Długie oklaski zakończyły sobotni wykład noblowski Olgi Tokarczuk, wygłoszony w sztokholmskiej siedzibie Szwedzkiej Akademii. Tekst przemówienia był pilnie strzeżoną tajemnicą, wcześniej znany był jedynie jego tytuł – „Czuły narrator”. W ostatnich dniach zgodnie z tradycją podobne przemowy wygłaszali laureaci nagrody Nobla w każdej z dziedzin. Wykład Tokarczuk był stosunkowo długi – trwał około 45 minut. Polska pisarka mówiła między innymi o tym, że literatura stała się "polem wymiany doświadczeń, agorą, gdzie każdy może opowiedzieć swój własny los". Ubrana w skromną czarną kreację pisarka czytała po polsku, więc większość zebranych wysłuchała wykładu w tłumaczeniu symultanicznym. Laureatka literackiego Nobla za 2018 rok była bardzo opanowana, nie widać było po niej tremy.
Podczas przemówienia zauważyła, że faworyzowana obecnie narracja pierwszoosobowa podkreśla indywidualizm, wzbudza zaufanie czytelnika, ale też "pisanie tylko o sobie i przez siebie" powoduje, że traci się z oczu perspektywę uniwersalną. Autorka książek "Bieguni" i "Prawiek i inne czasy” zastanawiała się nad tym, czy możliwe jest znalezienie podwalin pod opowieść uniwersalną, pełną kontekstów i jednocześnie zrozumiałą.
Sobotnia mowa noblowska Olgi Tokarczuk była jednym z wydarzeń trwającego od kilku dni Tygodnia Noblowskiego. W jego trakcie w piątek pisarka wzięła udział w oficjalnej konferencji prasowej w Akademii Szwedzkiej w Sztokholmie. Mówiła tam m.in. o nieobecności dokonań kobiet w dokumentach historycznych. W ramach Tygodnia Noblowskiego Olga Tokarczuk wspólnie z 13 innymi laureatami Nagrody Nobla odwiedziła Muzeum Nagrody Nobla. Laureaci zgodnie z tradycją podpisali znajdujące się w kawiarni krzesła oraz przekazali osobiste przedmioty, związane z ich pracą – polska pisarka oddała muzeum podręczny kalendarz z ubiegłego roku z osobistymi zapiskami. W ramach Tygodnia Noblowskiego w Sztokholmie pisarka spotkała się też ze swoimi tłumaczami oraz z polskim korpusem dyplomatycznym, a także z członkami szwedzkiego PEN-klubu. To był naprawdę intensywny tydzień - w niedzielę na cześć noblistki oraz innych tegorocznych laureatów w filharmonii sztokholmskiej odbył się koncert noblowski. Dodajmy jeszcze, że szwedzkie radio nadaje codziennie kolejne odcinki książki "Prowadź swój pług przez kości umarłych".
Olga Tokarczuk jest autorką 17 książek – powieści, zbiorów opowiadań, esejów, a także scenariuszy filmowych. Jej twórczość była wielokrotnie przenoszona na deski teatralne i ekran filmowy. Jest jedną z najczęściej nagradzanych współczesnych polskich pisarek - ma na koncie m.in. nagrodę Fundacji im. Kościelskich, dwukrotnie - w latach 2007 i 2015 - otrzymała Literacką Nagrodę Nike, a w 2018 r. została uhonorowana Międzynarodową Nagrodą Bookera. A już 10 grudnia, we wtorek, król Szwecji Karol XVI Gustaw wręczy jej literackiego Nobla.
IAR/PAP/ep