SZCZYT PREMIERÓW PAŃSTW GRUPY WYSZEHRADZKIEJ
Podczas szczytu w Krakowie szefowie rządów państw V4 podpisali wspólną deklarację wytyczającą cele grupy na przyszłość. W swoim wystąpieniu premier Mateusz Morawiecki powiedział, że dzięki bliskiej współpracy kraje Grupy Wyszehradzkiej mogły wspólnie powrócić na należne im miejsce w Europie. Osiągnięte zostały pierwotne cele Grupy Wyszehradzkiej, czyli członkostwo w Unii Europejskiej i NATO.
Szef polskiego rządu zaznaczył, że w ciągu 30 lat istnienia Grupy Wyszehradzkiej kraje członkowskie stały się znacznie silniejsze wewnętrznie i na arenie międzynarodowej.
Premierzy Słowacji i Czech podczas szczytu Grupy Wyszehradzkiej w Krakowie podziękowali swoim partnerom za współpracę. Podkreślali też znaczenie współpracy na arenie międzynarodowej. Słowacki premier Igor Matovicz przypomniał, że głównym celem współpracy w tym formacie jest wypracowywanie wspólnego stanowiska w sprawach europejskich. Zaznaczył jednak, że nie we wszystkich kwestiach Wyszehradzka Czwórka musi być jednomyślna: "To, że tworzymy grupę, nie oznacza, że musimy myśleć w ten sam sposób. Jest to nieformalna współpraca otwarta na swobodną dyskusję i swobodne wyrażanie opinii, które są później przekazywane w przestrzeni Unii Europejskiej".
Igor Matovicz nazwał Grupę Wyszehradzką ponadczasowym projektem. Z kolei premier Czech Andrej Babisz podkreślał, że Grupa Wyszehradzka nie jest blokiem politycznym, ale ekonomicznym: "Mamy 65 milionów obywateli, o których interesy walczymy. Wspólnie walczymy też o interesy Europy. Zależy nam na tym, aby Europa odnosiła sukcesy i pokonywała wszelkie wyzwania".
Andrej Babisz dodał, że Grupa Wyszehradzka ma konkretne pomysły na zwiększenie bezpieczeństwa w Europie i przeciwdziałanie nielegalnej migracji.
Szefowie rządów Polski, Czech, Słowacji i Węgier rozmawiali między innymi o zwalczaniu pandemii koronawirusa oraz o unijnej polityce klimatycznej i migracyjnej. Poruszony został też temat polityki wschodniej obejmującej relacje z Białorusią i Rosją oraz rozwój partnerstwa wschodniego.
Gościem specjalnym szczytu w Krakowie był przewodniczący Rady Europejskiej Charles Michel.
Spotkanie zakończyło się uroczystym przekazaniem Polsce przez Węgry zbroi Zygmunta II Augusta.
BIAŁY DOM WSPIERA INICJATYWĘ TRÓJMORZA i POTĘPIA NORD STREAM 2
"Ważne i bardzo oczekiwane wsparcie dla Inicjatywy Trójmorza" - napisał minister Krzysztof Szczerski z Kancelarii Prezydenta o wypowiedzi Sekretarza Stanu USA Antony'ego J. Blinkena.
Amerykański Departament Stanu opublikował film z wystąpieniem szefa amerykańskiej dyplomacji. Odnosząc się do niego, pełnomocnik ds. utworzenia Biura Polityki Międzynarodowej Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Krzysztof Szczerski napisał, że jest to "kolejny istotny głos z Waszyngtonu potwierdzający zaangażowanie nowej administracji na rzecz naszego kluczowego projektu regionalnego".
W nagraniu wideo Antony J. Blinken podkreśla, że Stany Zjednoczone od samego początku stanowczo popierają inicjatywę Trójmorza, ponieważ odnosi się ona do wielu wspólnych priorytetów: "Podobnie jak Wy chcemy zwiększenia regionalnego rozwoju gospodarczego. Wasza praca budowania lepszej infrastruktury w sektorach energetycznym, transportowym i cyfrowym mają kluczowe znaczenie dla tego celu i wzmocni integrację UE. Wasze wysiłki na rzecz zwiększenia bezpieczeństwa energetycznego mają zasadnicze znaczenie dla stabilności i dobrobytu regionu i całej Europy.
