Służył w armii gen. Andersa, bił się w pod Monte Cassino, spędził
100 dni w celi śmierci. W młodości działał w Szarych Szeregach. Do
końca życia udzielał się w harcerstwie. Pożegnamy dziś ostatniego
Prezydenta RP na uchodźstwie.
Ryszard Kaczorowski urodził się 26 listopada 1919 roku w
Białymstoku, w rodzinie szlacheckiej, pieczętującej się herbem Jelita.
Jako 14-latek wstąpił do harcerstwa, gdzie należał do drużyn Andrzeja
Małkowskiego, jednego z twórców polskiego skautingu.
Kaczorowski w harcerstwie udzielał się jako instruktor, drużynowy
oraz opiekun obozów letnich. W roku 1934 rozpoczął także edukację w
białostockiej Szkole Handlowej. Tuż przed wybuchem II wojny światowej
został zastępcą komendanta białostockiego Pogotowia Harcerskiego,
mającego pełnić funkcję pomocniczą w przypadku wojny.
Trzy miesiące w celi śmierci
Po wejściu Sowietów do miasta, współtworzył na jego terenie
konspiracyjne struktury Szarych Szeregów, m.in. jako hufcowy oraz
komendant chorągwi. Za tajną działalność 17 czerwca 1940 roku
aresztowało go NKWD. Przetrzymywany w Białymstoku i Mińsku, po trwającym
dwa dni procesie został skazany wyrokiem sądu wojskowego na karę
śmierci. Po stu dniach uwięzienia w celi śmierci 10 maja 1941 roku sąd
Związku Sowieckiego zamienił mu karę na 10 lat łagrów i zesłał na
Kołymę.
Armia Andersa, Monte Cassino
Wypuszczony z więzienia po wejściu w życie układu Sikorski-Majski, w
marcu 1942 roku zasilił szeregi tworzonej w ZSRR przez gen. Władysława
Andersa Armii Polskiej i wyszedł wraz z nią do Palestyny. Jako żołnierz
2. Korpusu w Batalionie Łączności 3. Dywizji Strzelców Karpackich
walczył w kampanii włoskiej, pełniąc podczas bitwy pod Monte Cassino
funkcję dowódcy ośrodka łączności 2. Brygady Strzelców Karpackich.
Księgowość i harcerstwo
Po zakończeniu wojny pozostał na emigracji w Wielkiej Brytanii,
gdzie ukończył przerwaną edukację. W 1947 roku zdał maturę w Liceum 3.
Dywizji Strzelców Karpackich w Anglii, później studiował w Szkole Handlu
Zagranicznego, by następnie przez wiele lat do czasu emerytury w 1986
roku pracować jako księgowy. W 1952 roku ożenił się z Karoliną
Mariampolską; mieli dwie córki.
Włączył się także w emigracyjną działalność Związku Harcerstwa
Polskiego, najpierw jako naczelnik harcerzy w latach 1955-67, następnie
jako przewodniczący Związku Harcerstwa Polskiego na uchodźstwie w latach
1967-88. Był także komendantem reprezentacji polskiej na
Międzynarodowym Jubileuszowym Jamboree w 1957 roku oraz komendantem
Światowego Zlotu Harcerstwa na Monte Cassino w 1969 i w Belgii w 1982
roku.
Uczestniczył również w pracach parlamentu emigracyjnego zwanego
Radą Narodową oraz w życiu społecznym emigracji jako członek Zarządu
Głównego Stowarzyszenia Polskich Kombatantów, Zarządu Zjednoczenia
Polskiego, Rady Polskiego Ośrodka Społeczno Kulturalnego, jak również
Rady Polskiej Macierzy Szkolnej, Rady Instytutu Polskiego Akcji
Katolickiej oraz Rady Koordynacyjnej Polonii Wolnego Świata.
Prezydent od lipca 1989 r.
W roku 1986 powierzono mu stanowisko ministra do spraw krajowych w
polskim rządzie na uchodźstwie. Nawiązał wówczas szerokie kontakty z
działaczami opozycji i niezależnym harcerstwem w kraju. W styczniu 1988
roku prezydent Kazimierz Sabbat wyznaczył go "następcą prezydenta na
wypadek opróżnienia się urzędu przed zawarciem pokoju". Po nagłej
śmierci Sabbata, Kaczorowski został 19 lipca 1989 roku zaprzysiężony na
urząd prezydenta na uchodźstwie.
22 grudnia 1990 roku podczas uroczystości na Zamku Królewskim w
Warszawie w towarzystwie delegata rządu na uchodźstwie na Niemcy
Wincentego Broniwój-Orlińskiego przekazał insygnia władzy, w tym m.in.
Orderu Orła Białego, pierwszemu wybranemu w wolnych wyborach
prezydentowi Lechowi Wałęsie.
Po złożeniu urzędu Kaczorowski nadal czynnie działał w sferze
publicznej i społecznej, zarówno w kraju, jak i na emigracji. Jest
doktorem honoris causa czterech uczelni, uhonorowano go również wieloma
odznaczeniami m.in. Orderem Orła Białego, przyznanym przez Jana Pawła II
Wielkim Krzyżem Orderu Piano oraz otrzymanym od królowej Elżbiety II
honorowym tytułem Rycerza Wielkiego Krzyża Orderu Św. Michała i Św.
Jerzego.
ag, PAP
