W Polsce jest około 96 tysięcy sierot. Większość z nich to sieroty społeczne, czyli dzieci, których rodzice żyją, ale z różnych powodów się nimi nie opiekują. Z tego - 66 tysięcy , a więc 2/3, znajduję się w różnego rodzaju rodzinach zastępczych. 50 tysięcy w rodzinach zastępczych spokrewnionych, które tworzą zwykle dziadkowie, czy dalsza rodzina. Za taką opiekę rodziny dostają wsparcie finansowe.
Około 30 tysięcy dzieci znajduje się w domach dziecka, rodzinnych domach dziecka, pogotowiach opiekuńczych.
Za procedurę związaną z adopcją odpowiadają powiaty. Na około 400 powiatów, tylko w 100 powiatach są ośrodki adopcyjne. To samorządy z własnych pieniędzy pokrywają koszty związane z procedurą adopcyjną.
Ośrodki adopcyjne
Ich zadaniem jest przygotowanie osób, które chcą przysposobić dziecko. Wydają też opinię, która jest niezbędna w każdej sprawie o przysposobienie.
Sąd przed wydaniem orzeczenia o przysposobienie ma obowiązek zasięgnąć opinię z ośrodka adopcyjno-opiekuńczego.
Proces adopcyjny
Pierwsze spotkania z przyszłym rodzicami adopcyjnymi to rozmowy o samym procesie i motywacjach konkretnych osób. Potem zbierane są wszystkie dokumenty i zakładana jest teczka kandydatów. Następnie rodzice rozmawiają z psychologami i pedagogami o dziecku, a także swoim stanie zdrowia, czy statusie materialnym.
Później kandydaci biorą udział w warsztatach. Ostatnim etapem jest akceptacja rodziców przez komisję kwalifikacyjną.
Rodzicom przedstawia się sytuację konkretnego dziecka. Rozmawiają z psychologami, lekarzami o stanie zdrowia dziecka, wszystko odbywa się jednak bez jego udziału. Jeśli rodzice zaakceptują na tej podstawie dziecko, spotykają się z nim w placówce. Po tym spotkaniu mają podjąć ostateczną decyzję. To trudny moment, bo także dziecko może nie zaakceptować rodziców.
Później rodzice odwiedzają dziecko i dopiero po zgodzie sądu, o którą prosi opiekun prawny dziecka, można zabrać je do domu. Przed rodzicami jeszcze ostateczna decyzja sądu. W Sądzie Rodzinnym składany jest wniosek i cała dokumentacja zebrana w ośrodku. Rodzice czekają na rozprawę , a ich dom odwiedza kurator sądowy i pracownik z ośrodka adopcyjnego.
W sądzie na rozprawie jest opiekun prawny dziecka, po orzeczeniu zgody jest jeszcze 21 dni na uprawomocnienie postanowienia.
Na końcu w urzędzie stanu cywilnego rodzice otrzymują nowy odpis aktu urodzenia z ich nazwiskiem. Często zmieniają dziecku imię.
Cały ten proces od pierwszego spotkania w ośrodku do zobaczenia dziecka w Warszawie trwa nawet 3 lata.