Przekop przez Mierzeję Wiślaną powstaje w miejscowości Nowy Świat, między Kątami Rybackimi a Krynicą Morską, na terenie gminy Sztutowo. Będzie mieć ok. 1300 m długości i 5 m głębokości. Inwestycja oprócz szans rozwojowych dla znacznej części kraju, ma także przyczynić się do zwiększenia bezpieczeństwa państwa.
Przekop Mierzei jest konieczny
Przygotowanie inwestycji wymagało wielu zmian w prawie. Sama idea nie budziła większych wątpliwości w parlamencie – Sejm przyjął specustawę o przekopie Mierzei Wiślanej zdecydowaną większością głosów, zaledwie 9 posłów było przeciw, a 18 wstrzymało się. Wszystkie regulacje zostały zaakceptowane przez prezydenta Andrzeja Dudę, który podpisał ten akt prawny w kwietniu 2017 roku.
Inwestycje przyniesie wiele korzyści. Będzie służyć rozwojowi Pomorza oraz Warmii i Mazur, przemysłowi portowemu i transportowemu, biznesowi i turystyce. Otworzy zupełnie nowe możliwości przed portem w Elblągu, biorąc pod uwagę fakt, iż jedyne, bezpośrednie naturalne przejście wodne z Zatoki Gdańskiej na Zalew Wiślany znajduje się po rosyjskiej części akwenu i jest praktycznie niedostępne dla polskich jednostek.
Szczególnie dobrze widoczne stało się to w październiku tego roku, gdy poinformowano, że z portu w Elblągu transportowana będzie wielka turbina parowa. Jest przeznaczona dla odbiorcy w Stanach Zjednoczonych. Ładunek będzie płynąć przez Zalew Wiślany, cieśninę pilawską na Bałtyk, a potem przez ocean. 150 tonowa turbina parowa została wyprodukowana przez General Electric w Elblągu.
– To najlepszy dowód na to, że przekop Mierzei Wiślanej jest konieczny. Nowa droga wodna łącząca Zalew Wiślany z Zatoką Gdańską pozwoli zaoszczędzić czas i obniży koszty transportu – wyjaśniał wówczas dyrektor zarządu Portu Morskiego Elbląg Arkadiusz Zgliński.
W miejscu przekopu Mierzei powstają falochrony i mosty. Wszystko idzie zgodnie z harmonogramem
Trwa pogłębianie basenu morskiego
Obecnie w rejonie Zatoki Gdańskiej trwa pogłębianie basenu morskiego Portu Osłonowego. Na falochronach zachodnim i wschodnim wykonywane są narzuty kamienne; na części lądowej falochronu zachodniego betonowany jest oczep, a w części zasadniczej – płyta. X-bloki, czyli betonowe, prefabrykowane elementy, które będą zabezpieczać falochron przed falami, zostały już wbudowane na zewnętrznej części falochronu wschodniego.
W rejonie kanału żeglugowego zakończyło się pogrążanie ścianki szczelnej po północnej stronie śluzy, takie same prace trwają po stronie południowej. Ściana pogrążona została już w obszarze śluzy oraz kieszeni bram śluzy, wykonana jest też przesłona, mikropale i montaż skleszczenia. Zakończyły się wykopy pod bramę południową śluzy. Widać już powstający układ dróg technicznych i drogi 501A.
– Wiosną 2021 roku ruch z drogi 501 zostanie przekierowany na most południowy. Jego części aktualnie są łączone na placu budowy. Poszczególne, wyraźnie zarysowane już elementy coraz bardziej uwidaczniają kształt całej budowli. Inwestycja przebiega bez opóźnień. Wdrożone procedury przyniosły pożądany efekt, także pomimo obostrzeń związanych z koronawirusem, sytuacja na budowie jest stabilna – wyjaśnia dyrektor Urzędu Morskiego w Gdyni kpt. ż.w. Wiesław Piotrzkowski.
Powstaje sztuczna wyspa
Na moście południowym zakończyły się prace żelbetowe, od posadawiania, przez wykonanie podpór i najazdów na obiekt. Zostały też zamontowane pierwsze elementy hydrauliki mostów.
