Redakcja Polska

Najważniejsze wydarzenia tygodnia: 29.09 2023 r.

29.09.2023 17:30
W tym wydaniu: wizyta szefa NATO Jensa Stoltenberga w Kijowie, polsko-amerykańskie rozmowy o bezpieczeństwie oraz zwrot w sprawie unijnego paktu migracyjnego.
Audio
Prezydent Ukrainy i szef NATO
Prezydent Ukrainy i szef NATOPAP/EPA/TOMS KALNINS

Ukraiński prezydent spotkał się w Kijowie z szefem NATO

Jens Stoltenberg przybył do ukraińskiej stolicy z niezapowiadaną oficjalnie wizytą. Rozmawiał z Wołodymyrem Zełenskim o sytuacji na froncie, a także o współpracy Kijowa z Sojuszem.

Jens Stoltenberg podczas wspólnej z Wołodymyrem Zełenskim konferencji prasowej zaznaczył, że rosyjskie siły walczą na Ukrainie o "imperialne złudzenia Moskwy", ale bez powodzenia. Jak podkreślił, ukraińskie wojska stopniowo zdobywają teren podczas kontrofensywy: "Dziś wasze siły posuwają się naprzód, toczą zacięte walki, ale stopniowo zdobywają teren. Każdy metr odzyskany przez siły ukraińskie to metr stracony przez Rosję. I jest tu wyraźny kontrast: Ukraińcy walczą o swoje rodziny, swoją przyszłość, swoją wolność; Moskwa walczy o imperialne złudzenia. Dziś mogę potwierdzić, że NATO zawarło umowy ramowe na kluczową amunicję o wartości 2,4 miliarda euro, w tym 1 miliard euro wiążących zamówień. Obejmuje to takie zdolności, jak artyleria 155 mm, przeciwpancerne pociski kierowane i amunicja do czołgów głównych. Pomoże to sojusznikom uzupełnić zapasy, jednocześnie nadal wspierając Ukrainę".

Z kolei Wołodymyr Zełenski mówił o perspektywach wstąpienia Ukrainy do NATO. Jak podkreślał, jest tylko kwestią czasu, kiedy Ukraina stanie się członkiem Sojuszu. Jednak zanim się to stanie, Ukraina musi uporać się z rosyjską agresją.

Ukraiński prezydent przekazał sekretarzowi NATO, że Ukraina spodziewa się kolejnych zmasowanych rosyjskich powietrznych ataków na infrastrukturę cywilną. W związku z tym potrzebuje kolejnych dostaw systemów obrony przeciwlotniczej: "Dzisiaj rozmawialiśmy o obronie przed rosyjskim terrorem. Ostatniej nocy rosyjscy terroryści użyli ponad 40 dronów Shahed i dzieje się to prawie każdej nocy. W obliczu tak ogromnych ataków na Ukraińców, nasze miasta, nasze porty, które są ważne dla globalnego bezpieczeństwa żywnościowego, potrzebny jest pewien poziom intensywnej presji na Rosję i wzmocnienie naszej obrony powietrznej. Osobno omówiliśmy spodziewane rosyjskie ataki na ukraińską infrastrukturę krytyczną. Omówiliśmy dostawy tego, czego rzeczywiście potrzebujemy - dostawy dodatkowych systemów obrony powietrznej przez państwa członkowskie".

Jens Stoltenberg potępił również rosyjskie ataki w pobliżu granicy Ukrainy z członkiem NATO, Rumunią. Powiedział, że nie ma dowodów na to, że takie ataki były celowym atakiem na Rumunię, ale nazwał je "lekkomyślnymi" i "destabilizującymi".

Wizyta szefa MON w USA

Minister Mariusz Błaszczak podpisał w Mesie w stanie Arizona pierwszą z kilku zaplanowanych umów offsetowych do śmigłowców Apache. Nasz kraj zamówił 96 tych uderzeniowych maszyn za oceanem. Pierwsza umowa offsetowa została zawarta z Boeingiem. Pozwoli - jak powiedział minister Mariusz Błaszczak - Wojskowym Zakładom Lotniczym numer 1 z Łodzi uzyskać kompetencje w serwisowaniu elementów do śmigłowców:

Poza tym Stany Zjednoczone udzieliły Polsce pożyczki o wartości 2 miliardów dolarów w ramach zagranicznego finansowania wojskowego. Departament Stanu USA poinformował, że środki z kredytu mają zostać przeznaczone wsparcie modernizacji polskich sił zbrojnych. Przebywający w Stanach Zjednoczonych minister obrony Mariusz Błaszczak wyraził zadowolenie z decyzji amerykańskich władz.

Zgodnie z polskim prawem zanim zostanie podpisana główna międzyrządowa umowa na zakup śmigłowców Apache, muszą być podpisane dokumenty offsetowe. Kongres USA zgodził się na początku września tego roku na sprzedaż naszemu krajowi 96 maszyn w ramach procedury FMS.

Strona amerykańska zobowiązała się również do przekazania Polsce - w formie leasingu - ośmiu Apache'ów używanych do czasu realizacji umowy głównej. Śmigłowce powinny pojawić się nad Wisłą na początku przyszłego roku. Pierwsi piloci już się szkolą w obsłudze tych maszyn.

Jest zielone światło ministrów spraw wewnętrznych unijnych krajów dla sfinalizowania prac nad paktem migracyjnym

Polska krytykuje tę decyzję. Wiceszef MSWiA Bartosz Grodecki podkreślał podczas obrad w Brukseli, że te przepisy nie rozwiążą problemów migracyjnych.

W czwartek większość krajów opowiedziała się za przyjęciem ostatniego elementu paktu migracyjnego, czyli rozporządzenia dotyczącego sytuacji kryzysowych. Teraz ambasadorowie unijnych państw mają przygotować stanowisko do negocjacji z Parlamentem Europejskim w sprawie ostatecznego kształtu całego paktu.

Wiceminister spraw wewnętrznych i administracji Bartosz Grodecki skrytykował pośpiech w pracach nad przepisami i chęć ich zatwierdzenia przed czerwcowymi wyborami do Europarlamentu. 

Profesor Tomasz Grosse, socjolog i wykładowca na Wydziale Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych Uniwersytetu Warszawskiego, powiedział, że nie ma obecnie gwarancji, iż mechanizm przymusowej relokacji nie będzie zastosowany wobec Polski.

Profesor wyjaśnił, że nie ma ku temu podstaw prawnych, również w projektowanym pakcie migracyjnym. Profesor Grosse powiedział, że Polska mimo przyjęcia prawdziwych uchodźców wojennych z Ukrainy może być w świetle proponowanych regulacji ukarana przez Komisję Europejską .

Niemcy zmieniły zdanie w sprawie unijnego paktu migracyjnego, który do tej pory blokowały wraz z grupą innych krajów, w tym Polską i Węgrami.

Pakt migracyjny określa warunki wdrożenia procedur nadzwyczajnych i liczby migrantów do przyjęcia przez państwa członkowskie oraz opłat za każdą osobę w przypadku odmowy. Ostatni element paktu migracyjnego dotyczący sytuacji kryzysowych miały być uzgodniony przez kraje członkowskie przed wakacjami, ale nie było potrzebnej większości. Europejska Partia Ludowa EPL złożyła wniosek do Parlamentu Europejskiego o natychmiastowe przyjęcie paktu migracyjnego.

Na magazyn Mija Tydzień zaprasza Katarzyna Semaan.