Pomagacie w zabezpieczaniu sieci cyfrowych, które będą wspierać kwitnącą gospodarkę XXI wieku. Lepsza infrastruktura pomoże osiągnąć nasze wspólne cele związane z kryzysem klimatycznym, a te projekty infrastrukturalne dadzą ludziom pracę, co jest szczególnie ważne teraz, gdy mamy do czynienia z kryzysem gospodarczym spowodowanym pandemią COVID-19".
Antony J. Blinken ocenił, że inicjatywa Trójmorza bardzo się rozwinęła w ciągu ostatniego roku. Podkreślił, że dla niego, a także dla prezydenta Joe Bidena współpraca z partnerami USA ma duże znaczenie: "Prezydent Biden i ja głęboko wierzymy w ścisłą współpracę z naszymi sojusznikami i partnerami, ponieważ wiemy, że we współpracy jest siła i moc. O to właśnie chodzi w inicjatywie Trójmorza. Pochwalamy wasze starania. Chętnie współpracujemy z wami na rzecz wzmocnienia całej Europy, aby była wolna, dostatnia i pokojowa".
Antony J. Blinken dodał, że uruchamiając więcej projektów, Trójmorze może skuteczniej pokazać wartość tej inicjatywy swoim członkom i światu.
Administracja Białego Domu podtrzymała również sprzeciw wobec gazociągu Nord Stream 2. Podczas briefingu rzeczniczka prezydenta Joe Bidena oceniła projekt jako niekorzystny dla Europy i zapewniła, że amerykańskie władze monitorują sytuację.
NATO BĘDZIE SIĘ REFORMOWAĆ
Projekt zmian w Sojuszu przedstawił sekretarz generalny organizacji podczas wideokonferencji z ministrami obrony z krajów członkowskich. Przez najbliższą dekadę do 2030 roku NATO chce wprowadzać szerokie reformy, by w ten sposób lepiej dostosować się do zmieniającego się świata.
Przedstawiony przez sekretarza generalnego Sojuszu plan zakłada przede wszystkim zwiększenie składek członkowskich na najważniejsze zadania NATO. Chodzi tu o wojska stacjonujące na wschodniej flance w Europie, w tym w Polsce, a także o ćwiczenia na lądzie, morzu i w powietrzu, w tym o misję Air Policing czyli patrolowanie nieba nad Litwą, Łotwą i Estonią.
Szef NATO Jens Stoltenberg uważa, że najważniejsze koszty w Sojuszu powinny być solidarnie ponoszone przez wszystkich jego członków: “Wszystkie te zadania są realizowane przez poszczególne państwa członkowskie i to te państwa za to płacą. Moja propozycja jest taka, żeby płacić za to ze wspólnego budżetu NATO. To bowiem pokaże mocniejsze zaangażowanie wszystkich we wspólną obronę, w artykuł piąty oraz w odstraszanie i obronę.”
Szef Sojuszu proponuje też, aby NATO było nie tylko siłą wojskową, ale także znaczącą siłą dyplomatyczną na świecie: “Chodzi o to, by NATO stało się w większym stopniu platformą konsultacji i koordynacji w wielu nowych sprawach i w wielu formatach. Musimy zwiększyć naszą współpracę polityczną z podobnie myślącymi demokracjami. W ten sposób będziemy bronić modelu demokracji, który jest obecnie podważany przez Rosję i Chiny.”
Projekt reform ma teraz trafić do przywódców krajów członkowskich. Politycy mają omówić pomysły podczas tegorocznego szczytu NATO.
O tym, że w Sojuszu trzeba rozpocząć reformy zdecydowano na szczycie w Londynie pod koniec 2019 roku. Główne założenia zmian opracował zespół ekspertów, wśród których była polska eurodeputowana Anna Fotyga. Projekt był też przez szefa NATO poddany dyskusji w różnych środowiskach społecznych.
Na magazyn Mija Tydzień zaprasza Katarzyna Semaan.