Цела павінна адаптавацца да фізічных нагрузак. Лепш за ўсё сачыць за прагрэсам на працягу больш працяглых перыядаў часу.
Рэгулярны бег паляпшае функцыю крывяноснай сістэмы і павялічвае аб'ём лёгкіх. Ён таксама ўмацоўвае сэрца і насычае мозг кіслародам, таму бег дапамагае як целу, так і розуму лепш функцыянаваць штодня.
Даследчыкі з ірландскага University College Cork сцвярджаюць, што бег можа змяніць некаторыя негатыўныя наступствы нездаровай заходняй дыеты. Ён аднаўляе метабаліты, звязаныя з псіхічным дабрабытам, і ўраўнаважвае ключавыя гармоны. Аде пра высновы навукоўцаў мы раскажам крыху пазней.
А пачнём з пытання, як пачаць бегаць. Пачынаць трэба з адаптацыі свайго арганізму, гаворыць Дарыюш Нажыньскі, бягун-аматар, неаднаразовы пераможца польскага выдання бегу «Wings for Life World Run».
- Калі мы толькі пачынаем, лепшыя варыянты – гэта хадзьба-бег, гэта значыць, мы ні на што не звяртаем увагі, мы нават не глядзім на час. Мы бегаем, мы трохі бегаем, калі стамляемся, мы трохі ходзім і гэтак далей. Мы абсалютна не глядзім на гадзіннік ці якія-небудзь параметры, нам усё роўна, ці мы ўжо добрыя бегуны, ці не. Целу патрабуецца шмат часу, каб адаптавацца да нагрузкі, і лепш за ўсё сачыць за нашым прагрэсам на працягу больш працяглых перыядаў. Такім чынам, давайце бегаць, давайце не будзем турбавацца пра наш прагрэс, але праз месяц мы паразважаем пра тое, што месяц таму я змог прабегчы 500 метраў, а цяпер мы прабеглі кіламетр, не задыхаючыся. Дык давайце паставім перад сабой некалькі мэт, і тады гэта будзе нас падсілкоўваць, і мы будзем рабіць невялікія, сістэматычныя крокі. Гэта аснова бегу. Гэтак жа, як і ў любым іншым відзе спорту.
Акрамя фізічнай падрыхтоўкі вельмі важнай з’яўляецца псіхалагічная. Калі бяжыш шэсць гадзін без перапынку, кажа Дарыюш Нажыньскі, трэба панаваць над сваімі думкамі:
- Пасля таго, як мы справіліся з дыстанцыяй, з тым, як яна праходзіць, узровень стомленасці знаходзіцца на пэўным узроўні. Напрыклад, калі мы бегаем марафон і ведаем, што ўжо стаміліся, бо ў такім тэмпе мы павінны стаміцца, каб пабіць рэкорд, і мы таксама ўяўляем, што нам трэба прабегчы 60 кіламетраў, гэта цяжка пераадолець псіхічна, разабрацца ў галаве. Аднак падчас трэніровак распрацоўваюцца розныя метады, так званы разумовы трэнінг, які ўключае розныя спосабы апрацоўкі дыстанцыі, разбіўку яе на часткі, пастаноўку кароткатэрміновых мэтаў. Такім чынам, гэта таксама канкрэтная праца. Гэта не тое ж самае, што я проста бегаю і думаю, што буду рабіць праз два дні, ці які фільм пагляджу з жонкай. Гэта таксама, але патрэбныя розныя думкі, таму нельга назапашваць занадта шмат ультрамарафонаў за кароткі прамежак часу, бо гэтыя думкі паўтараюцца, і яны не аказваюць аднолькавага ўплыву на псіхіку. Такім чынам, поўны кантроль над сваімі думкамі таксама важны. Патрэбна выдатная канцэнтрацыя, пэўны рытм, таму ўсё гэта адыгрывае ролю, а не толькі фізічная падрыхтоўка. Фізічны стан – гэта аснова падрыхтоўкі, але патрэбная і псіхалагічная падрыхтоўка, пераадоленне стомленасці ад гэтай дыстанцыі, бо гэта 6,5 гадзін бесперапыннага бегу.
Даследчыкі з ірландскага University College Cork сцвярджаюць, што бег можа змяніць некаторыя негатыўныя наступствы нездаровай заходняй дыеты. Ён аднаўляе метабаліты, звязаныя з псіхічным дабрабытам, і ўраўнаважвае ключавыя гармоны.
Аднак ён не можа цалкам кампенсаваць уплыў дрэннага харчавання на мозг.
Каманда даследчыкаў пад кіраўніцтвам прафесара Івона Нолана ў сваёй працы ў часопісе Brain Medicine выявіла спецыфічныя метабалічныя працэсы, якія тлумачаць, як фізічныя практыкаванні дапамагаюць змякчыць шкодныя наступствы спажывання так званай заходняй дыеты – багатай цукрамі, тлушчамі і высокаапрацаванымі прадуктамі.
Даследчыкі кармілі дарослых самцоў пацукоў стандартнай лабараторнай дыетай, якая складалася з высокакаларыйных прадуктаў, якія нагадваюць фастфуд, больш за сем тыдняў. Палове пацукоў у кожнай групе дазвалялі свабодна бегаць на бегавым коле.
Аказалася, што дыета значна парушыла кішачны метабалізм жывёл. З 175 выяўленых метабалітаў цэлых 100 былі зменены ў выніку нездаровай дыеты. Аднак у групе пацукоў, якія займаліся фізічнымі практыкаваннямі, адбылося частковае аднаўленне балансу. Найбольш моцны эфект назіраўся для трох злучэнняў, узровень якіх зніжаўся пры нізкаякасным харчаванні, але вяртаўся да нормы пасля рэгулярнага бегу. Гэта важная выснова, таму што, як патлумачылі аўтары, розныя кішачныя метабаліты могуць уплываць на паводзіны, напрыклад, зніжаючы настрой або кагнітыўныя здольнасці.
У рэдакцыйным каментары да публікацыі псіхіятр прафесар Хуліа Лічыніа адзначыў, што фізічныя практыкаванні маюць частковы антыдэпрэсантны эфект нават у няправільным дыетычным кантэксце, што зʼяўляецца добрай навіной для людзей, якім цяжка змяніць свой рацыён.
ав