Polska ma nową sędzię w Strasburgu. Udało się dopiero za czwartym razem

Po trzech latach starań Zgromadzenie Parlamentarne Rady Europy wybrało we wtorek polską prawniczkę Annę Adamską-Gallant na sędzię Europejskiego Trybunału Praw Człowieka (ETPCz) w Strasburgu. Była jedną z trojga kandydatów zgłoszonych przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych.

Prawniczka Anna Adamska-Gallant sędzią ETPCz

Fot.: Tomasz Gzell/Archiwum PAP

Polska kandydatka została wyłoniona już w pierwszej rundzie głosowania - została wybrana absolutną większością, zdobywając 107 głosów (łącznie oddano 154 ważne głosy). 

Anna Adamska-Gallant przez 17 lat pełniła urząd sędziego w Polsce i na Bałkanach, orzekając przede wszystkim w sprawach karnych. W latach 2013-18 jako sędzia międzynarodowy w ramach misji praworządności UE w Kosowie rozstrzygała m.in. sprawy o zbrodnie wojenne popełnione w trakcie konfliktów zbrojnych na terenie byłej Jugosławii. W 2015 r. została powołana na stanowisko sędziego Sądu Najwyższego Kosowa.

Doradzała na Ukrainie

Od 2018 r. pracuje jako niezależna ekspertka do spraw wymiaru sprawiedliwości i rządów prawa m.in. dla Expertise France, Rady Europy oraz Banku Światowego. Doradza w procesie budowania niezależnych sądów w Ukrainie.

Adamska-Gallant była jedną z trojga kandydatów zgłoszonych w lipcu przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych. Obok niej były też Małgorzata Wąsek-Wiaderek oraz Adam Wiśniewski. Jak podał resort, ich kandydatura została pozytywnie zaopiniowana przez Panel Doradczy Ekspertów Rady Europy do spraw wyłonienia kandydatów na wybór na stanowisko sędziego ETPCz.

Zdeklasowała konkurentów

W głosowaniu ZPRE Wąsek-Wiaderek otrzymała 9 głosów, a Wiśniewski - 38.

Kandydaci wcześniej zostali zaakceptowani przez Komisję ZPRE ds. wyboru sędziów.

Sędziowie ETPCz są wybierani przez Zgromadzenie Parlamentarne Rady Europy z listy trzech kandydatów proponowanej przez państwo, które jest stroną Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności.

 Od 2012 r. sędzią Trybunału z ramienia Polski jest prof. dr hab. Krzysztof Wojtyczek, którego kadencja upłynęła 31 października 2021 r. Jednak 27 stycznia 2023 r. ZPRE odrzuciło listę trojga kandydatów przekazaną przez polski rząd. Władze polskie zostały poproszone o przedstawienie nowej listy do 12 sierpnia 2024 r.

W poprzednich latach sędziami ETPCz byli Jerzy Makarczyk (1992-2002) i Lech Garlicki (2002-12).

IAR/PAP/dad