Na finiszu kampanii wszystko wskazuje na poważne przetasowania w niemieckim parlamencie. Pomimo dynamicznej, ale krótkiej kampanii, sondaże nie wykazały dużych zmian od jej rozpoczęcia. Największym poparciem Niemców cieszy się blok partii chadeckich (CDU/ CSU) - 29 proc. Za nim plasuje się skrajnie prawicowa Alternatywa dla Niemiec (AfD), na którą chce głosować 20 proc. wyborców - wynika z opublikowanego w piątek sondażu YouGov. Jeżeli te prognozy utrzymają się, prawicowi populiści będą mieli dwa razy więcej posłów niż w obecnym Bundestagu.
Socjaldemokraci (SPD) na czele z Olafem Scholzem prawdopodobnie stracą wiele mandatów w parlamencie. Obecnie popiera ich 16 proc. Niemców. Na Zielonych chce głosować ok. 13 proc. wyborców. Sensacją tej kampanii jest wzrost notowań Partii Lewicy, która - jak oceniły media - spektakularnie odrodziła się i może liczyć na poparcie na poziomie 8 proc. Do Bundestagu dostałby się jeszcze skrajnie lewicowy Sojusz Sahry Wagenknecht (BSW; 5 proc.). Na granicy progu wyborczego oscylują liberałowie (FDP; 4 proc.).
Dla Niemców najważniejszymi tematami przed wyborami do Bundestagu są "pokój i bezpieczeństwo" (45 proc.) i "gospodarka" (44 proc.). Innymi decydującymi kwestiami są: "sprawiedliwość społeczna" (39 proc.) i "uchodźcy/ azyl" (26 proc.). Jak bardzo zmieniła się sytuacja w kraju w porównaniu do wyborów w 2021 r. widać w temacie "ochrony klimatu", który za decydujący uważa tylko co piąty wyborca. Jakimi obietnicami odpowiadają główne niemieckie partie na panujące nastroje społeczne?
Chadecja (CDU/ CSU) skupia się w swoim programie na zaostrzeniu polityki migracyjnej, proponując stałe kontrole na granicach oraz zawracanie osób bez pozwolenia na pobyt. W sferze gospodarczej chadecy obiecują obniżenie cen energii i redukcję biurokracji. Partia chce zaostrzyć warunki przyznawania zasiłku dla bezrobotnych. W polityce klimatycznej chadecy stawiają na technologię i innowacje, dążąc do neutralności klimatycznej bez nadmiernych regulacji obciążających gospodarkę. Wzywają też do wzmocnienia Bundeswehry i rozważają przywrócenie obowiązkowej służby wojskowej.
AfD, jako partia skrajnie prawicowa, w swoim programie postuluje wyjście Niemiec z UE oraz rezygnację z euro na rzecz powrotu do marki niemieckiej. Partia opowiada się za zaostrzeniem polityki migracyjnej, w tym za masowymi deportacjami. AfD proponuje zniesienie sankcji nałożonych na Rosję, sprzeciwia się również dostarczaniu broni Ukrainie. Ocenia politykę dążącą do neutralności klimatycznej jako "ideologiczną", domagając się powrotu do energii węglowej.
SPD proponuje podniesienie płacy minimalnej do 15 euro za godzinę, obniżenie podatku VAT na podstawowe produkty oraz wyższe opodatkowanie najbogatszych. Socjaldemokraci popierają dalsze wsparcie dla Ukrainy, jednocześnie opowiadając się za dyplomatycznymi rozwiązaniami konfliktów. W kwestii migracji SPD dąży do skrócenia postępowań azylowych i usprawnienia integracji uchodźców na rynku pracy. W ochronie środowiska partia obiecuje przyspieszenie transformacji energetycznej, rozwój odnawialnych źródeł energii oraz osiągnięcie neutralności klimatycznej do 2045 r.
Zieloni koncentrują się na ochronie klimatu oraz na reformach społecznych. Ich program zakłada osiągnięcie neutralności klimatycznej do 2035 r. poprzez pełne przejście na odnawialne źródła energii oraz redukcję emisji gazów cieplarnianych o 70 proc. do 2030 r. Zieloni postulują uproszczenie procedur azylowych, sprzeciwiając się masowym deportacjom i zaostrzeniu polityki azylowej. Zamiast tego chcą wspólnej, solidarnej polityki migracyjnej w ramach UE. Popierają dalsze dostawy broni dla Ukrainy.
Lewica skupia się na kwestiach sprawiedliwości społecznej, proponując podniesienie płacy minimalnej. Partia postuluje również wprowadzenie podatku od majątku dla najbogatszych oraz zwiększenie liczby mieszkań socjalnych. Sprzeciwia się wszelkim działaniom Bundeswehry za granicą i wszelkim dostawom broni, w tym dla Ukrainy.
Podobne stanowisko wobec wojny na Ukrainie ma założony w 2023 r. lewicowo-populistyczny Sojusz Sahry Wagenknecht (BSW). Jego politycy wzywają do negocjacji pokojowych i zniesienia sankcji nałożonych na Rosję. BSW chce zaostrzenia polityki azylowej, ograniczenia napływu migrantów oraz priorytetowego traktowania obywateli Niemiec na rynku pracy i w systemie socjalnym. W ochronie środowiska partia sprzeciwia się radykalnym regulacjom klimatycznym.
Liberałowie z Wolnej Partii Demokratycznej (FDP) prezentują się jako partia wspierająca przedsiębiorczość i klasy średnie. W swoim programie proponuje ulgi podatkowe dla firm, redukcję biurokracji oraz obniżenie najwyższej stawki podatkowej. Liberałowie opowiadają się za przestrzeganiem ograniczeń dotyczących zadłużenia państwa oraz postulują zwiększenie nakładów na edukację.
IAR/PAP/ks