Radio Parlament
Section01

Przepisy o przymusie bezpośrednim niekonstytucyjne

IAR / PAP
Danuta Zaczek 17.05.2012
Posiedzenie Trybunału Konstytucyjnego
Posiedzenie Trybunału Konstytucyjnego, foto: fot. PAP/Jacek Turczyk

Trybunał Konstytucyjny uznał za niezgodne z Konstytucją przepisy dotyczące stosowania przymusu bezpośredniego. Ministerstwo Spraw Wewnętrznych zapowiada zmianę w ciągu roku zakwestionowanych przez TK przepisów.

Trybunał Konstytucyjny rozpatrywał 13 przepisów ustaw dotyczących stosowania przymusu bezpośredniego przez Centralne Biuro Antykorupcyjne, Policję, Służbę Celną i Straż Graniczną, Żandarmerię Wojskową, Agencję Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Agencję Wywiadu oraz Państwową Straż Łowiecką. Z tych służb tylko ta ostatnia działała na podstawie regulacji ustawowej, ponieważ przepisy o stosowaniu przez Państwową Straż Łowiecką przymusu bezpośredniego odsyłały do ustawy o Policji.

Wnioski w tej sprawie złożył do TK prokurator generalny, który zakwestionował zapisy określające, że szczegółowe warunki użycia środków przymusu bezpośredniego - czyli np. pałek, kajdanek, siły fizycznej, paralizatorów - określane są w rozporządzeniach, a nie bezpośrednio w ustawie.

Zgodnie z zapisem konstytucji "każdemu zapewnia się nietykalność osobistą i wolność osobistą; pozbawienie lub ograniczenie wolności może nastąpić tylko na zasadach i w trybie określonych w ustawie". Tymczasem np. w Ustawie o policji wskazano, że "Rada Ministrów, w drodze rozporządzenia, określa szczegółowe przypadki oraz warunki i sposoby użycia środków przymusu bezpośredniego".

Trybunał pozostawił ustawodawcy rok na uregulowanie ustawowe kwestii użycia przymusu bezpośredniego przez te służby, które odtąd działały na podstawie rozporządzenia.

Marcin Wereszczyński z departamentu prawnego MSW powiedział, że odpowiednia ustawa o stosowaniu środków przymusu bezpośredniego powinna być gotowa w ciągu roku. Powiedział, że prace nad założeniami do projektu ustawy zmierzają w kierunku kompleksowego uregulowania spraw użycia przymusu, w tym na przykład stosowania broni palnej. W ustawi mają być regulacje ogólne stosujące się do wszystkich i specyficzne, dotyczące każdej służb osobno.

Według zapowiedzi przedstawiciela rządu, trwają już prace kilku resortów - z wiodącym udziałem MSW - nad przygotowaniem na poziomie ustawy nowych przepisów o zasadach przymusu bezpośredniego. "Prace zmierzają w kierunku przygotowania założeń do ustawy, która w sposób kompleksowy dla wszystkich służb ureguluje kwestię używania środków przymusu bezpośredniego" - powiedział Marcin Wereszczyński z departamentu prawnego MSW.

Na rozpoznanie przed TK oczekują jeszcze podobne wnioski prokuratora generalnego złożone już w bieżącym roku. Odnoszą się one do Służby Więziennej, BOR i służb w zakładach dla nieletnich.


Przepisy dotyczące stosowania przez służby przymusu bezpośredniego zostaną uregulowane jedną ustawą. Zapewnił o tym przedstawiciel MSW po wyroku Trybunału Konstytucyjnego, który zakwestionował przepisy pozwalające, by większość służb mundurowych używała siły na podstawie rozporządzeń a nie ustaw.

Marcin Wereszczyński z departamentu prawnego MSW powiedział, że odpowiednia ustawa o stosowaniu środków przymusu bezpośredniego powinna być gotowa w ciągu roku. Powiedział, że prace nad założeniami do projektu ustawy zmierzają w kierunku kompleksowego uregulowania spraw użycia przymusu, w tym na przykład stosowania broni palnej. W ustawi mają być regulacje ogólne stosujące się do wszystkich i specyficzne, dotyczące każdej służb osobno.

Section02
Section03
Section04