Wyróżnienie to otrzymują osoby, organizacje i grupy społeczne, które walczą o demokrację i prawa człowieka. Europarlament zdecydował, że w tym roku nagrodę otrzyma „odważny naród ukraiński, reprezentowany przez prezydenta Wołodymyra Zełenskiego, demokratycznie wybranych liderów oraz społeczeństwo obywatelskie". Ukraiński prezydent połączył się z europarlamentem zdalnie. Podkreślił, że Ukraina walczy o wolność całej Europy.
Nominowanie całego narodu było wydarzeniem bez precedensu w historii europarlamentu. Taką decyzję poparły frakcje z różnych stron Sali - w tym socjaldemokraci, liberałowie, konserwatyści. W ocenie Parlamentu Europejskiego Naród Ukraiński walczy obecnie nie tylko o ochronę swoich domów, o swoją suwerenność, niepodległość i integralność terytorialną - na pole bitwy wychodzą także by bronić wolności, demokracji, praworządności i wartości europejskich.
Europosłowie w szczególności wyróżnili prezydenta Ukrainy, podkreślając jego odwagę i wytrwałość, oraz przedstawicieli społeczeństwa obywatelskiego, w tym Państwowe Służby Ratunkowe Ukrainy; Julię Pajewską, założycielkę jednostki ewakuacji medycznej "Anioły Tairy"; działaczkę na rzecz praw człowieka Oleksandrę Matwijczuk; Cywilny Ruch Oporu "Żółta Wstążka"; oraz Iwana Fiodorowa, burmistrza ukraińskiego miasta Melitopol, obecnie okupowanego przez siły rosyjskie.
Wołodymyr Zełenski kilka dni po wybuchu wojny wygłosił zdalnie przemówienie przed Parlamentem Europejskim. Powiedział, że jako naród walczy i "europejskość Ukrainy": "Dzisiaj oddajemy życie za wartości, za prawa, za wolność, tak ja wy jesteście wolni, o równość, tak jak wy jesteście równi. Dajemy naszych najlepszych synów, córki, to co najbardziej wartościowe. Ukraińcy są niezwykli. Często mówimy, że wygramy z każdym. Jestem bardzo zadowolony, że nie tylko mówimy o tym, tylko że to widzicie" - powiedział prezydent.
W tym roku do nagrody Sacharowa nominowali zostali również: założyciel WikilLeaks Julian Assange, za to że ujawniał informacje o nadużyciach władz i popełnionych zbrodniach wojennych, a także kolumbijska Komisji Prawdy, która bada przypadki złamania praw człowieka, do których doszło w czasie wojny domowej.
Nagroda im. Sacharowa za wolność myśli przyznawana jest osobom i organizacjom broniącym praw człowieka. Nagroda nosi imię sowieckiego fizyka i dysydenta politycznego Andrieja Sacharowa. W ubiegłym roku nagroda trafiła do lidera rosyjskiej opozycji Aleksieja Nawalnego, za walkę z korupcją i łamaniem praw człowieka przez Kreml.
IAR/PAP/PP
