У гістарычнай рубрыцы мы расказвалі пра дасягненні інжынераў даваеннай Польшчы. У прыватнасці, знаёмілі нашых слухачоў і чытачоў сайту з польскай зброяй, самалётамі, легкавымі аўтамабілямі. А сёння раскажам пра грузавік, які выкарыстоўваўся ў даваенным Войску Польскім.
Ursus А у Войску Польскім, жнівень 1934 года
Грузавік, які называўся Ursus А, пакінуў вароты завода ў ліпені 1928 года, хоць яго гісторыя сягае некалькімі гадамі раней. Агулам варшаўскі завод выпусціў 1200 машын. Дарэчы, Ursus А можна назваць свайго роду польскай «палутаркай», таму што аўто важыла 1540 кг. Частка грузавікоў выкарыстоўвалася таксама для цывільных патрэб.
Дарэчы, на платформе Ursus А для грамадзянскіх патрэб будаваліся пажарныя машыны, цыстэрны, аўтамабілі хуткай дапамогі і аўтобусы з 20 месцамі для сядзення.
Прапануем вашай увазе архіўны запіс Польскага радыё з 1996 года. Гаворыць тагачасны дырэктар варшаўскага Музею тэхнікі Ежы Ясюк.
- Польскі завод Ursus асацыюецца перш за ўсё з трактарабудаваннем. Але гэта не да канца праўда, таму што прадпрыемства Ursus выпускала ў Варшаве таксама аўтамабілі на патрэбы Войска Польскага. Гісторыя вытворчасці гэтага аўто пачалася ў 1923 годзе, калі тагачаснае Міністэрства вайсковых справаў аб’явіла заказ на пастаўкі грузавых аўтамабіляў для арміі. Пасля пэўных кансультацый заказ на вытворчасць машын атрымаў завод Ursus, які пачаў выпускаць аўтамабілі па ліцэнзіі італьянскай кампаніі S.P.A.
Польскі аўтамабіль аднак адрозніваўся ад італьянскага. Па-першае, польскія інжынеры пад кіраўніцтвам галоўнага канструктара прадпрыемства Вітальда Якуша прыстасавалі грузавік да польскіх прыродных і кліматычных умоў. Па-другое, была павялічаная грузападымальнасць: на італьянскую машыну S.P.A. можна было загрузіць 1,5 т грузу, на польскую – 2,5 т.
Аўтобус на платформе Ursus А
Акрамя таго, была ўзмоцненая канструкцыя і праходнасць машыны, паколькі Ursus А быў вайсковым аўтамабілем, а вось італьянскі грузавік быў прызначаны для цывільных патрэб.
Паводле сучаснікаў, Ursus А быў вельмі надзейнай машынай, якая прайшла праверку ў складаных умовах. Аўто развівала хуткасць да 60 км/г, а на 100 км расходавала 21 л бензіну, што паводле тагачасных умоў было нормай. Надзейнасць грузавіка была правераныя, у прыватнасці, падчас рэйду Варшава – Закапанэ – Варшава ў суворых зімовых умовах снежня 1928 года. Тады ж адзін з грузавікоў падняўся на шчыт Губалуўка каля Закапанэ ў гарах Татры.
Грузавікі Ursus А выпускаліся да 1931 года. На яго платформе польскі інжынеры стварылі бронеаўтамабіль URSUS 29.
На замену Ursus А прыйшла больш сучасная канструкцыя – Polski Fiat 621.
Валерый Саўко
гістарычныя здымкі: Narodowe Archiwum Cyfrowe
слухайце аўдыё