Redakcja Polska

Kosów - miasto na pograniczu Pokucia i Huculszczyzny, popularny kurort II RP przyciągający elity intelektualne

17.11.2020 14:23
W Kosowie działał słynny zakład przyrodoleczniczy doktora Apolinarego Tarnawskiego, gdzie wypoczywali i leczyli się znani politycy, artyści i literaci. Kosów znany był jednak nie tylko jako kurort, równie znana jest tradycyjna malowana ceramika kosowska.  W roku 2019 trafiła ona na Listę światowego niematerialnego dziedzictwa UNESCO.
Audio
  • "Śladami polskiego dziedzictwa na Wschodzie". Kosów - miasto na pograniczu Pokucia i Huculszczyzny, popularny kurort II RP przyciągający elity intelektualne [posłuchaj]
Kosów. Zakład Apolinarego Tarnawskiego
Kosów. Zakład Apolinarego TarnawskiegoFoto: Mirek Osip-Pokrywka

Kosów – dziś w obwodzie iwanofrankiwskim – istniał już w średniowieczu. Po raz pierwszy wzmiankowany był w 1424 jako własność księcia Świdrygiełły. Prawa miejskie otrzymał w 1654 roku.

Współczesnym znany jest przede wszystkim jako niezwykle popularny kurort, w którym bywali politycy i artyści II RP, m.in. Roman Dmowski, Ignacy Daszyński, Wojciech Korfanty, Gabriela Zapolska, Juliusz Osterwa, Maria Dąbrowska, Melchior Wańkowicz, Xawery Dunikowski, Leon Schiller, Karol Adwentowicz, Stanisław Dygat, Józef Pankiewicz czy Lucjan Rydel.   

Sama miejscowość, ze względu na łagodny klimat, zyskała sławę polskiego Davos, a popularnością dościgała Zakopane. Zakład doktora Apolinarego Tarnawskiego przyciągał nowoczesnymi metodami leczenia, którymi ten polski lekarz, pionier przyrodolecznictwa i propagator medycyny naturalnej przekonał do siebie ówczesne elity. Metoda lecznicza, stworzona przez doktora Apolinarego Tarnawskiego, nazwana była przez niego „polską”. Jej podstawą był wegetarianizm, ruch i gimnastyka na świeżym powietrzu, kontakt z naturą. W kurorcie nie tylko leczono za pomocą nowoczesnych metod, organizowano tu także wykłady, wiece polityczne i wieczory artystyczne o charakterze patriotycznym, wieńczone zbiórkami pieniędzy na cele narodowe.


Ceramika kosowska na targu               Foto: Mirek Osip-Pokrywka Ceramika kosowska na targu         Foto: Mirek Osip-Pokrywka

Kosów znany jest nie tylko jako kurort, równie znana jest tradycyjna malowana ceramika kosowska.  W roku 2019 trafiła ona na Listę światowego niematerialnego dziedzictwa UNESCO. Mówiąc o Kosowie, nie możemy też nie wspomnieć o wielkich huculskich jarmarkach, z których miasto słynęło w II Rzeczpospolitej.

„Kosów nie był zwykłym uzdrowiskiem, jak Krynica czy Truskawiec. Był on cegiełką w gmachu kultury narodowej – piękną, wartościową, oryginalną i bardzo polską” – pisał po latach były pacjent Apolinarego Tarnawskiego Ignacy Wieniewski.

O historii Kosowa oraz o jego specyfice opowiada historyk Mirek Osip-Pokrywka, znawca Kresów, podróżnik, współautor m.in. „Leksykonu Zabytków Architektury Kresów Wschodnich” oraz dwutomowego albumu "Kresy. Śladami wielkich Polaków".

Cykl "Śladami polskiego dziedzictwa na Wschodzie" powstaje we współpracy z Fundacją Pomoc Polakom na Wschodzie.

Audycja finansowana jest ze środków Kancelarii Prezesa Rady Ministrów w ramach zadania publicznego dotyczącego pomocy Polonii i Polakom za granicą.

Audycję zrealizowała Magdalena Górecka-Balcer.

Teksty czytał Janusz Szydłowski.

Do wysłuchania programu zaprasza Ewa Plisiecka.