Celem powstania, tak jak całej akcji "Burza", było nie tylko pokonanie Niemców, lecz także powitanie wkraczających sowietów na własnym terenie przez polskich żołnierzy, reprezentujących niezależny polski rząd. Powstanie musiało rozpocząć się w momencie przystąpienia przez Armię Czerwoną do szturmu Warszawy.
00:57 13124762_1.mp3 Dokładnie 80 lat temu, podczas popołudniowej narady w mieszkaniu przy ulicy Pańskiej 67, generał Tadeusz Bór-Komorowski wydał rozkaz rozpoczynający powstanie warszawskie. Materiał Przemysława Lisa (IAR)
Generał Tadeusz Bór-Komorowski zaznaczał wtedy, że zaskoczenie Niemców i wyzwolenie miasta własnymi siłami miało także pozwolić na uniknięcie niepotrzebnych zniszczeń. - Gdybyśmy zachowali się zupełnie biernie, Warszawa nie uniknęłaby zniszczeń i strat. Musieliśmy liczyć się z tym, że jeśli stolica stanie się polem bitwy i walk ulicznych między Niemcami a sowietami, może ją czekać los Stalingradu. Według naszych przewidywań, bój podjęty przez nas, w momencie gdy sowieci uderzą z zewnątrz, skróci czas walki i oszczędzi zniszczeń - powiedział generał "Bór".
Sporna decyzja
Decyzję o rozpoczęciu powstania warszawskiego podjęto po wielu burzliwych dyskusjach oraz analizach sytuacji na froncie. Ostatecznie zdecydowała nieprawdziwa informacja, o tym, że na Pradze zauważono pierwsze sowieckie czołgi, co wzięto za sygnał rozpoczynającego się szturmu miasta.
Generał Tadeusz Bór-Komorowski na antenie Radia Wolna Europa podkreślał również, że pod koniec lipca informacje z frontu sugerowały, iż siły niemieckie są osłabione i niezdolne do stawienia zdecydowanego oporu. - Najważniejszą wskazówką był dla nas fakt przekroczenia Wisły przez oddziały Armii Czerwonej, w kilku miejscach na południe od miasta. Duże wrażenie zrobił na mnie fakt, że Rosjanie sforsowali rzekę w tym samym dni w którym do niej dotarli. Świadczyło to o zupełnym załamaniu się obrony niemieckiej - dodawał.
Ludzie chcieli zemsty
Dowódca Armii Krajowej mówił również o atmosferze, jaka panowała wówczas w Warszawie. Ludzie chcieli zemsty na znienawidzonym wrogu, co również było brane pod uwagę w momencie podejmowania decyzji o rozpoczęciu powstania. - Ani na chwilę nie mam zamiaru uchylać się od osobistej odpowiedzialności za decyzje, jakie podejmowałem jako dowódca Armii Krajowej. Musimy jednak pamiętać o jednym. Opór zbrojny i walka przeciwko najeźdźcy nie były narzucane społeczeństwu przez jakiś rozkaz z góry. Ta decyzja została podjęta przez cały naród samorzutnie, jeszcze we wrześniu 1939 roku - podkreślił generał Tadeusz Bór-Komorowski.
Powstanie warszawskie rozpoczęło się 1 sierpnia o siedemnastej. Na wieść o tym sowieci wstrzymali natarcie i nie udzielili walczącej Warszawie znaczącej pomocy. Pozbawione wsparcia, powstanie zakończyło się po 63 dniach, 2 października 1944 roku.
W związku z 80 rocznicą wybuchu powstania warszawskiego Fundacja Ośrodka Karta prowadzi kampanię społeczną, dotyczącą postaci dowódcy Armii Krajowej, generała Tadeusza Bora-Komorowskiego. Kampania składa się z materiałów informacyjnych i spotów zamieszczonych w sieci, których celem jest przybliżenie postaci człowieka, który zdecydował o rozpoczęciu powstania Warszawskiego.
IAR/dad