Парк Красіньскіх быў адкрыты для наведвальнікаў. У 1782 годзе аб’ект згарэў і да 1783 года працягвалася яго рэканструкцыя па праекце Дамініка Мерліні(Dominik Merlini).

У верасні 1939 года палац быў пашкоджаны, а ў жніўні 1944 года падчас Варшаўскага паўстання будынак разбамбілі нямецкія самалёты. У авіяўдарах загінулі 27 паўстанцаў батальёна «Парасон». У выніку пазнейшых баёў аб’ект амаль цалкам згарэў.

Будынак, у якім сёння захоўваюцца каштоўныя калекцыі Нацыянальнай бібліятэкі, з'яўляецца вынікам пасляваеннай рэканструкцыі Варшавы. Адбудова палаца пачалася ў 1948 годзе і працягвалася да 1961 года. Аднак з усяго палацавага комплекса была рэканструяваная толькі ягоная галоўная частка.

Дырэктар Нацыянальнай бібліятэкі ў Варшаве Тамаш Макоўскі нагадаў, што мэтай цяперашняй мадэрнізацыі гістарычнага аб’екта было стварэнне выставачнай прасторы для прэзентацыі  ўнікальных фондаў Нацыянальнай бібліятэкі, прэзентацыі гісторыі самой бібліятэкі і палаца, гісторыі друку і еўрапейскай літаратурнай спадчыны.

На выставе можна будзе ўбачыць таксама памятныя рэчы, звязаныя з гісторыяй польскай дзяржаўнасці:

- У Палацы Рэчы Паспалітай у Варшаве, у браніраваных вітрынах, можна будзе пабачыць найбольш каштоўныя экспанаты. У тым ліку, пёры з ківера (гэта ваенны галаўны ўбор- рэд.) князя Панятоўскага, пасма валасоў Тадэвуша Касцюшкі і шмат іншых экспанатаў. Усе яны лічыцца рэліквіямі нашай дзяржаўнасці і цывілізацыі, якая стваралася цягам гісторыі Польшчы.

Акрамя пастаяннай экспазіцыі з найбольш каштоўных фондаў Нацыянальнай бібліятэкі, у палацы будуць працаваць таксама часовыя, тэматычныя выставы.  У палацы будуць праходзіць таксама адукацыйныя заняткі і майстар-класы для дзяцей, падлеткаў і дарослых.

Ва ўрачыстым адкрыцці Палаца Рэчы Паспалітай у Варшаве возьмуць удзел многія выдатныя артысты:

- Адзін з найлепшых польскіх аркестраў - Sinfonia Varsovia выканае спецыяльна напісаны з гэтай нагоды твор Тадэвуша Возняка. Спектакль, аўтарства Кшыштафа Матэрны будуць весці Гжэгаж Маркоўскі і доктар Катажына Касе. Сярод выканаўцаў, паявяцца, Даніэль Альбрыхскі, Ёанна Куліг, Тадэвуш Возняк і Ялянта Майхшак-Возняк.

Што цікавага, акрамя бібліятэчных фондаў, можна пабачыыць у архітэктурным аб’екце? Сярод іншага, Рыцарскую залу з цікавымі скульптурамі, у тым ліку скульптурай родапачынальніка сям’іі Красіньскіх - Марэка Валерыя.

У Віланаўскай зале знаходзіцца арыгінальная бібліятэчная мэбля, бюсты, карціны, глобусы і, перш за ўсё, кнігі, а таксама сімвалічная урна з попелам з кніг, якія да вайны захоўваліся ў сталічнай бібліятэцы на вуліцы Акульнік. У студзені 1945 года польскія бібліятэкары ўзрадаваліся, калі ўбачылі ацалелы будынак бібліятэкі. На жаль, пазней аказалася, што ў сярэдзіне ад кніг застаўся толькі попел.

Нагадваем, пасля адкрыцця, якое адбудзецца 21 траўня, Палац Рэчы Паспалітай у Варшаве будзе даступны для наведвальнікаў бясплатна - шэсць дзён на тыдзень, з 11.00 да 19.00, акрамя аўторка.

аз