Сёння ў найбуйнейшым музеі свету адкрываецца выстава, на якой прадстаўлены вобразы блазнаў і вар'ятаў ад Сярэднявечча да Эпохі рамантызму. Карціна Матэйкі была прывезена з Нацыянальнага музея ў Варшаве.
Гэта другая выстава ў Луўры, на якой фігуруе «Станьчык», але першая, арганізаваная ў парыжскай штаб-кватэры музея. Пяць гадоў таму ён быў паказаны ў секцыі Луўра ў Лансе на поўначы Францыі. Карціна Матэйкі тады прыцягнула ўвагу стваральнікаў цяперашняй выставы, кажа куратар Элізабэт Антуан-Кёніг:
- Карціна здаецца нам фантастычнай. Яна выдатна сімвалізуе форму адраджэння, якое адбылося, асабліва ў Францыі ў перыяд рамантызму, вакол фігуры блазна. Ён паказаны як прыдворны вар'ят, у характэрным касцюме, але ў святле клопатаў і палітычных змен XIX стагоддзя.
Карціна Матэйкі была вывешана ў канцы выставы ў Луўры, у пакоі, дзе прадстаўлены работы мастакоў 19-га стагоддзя, такіх як Гоя і Курбэ, а таксама пісьменнікаў, асабліва майстра рамантызму Віктора Гюго. Элізабэт Антуан-Кёніг адзначае, што ў іх творах фігура блазна набывала палітычны сэнс:
- Рамантыкі, таксама ў Польшчы, надзялялі блазна іншымі каштоўнасцямі, рабілі з яго героя, які абараняў, напрыклад, ідэю Французскай рэвалюцыі, а ў Польшчы — нацыянальнае адзінства. Ён таксама ў пэўным сэнсе прарок, візіянер толькі ён разумее трагедыю, якая адаб'ецца на лёсе яго краіны.
На выставе ў Луўры прадстаўлена каля трохсот экспанатаў, якія сведчаць аб тым, што вобраз блазна-вар'ята мяняўся на працягу стагоддзяў. Стваральнікі выставы падкрэсліваюць, што калісьці гэтая постаць была важным элементам еўрапейскай культуры, але пра яе забылі ў перыяд абсалютызму і Асветніцтва:
- Да канца шаснаццатага стагоддзя каталіцкая контррэфармацыя ў пэўным сэнсе выкрасліла блазна, а пратэстантызм знізіў значэнне такіх святаў, як карнавал і масленіца. Вар'ятам больш не было месца.
Выставу «Вобразы вар'ята» можна паглядзець да 3 лютага.
ав