– Scalana jest właśnie prefabrykowana konstrukcja mostów stalowych. Mimo masy konstrukcji, która wraz z przeciwwagą będzie wynosiła 500 ton, precyzja montażu jest określana w milimetrach. Mosty zostaną też wyważone z dokładnością do kilograma – tłumaczy Paweł Ciomek, kierownik robót mostowych konsorcjum NDI/Besix.
Na moście północnym trwają prace żelbetowe. W budynku bosmanatu Nowy Świat zakończyły się roboty konstrukcyjne i tynkarskie, trwają prace wykończeniowe. Równocześnie na Zalewie Wiślanym wykonywana jest sztuczna wyspa. Trwa pogrążanie ścianek szczelnych, tworzących jej obwiednię. Wykonanych zostało już ponad 40 proc. prac. Montowane są ściągi i stopniowo zasypywana jest grodza.
Urząd Morski w Gdyni poinformował, że najbliższe tygodnie to dalsze wykonywanie narzutów kamiennych na falochronach zachodnim i wschodnim. Kontynuowane będą prace żelbetowe, kolejno wbudowywane będą też X-bloki. Do końca tego roku pogrążone zostaną ścianki w obrębie całego kanału żeglugowego.
Przekop Mierzei Wiślanej. Gróbarczyk: przechodzimy do kolejnego etapu budowy
Ceny materiałów i robót wzrosły o 26 proc.
Niestety, w związku z sytuacją gospodarczą okazało się, że koszty budowy nowego kanału żeglugowego znacznie wzrosły. Rząd zgodził się na to, by zwiększyć z 880 mln zł do blisko 2 mld zł wartość programu. Wynika to m.in. z powodu wzrostu cen materiałów i robót budowlanych.
– Wzrost kosztów inwestycji spowodowany jest zmianą cen materiałów i robót budowlanych oraz nowymi inwestycjami wynikającymi z rozwiązań projektowych, które nie były dostępne na etapie opracowywania i przyjęcia programu w 2016 r. Ponadto, projekty budowlane i koncepcja realizacji inwestycji musiały zostać dostosowane do restrykcyjnej – ze względu na realizację inwestycji w obszarach Natura 2000 – decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla przedsięwzięcia – czytamy w uzasadnieniu decyzji.
Ceny materiałów i robót budowlanych na rynku budowlanym – zgodnie z szacunkami GUS – wzrosły o 26 proc. w stosunku do roku 2015, pojawiły się również nowe elementy inwestycji, których realizacja nie była planowana w 2016 r.
To m.in. likwidacja mostu pontonowego na rzece Elbląg w miejscowości Nowakowo i budowa w tym miejscu nowego mostu, budowa mostu zwodzonego obrotowego na Mierzei Wiślanej zamiast planowanego wcześniej mostu zwodzonego podnoszonego oraz budowa sztucznej wyspy w celu odkładu urobku z prac pogłębiarskich.
Konieczne okazało się też zaprojektowanie przy obudowie rzeki Elbląg dłuższych, niż pierwotnie zakładano ścianek szczelnych i mikropali kotwiących. Dodatkowo przewiduje się przebudowę dłuższego, niż przewidywano pierwotnie odcinka rzeki.
Nowe szanse rozwojowe
Prace budowlane w miejscu planowanego kanału żeglugowego na Mierzei trwają już od ponad roku. Docelowo nowa droga wodna między Zatoką Gdańską a Zalewem Wiślanym ma umożliwić wpływanie do portu w Elblągu jednostek o długości do 100 metrów oraz do 20 metrów szerokości. Budowa kanału na Mierzei Wiślanej ma zakończyć się w 2022 r. Inwestorem jest Urząd Morski w Gdyni.
– Przekop Mierzei Wiślanej i budowa Kanału Żeglugowego jest strategiczną inwestycją dla naszego kraju. Dzięki ukończeniu tej inwestycji, podobnie jak dzięki budowie drogi ekspresowej S7, S16 i S51, a także dzięki budowie i modernizacji linii kolejowych, woj. warmińsko-mazurskie zyska nowe szanse rozwojowe – ocenia minister infrastruktury Andrzej Adamczyk.
PolskieRadio24.pl, PAP, DoS