W San Vittore del Lazio, przy jednym z dwóch szlaków bitewnych i komunikacyjnych nazywanych "Drogą do Piekieł", prowadzących na pole walki o Monte Cassino, w połowie maja 1944 r. ulokowano miejsce tymczasowego pochówku poległych żołnierzy. Była to jedna z dwóch pierwszych nekropolii (druga była w miejscowości Acquafondata), gdzie chowano poległych pod Monte Cassino. W 1945 r. szczątki żołnierzy zostały przeniesione na Cmentarz Monte Cassino.
Podobnie jak w przypadku czwartkowych centralnych uroczystości na Polskim Cmentarzu Wojennym na Monte Cassino, również i sobotnie uroczystości zostały skrócone z powodu niesprzyjających warunków atmosferycznych. Odmówiono jednak modlitwę ekumeniczną oraz złożono kwiaty.
Weterani obecni na ceremonii
W ceremonii uczestniczyli m.in. weterani walk o Monte Cassino, przedstawiciele polskiego korpusu dyplomatycznego na czele z Ambasador RP w Republice Włoskiej Anna Maria Anders, przedstawiciele polskich władz, m.in. pełnomocnik Rządu do spraw Polonii i Polaków za Granicą Jan Dziedziczak, europoseł PiS Joachim Brudziński, delegacja państwowa, przedstawiciele włoskich władz samorządowych na czele z burmistrz San Vittore del Lazio Nadią Bucci, a także kombatanci innych formacji wojskowych oraz "tułacze dzieci". Uroczystości, które zorganizował Urząd ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych, to część obchodów 79. rocznicy bitwy o Monte Cassino.
00:23 12366079_2.mp3 Jednak jak zauważyła córka generała Władysława Andersa i ambasador RP we Włoszech Anna Maria Anders, niekorzystna aura zbliżyła uczestników obchodów (IAR)
Podczas uroczystości Medalem "Pro Patria" odznaczona została Anna Katarzyna Smolińska.
- Te obchody, mimo niesprzyjających warunków atmosferycznych, przedają do historii, m.in. dlatego, że to jest ostatni moment, w którym jesteśmy z ostatnimi żyjącymi żołnierzami gen. Władysława Andersa - powiedział szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Józef Kasprzyk.
00:20 12366079_1.mp3 Szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Józef Kasprzyk podkreślił, że najważniejsza w rocznicowych obchodach bitwy o Monte Cassino jest obecność ostatnich żyjących weteranów Armii Andersa (IAR)
- Przed nami przyszłoroczne obchody 80. rocznicy, ale cieszymy się, że aż pięciu weteranów jest w tym roku z nami. Mimo tej niesprzyjającej pogody, jesteśmy, trwamy, bo pamiętamy i jesteśmy wdzięczni tym, którzy 79 lat temu poświęcili swoje życie dla wolności Polski, Italii i Europy - podkreślił szef UdSKiOR.
Następnie polska delegacja udała się na włoski Cmentarz Wojenny w Mignano Monte Lungo, gdzie razem z burmistrzem Mignano Monte Lungo Antonio Verdone oraz burmistrzem, San Vittore del Lazio Nadią Bucci oddała hołd spoczywającym tam włoskim żołnierzom poległym w czasie II wojny światowej, towarzyszom broni Andersiaków, którzy walczyli ramię w ramię z Polakami po przyłączeniu się Italii do sił sprzymierzonych we wrześniu 1943 r.
Pomnik w San Vittore del Lazio
Pomnik w San Vittore del Lazio upamiętniający poległych żołnierzy 2. Korpusu Polskiego składa się z oryginalnego krzyża z 1944 lub 1945 r. wykonanego z łusek pocisków artyleryjskich wystrzelonych w czasie bitwy. Przed krzyżem znajduje się rzeźba orła z białego marmuru nawiązująca do godła Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, a także znaki rozpoznawcze walczących w bitwie 3. Dywizji Strzelców Karpackich oraz 2. Brygady Pancernej. W pobliżu krzyża umieszczono także tablice epitafijne w językach polskim i włoskim.
Sobota jest ostatnim dniem narodowej pielgrzymki do Włoch, którą zorganizował Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych w 79. rocznicę bitwy o Monte Cassino. Wieczorem delegacja wróci do Warszawy.
PAP/IAR/dad