Od 1 lipca w całej Unii Europejskiej ma być uznawany Unijny Certyfikat Covid. Obowiązujące we wszystkich krajach UE zaświadczenie potwierdza zaszczepienie przeciw Covid-19 lub przejście choroby lub aktualny, negatywny wynik testu na obecność koronawirusa. Certyfikat jest darmowy, może mieć formę papierową lub cyfrową (wyświetlany w aplikacji na smartfonie), zawsze ma kod QR, który pozwala na jego sprawdzenie w całej UE. Wystawianie dokumentów organizują władze krajowe, które gwarantują także bezpieczeństwo związanych z nim danych, każdy certyfikat jest także dostępny w języku angielskim.
Podstawowym celem wprowadzenia certyfikatów jest ułatwienie przemieszczania się po Europie. Jednolity dokument gwarantuje, że wyniki testów czy świadectwa szczepień będą uznawane w każdym państwie UE. Nie trzeba się martwić o to, czy np. badanie zrobione w konkretnym punkcie w Polsce zostanie uznane na granicy z Francją, a dokument potwierdzający przejście szczepień w Niemczech pozwoli nam na wynajęcie pokoju hotelowego w Czechach.
Wszyscy posiadacze każdego rodzaju certyfikatu powinni móc swobodnie podróżować wewnątrz UE bez konieczności odbywania kwarantanny. Trzeba jednak pamiętać, że o regulacjach dotyczących wjazdu do poszczególnych krajów lub innych sytuacji, w których będą potrzebne zaświadczenia sanitarne, ostatecznie decydują władze państw lub regionów Unii. Dlatego zasady w różnych krajach mogą się między sobą nieznacznie różnić.
Co przysługuje posiadaczowi certyfikatu i jak długo jest ważny?
Każdemu posiadaczowi certyfikatu udającemu się w podróż do innego państwa UE mają przysługiwać te same prawa, co mieszkańcowi tego kraju spełniającemu warunki potwierdzone zaświadczeniem podróżnika. Na stronach Komisji Europejskiej podkreślono, że obywatele państw Unii będą mogli po niej podróżować również bez certyfikatu, ale będzie się to wiązało z koniecznością przedstawiania innych wymaganych zaświadczeń. Certyfikatu nie należy też mylić z paszportem lub dowodem tożsamości, który nadal jest potrzebny przy przekraczaniu granic krajów UE, niebędących w strefie Schengen, czyli Chorwacji, Bułgarii, Rumunii, Cypru i Irlandii.
Wystawiany w Polsce certyfikat potwierdzający zaszczepienie jest ważny przez 365 dni od 14. dnia po podaniu drugiej dawki (lub zastrzyku jednodawkowym preparatem Johnson & Johnson). Certyfikat o przejściu infekcji jest ważny od 11. do 180. dnia po uzyskaniu wyniku testu PCR potwierdzającego zakażenie. Zaświadczenie o teście jest ważne przez 48 godzin. Akceptowane są badania metodą PCR oraz antygenowe.
Podróż do Francji i Włoch
We Francji przy przekraczaniu granicy uznawany jest certyfikat szczepień i testów. Wewnątrz kraju zaświadczenie jest wymagane od uczestników imprez masowych, w których bierze udział ponad tysiąc osób. Certyfikat nie jest potrzebny, by korzystać ze sklepów, restauracji czy hoteli.
We Włoszech przy wjeździe akceptowane są wszystkie formy certyfikatu. Zaświadczenia są także wymagane od uczestników wesel i wydarzeń masowych, takich jak np. zawody sportowe czy koncerty. Zgodnie z zapowiedziami rządu od lipca zostaną otwarte dyskoteki, warunkiem wstępu będzie okazanie certyfikatu.
Grecja i Hiszpania
Granica z Hiszpanią jest otwarta dla turystów z Polski. Nie wymaga się od nich testów i zaświadczeń o szczepieniu. Gdyby Polska została uznana za kraj ryzyka epidemicznego, do Hiszpanii można by podróżować na podstawie wszystkich form certyfikatu. Wewnątrz kraju certyfikat umożliwia wejście na imprezy masowe, jak koncerty czy dyskoteki.
Do Grecji również można pojechać z każdym certyfikatem. Jak informuje strona greckiego ministerstwa turystyki, w samej Grecji świadectwo szczepień, przejścia Covid-19 lub negatywnego wyniku badania jest też wymagane od wszystkich pasażerów promów i samolotów udających się z kontynentalnej części tego kraju na jego wyspy. Test PCR musi być nie starszy niż sprzed 72 godz. przed podróżą, test antygenowy - 48 godz., wykonany samodzielnie szybki test - 24 godz. (autotest trzeba zgłosić na specjalnej stronie internetowej). Wymóg ten nie dotyczy dzieci poniżej 12. roku życia.
