Redakcja Polska

Mija 81. rocznica drugiej deportacji Polaków w głąb Związku Sowieckiego

12.04.2021 16:14
81 lat temu, w nocy z 12 na 13 kwietnia 1940 roku, rozpoczęła się druga - z czterech - masowa deportacja ludności polskiej w głąb Związku Sowieckiego. Objęła rodziny jeńców wojennych z trzech obozów specjalnych - Kozielska, Starobielska i Ostaszkowa, a także bliskich więźniów politycznych osadzonych w więzieniach zachodniej Ukrainy i Białorusi. Deportowano też rodziny wojskowych zbiegłych za granicę.
Audio
  • 81. rocznica deportacji Polaków do ZSRR. Materiał Przemysława Pawełka [POSŁUCHAJ]
Dzieci polskie, które dotarły do formującej się Armii Andersa podczas jedzenia chleba w miejscowości  Wrewskoje (Uzbekistan w ZSRR)
Dzieci polskie, które dotarły do formującej się Armii Andersa podczas jedzenia chleba w miejscowości Wrewskoje (Uzbekistan w ZSRR)Narodowe Archiwum Cyfrowe

Według danych NKWD w trakcie drugiej deportacji zesłano około 61 tysięcy osób, głównie do Kazachstanu. Większość wywiezionych, bo aż 80 procent, stanowiły kobiety i dzieci. Po dotarciu na miejsce zsyłki ludzi czekała niewolnicza praca, choroby i głód. Śmiertelność wśród zesłańców była bardzo wysoka. Tylko nielicznym udało się przeżyć i wrócić po wojnie do kraju.

W latach 1940-1941 łącznie władze sowieckie przeprowadziły cztery wielkie wywózki ze wschodniej Polski: w lutym, kwietniu i na przełomie czerwca i lipca 1940 roku oraz na przełomie maja i czerwca 1941. Wszystkie oficjalnie zostały nazwane "przesiedleniem". Ich celem była depolonizacja Kresów Wschodnich i sowietyzacja ludności mieszkającej na terenach zagarniętych Polsce w 1939 roku.

Według szacunków władz RP na emigracji w wyniku wywózek w latach 1940-1941 do syberyjskich łagrów trafiło około miliona osób cywilnych. Dane z dokumentów sowieckich to 320 tysięcy wywiezionych. Historycy badający te zagadnienia podkreślają, że dokumenty NKWD nie uwzględniają osób skazanych w trybie doraźnym oraz tych, którzy nie zostali zarejestrowani.

Niektórzy z deportowanych na wschód wydostali się z łagrów dzięki formowanej na terenie ZSRR armii generała Władysława Andersa, po zawarciu 30 lipca 1941 roku układu Sikorski-Majski.

IAR/PP

Wołodymyr Zełenski chce rozmowy z Władimirem Putinem. Apel pozostaje bez odpowiedzi

12.04.2021 12:42
Biuro prezydenta Ukrainy Wołodymyra Zełenskiego zwróciło się z prośbą o rozmowę na temat eskalacji konfliktu we wschodniej Ukrainie z rosyjskim prezydentem Władimirem Putinem, ale nie otrzymało jeszcze odpowiedzi - poinformowała w poniedziałek rzeczniczka Zełenskiego Julia Mendel.

Białorusini zamiast Euronews będą oglądać rosyjską TV Pobieda

12.04.2021 14:15
Białoruskie ministerstwo informacji poinformowało o wycofaniu z siatki nadawania w tym kraju europejskiego kanału telewizyjnego Euronews. Zamiast niego w białoruskiej kablówce pojawił się rosyjski kanał telewizyjny "Pobieda".

Zaostrza się sytuacja na wschodzie Ukrainy, a Berlin milczy

12.04.2021 15:45
W kontekście zaostrzającej się sytuacji na wschodzie Ukrainy i związanym z nią widmem ukraińsko-rosyjskiej wojny na dużą skalę, niektórzy komentatorzy zwracają uwagę na znaczące milczenie Berlina w tej sprawie. Jak na łamach portalu Rzeczpospolita pisze profesor Collegium Civitas Marek A. Cichocki, "znów mamy do czynienia w Europie z takim momentem polityki, kiedy opadają zasłony i wszystko widać jak na dłoni".