Больш за 70% рэспандэнтаў лічаць, што змяненне клімату паўплывае на ўмовы жыцця будучых пакаленняў, гаворыцца ў міжнародным дакладзе па клімаце Фонду E.ON у супрацоўніцтве з Інстытутам Civey. Гэта ўжо трэцяе такое апытанне, праведзенае ў дзевяці еўрапейскіх краінах, у тым ліку ў Польшчы.
Справаздача паказвае, што еўрапейцы ўсё яшчэ падтрымліваюць дзеянні па барацьбе са змяненнем клімату і трансфармацыю энергіі. Аднак яны ўсё часцей чакаюць канкрэтных вынікаў палітыкі, якая праводзіцца ў гэтых галінах.
Дырэктар кампаніі і кіраўнік фонду ў Польшчы Анджэй Мадзэлеўскі падкрэсліў, што экалагічныя пытанні ўсё яшчэ вельмі важныя — не толькі ў Польшчы, але і ў іншых краінах.
— Мяне здзівіла, што грамадства крыху адварочваецца ад трансфармацыі энергіі, бо сёння іншыя тэмы здаюцца больш важнымі, напрыклад, бяспека. Тым не менш, я станоўча бачу, што гэтая тэндэнцыя ўсё яшчэ высокая, хоць рэспандэнты тут крыху адварочваюцца ад гэтых экалагічных аспектаў. Трансфармацыя энергіі стала крыху казлом адпушчэння.
Хоць Швецыя і Данія ўсё яшчэ лічацца кліматычнымі ўзорамі для Еўропы, Польшча ўсё больш кіруецца пачуццём самастойнасці. У 2025 годзе колькасць палякаў, перакананых у тым, што іх краіна з'яўляецца лідарам у трансфармацыі энергіі, павялічылася на 34%. Гэта вынік, сярод іншага, бачных інвестыцый і моцнай прысутнасці тэмы ў палітыцы.
Польшча — адна з нямногіх краін, дзе траціна рэспандэнтаў разглядае атамную энергетыку як ключавую тэхналогію будучыні. Гэта, безумоўна, звязана з шырока распаўсюджанымі заявамі аб развіцці гэтага сегмента. У Польшчы таксама назіраецца нечакана высокая падтрымка ўвядзення платы за выкіды CO2, якая дасягае 60%.
У той жа час, ажно 75% рэспандэнтаў падтрымліваюць рэгуляванне цэн на энерганосьбіты, чакаючы, што кліматычная палітыка будзе збалансавана адпаведнымі ахоўнымі механізмамі. Такім чынам, сацыяльнае прыняцце змен ідзе побач з заклапочанасцю штодзённымі выдаткамі на жыццё.
Ажно 54% рэспандэнтаў з Польшчы падтрымліваюць выхад з міжнародных кліматычных пагадненняў — гэта найвышэйшы вынік у Еўропе. У той жа час рэспандэнты чакаюць, што іх урад прыме больш рашучыя меры ў гэтай сферы. Гэты двайны падыход паказвае, што палякі хочуць абараняць клімат, але на сваіх умовах — захоўваючы кантроль і ўлічваючы мясцовыя рэаліі. Гэта суправаджаецца бачным недаверам да глабальных правілаў і боязь дадатковых сацыяльных і эканамічных выдаткаў, якія могуць пацягнуць за сабой энергетычная трансфармацыя і кліматычная палітыка.
Стаўленне да абароны клімату выразна адрозніваецца сярод жыхароў гарадоў і сельскай мясцовасці. Жыхары Варшавы і іншых буйных агламерацый больш адкрытыя да змен, якія вядуць да экалагічнай будучыні, у той час як скептыцызм часцей сустракаецца ў сельскай мясцовасці. Гэта разыходжанне можа быць выклікана, сярод іншага, адрозненнямі ў доступе да зялёных рашэнняў, узроўнем экалагічнай свядомасці або фінансавым становішчам. Такім чынам, энергетычная трансфармацыя ў Польшчы патрабуе разнастайнага, заснаванага на дыялогу падыходу, які ўключае ўсе сацыяльныя групы.
Вынікі даследавання паказваюць, што ў Польшчы пракліматычны падыход адлюстроўваецца ў паўсядзённым выбары спажыўцоў. Да 50% палякаў купляюць ужываную вопратку, гэта адзін з самых высокіх вынікаў у Еўрапейскім Саюзе. Экапрадукты таксама папулярныя. З іншага боку захады, якія вядуць да ашчаднасцяў у абаграванні дамоў, праводзяцца радзей, галоўным чынам з-за тэхнічных і інфраструктурных абмежаванняў.
Фонд E.ON па выніках справаздачы прадставіў рэкамендацыі на будучыню.
— Працягваць энергетычную трансфармацыю, але не любой цаной і засяродзіцца на тэхналогіях, якія ўжо правераныя і танныя, і тэхналогіях, якія ўсё яшчэ знаходзяцца ў стадыі інкубацыі, каб яны не падтрымліваліся празмерна, а толькі потым укараняліся. Тут, напрыклад, я кажу пра вадарод, калі гэты вадарод эканамічны і калі ён не ў шмат разоў даражэйшы за сённяшнія энерганосьбіты, - гаворыць Анджэй Мадзэлеўскі.
Даследаванне праводзілася ў 9 краінах — Чэхіі, Францыі, Іспаніі, Нідэрландах, Германіі, Польшчы, Швецыі, Вялікабрытаніі і Італіі.
ав