Wyjazd do Czech i Słowacji
Do Czech z Polski można wjechać bez konieczności przedstawiania zaświadczeń sanitarnych. Wewnątrz kraju certyfikat (każda jego forma) jest niezbędny przy meldowaniu się w hotelach, wejściach do muzeów czy galerii. Zaświadczenie powinni też mieć przy sobie klienci restauracji, barów czy kawiarni. Personel lokali gastronomicznych nie ma jednak obowiązku, a także prawa sprawdzania certyfikatów. Mogą to robić funkcjonariusze policji i pracownicy służb sanitarnych.
Na Słowacji system Unijnego Certyfikatu nie został jeszcze w pełni wdrożony. Turyści z Polski mogą jednak wjechać do tego kraju, przedstawiając każdy rodzaj zaświadczenia. W zależności od sytuacji epidemicznej w konkretnym regionie, certyfikaty mogą być też wymagane przy wejściu do sklepów, restauracji czy na imprezy kulturalne.
Podróżowanie po Niemczech, Danii i Austrii
Do Niemiec z Polski można podróżować bez ograniczeń sanitarnych. Przepisy dotyczące przedstawiania certyfikatów przy wejściu do różnych miejsc publicznych różnią się w zależności od kraju związkowego. Z powodu niskiej liczby infekcji w większości niemieckich sklepów czy restauracji nie trzeba już przedstawiać żadnych zaświadczeń. W Berlinie wciąż są one wymagane np. od klientów, którzy chcą wejść do środka lokali gastronomicznych. Nie obowiązują w ogródkach i na tarasach.
Do Danii podróżni z Polski mogą wjechać, przedstawiając każdy rodzaj certyfikatu. Wewnątrz kraju zaświadczenie jest też potrzebne przy wejściu do restauracji (oprócz ogródków gastronomicznych), kina, basenu oraz w innych miejscach, gidze gromadzi się większa liczba osób.
Wjeżdżając do Austrii, można się wylegitymować każdym rodzajem certyfikatu. W kraju zaświadczenie jest też warunkiem wstępu do restauracji, hoteli, siłowni i basenów, teatrów i sal koncertowych oraz zakładów fryzjerskich czy kosmetycznych. Certyfikat należy też okazywać przy wejściu na imprezy masowe na świeżym powietrzu.
Przy wjeździe do Bułgarii akceptowane są wszystkie formy certyfikatu.
Portugalia, Słowenia, Cypr i Chorwacja
Podróżując do Portugalii, należy wylegitymować się negatywnym wynikiem testu antygenowego (nie starszym niż sprzed 48 godz.) lub PCR (sprzed maksymalnie 72 godz.). Świadectwo szczepień lub zaświadczenie o przejściu Covid-19 zwalnia z testu przy locie na Maderę. Wewnątrz kraju Unijny Certyfikat jest wymagany przy przemieszczaniu się między najbardziej dotkniętymi przez epidemię powiatami - pod koniec czerwca było ich ponad 20. Wspólne europejskie zaświadczenie pozwala też bez żadnych ograniczeń korzystać z lokali gastronomicznych i uczestniczyć w imprezach masowych.
Do Słowenii mieszkańcy Polski mogą wjechać bez przedstawiania żadnych zaświadczeń sanitarnych. Jednak by korzystać z infrastruktury turystycznej w tym kraju, np. hoteli, kampingów, sal wewnątrz restauracji, dyskotek czy innych miejsc rozrywki, trzeba okazać jedną z form europejskiego certyfikatu.
Do Chorwacji, Rumunii, na Cypr czy na Litwę z Polski można się wybrać bez konieczności okazywania certyfikatu szczepień, dowodu na przejście choroby czy wyników testów.
Co z pozostałymi krajami Europy?
Wszystkie kraje akceptujące Unijny Certyfikat uznają zaświadczenia szczepień wykonanych preparatami przyjętymi do obrotu w całej UE (czyli szczepionkami, których używa się również w Polsce: firm Pfizer/BioNTech, AstraZeneca, Moderna i Johnson & Johnson), niektóre z nich rozszerzyły tę listę o inne substancje.
Większość państw już akceptuje certyfikaty lub deklaruje, że zacznie to robić 1 lipca. Przewidziano sześciotygodniowy okres przejściowy dla krajów, które nie będą jeszcze gotowe z wprowadzeniem tego systemu. KE stworzyła infrastrukturę informatyczną pozwalającą na wzajemne uznawania zaświadczeń. Oprócz 27 państw UE, certyfikat będzie działał także w Islandii, Norwegii, Szwajcarii i Liechtensteinie.
Podróżując do większości krajów europejskich, trzeba także wypełnić formularz lokalizacyjny, często dostępny online.
Wszystkie szczegółowe i aktualne informacje dotyczące podróżowania po Europie i Unijnego Certyfikatu Covid dostępne są na prowadzonej przez UE stronie www.reopen.europa.eu/pl, a także na stronach polskiego rządu: www.gov.pl/web/dyplomacja/informacje-dla-podrozujacych i https://www.gov.pl/web/certyfikat.
PAP/dad