Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
PAP
Katarzyna Karaś 13.12.2013

Rocznica wprowadzenia stanu wojennego. Opozycjoniści odznaczeni

Prezes Instytutu Pamięci Narodowej (IPN) Łukasz Kamiński wręczył Krzyże Wolności i Solidarności działaczom opozycji wobec dyktatury komunistycznej w PRL.
Czołgi na ulicach 13 grudnia 1981 r.Czołgi na ulicach 13 grudnia 1981 r.Jan Żołnierkiewicz/solidarnosc.gov.pl

Jak podkreślił Łukasz Kamiński, "Krzyż Wolności i Solidarności ma piękną tradycję, ponieważ swoim kształtem nawiązuje bezpośrednio do Krzyża Niepodległości, czyli do odznaczenia ustanowionego przez II Rzeczpospolitą, aby uhonorować tych, którzy przyczynili się do odzyskania niepodległości w 1918 roku".

- Dzisiaj odznaczamy ludzi zasłużonych dla naszej dzisiejszej niepodległości, dla naszej dzisiejszej wolności - powiedział prezes IPN. Dodał, mówiąc do zgromadzonych w siedzibie IPN w Warszawie, że "każdy z nas chciałby mieć taki epizod w swoim życiorysie, jaki mają państwo".
STAN WOJENNY - zobacz serwis specjalny>>>
Krzyże Wolności i Solidarności, na mocy postanowienia prezydenta Bronisława Komorowskiego z dnia 25 listopada 2013 roku, otrzymali: Paulina Beer, Zygmunt Cieślicki, Zofia Golonka, Grzegorz Klim, Jan Miłek, Henryk Oleszkiewicz, Henryk Opilo i Małgorzata Tarasiewicz. Wszyscy odznaczeni byli w okresie PRL aktywnymi członkami organizacji, w tym Solidarności, które stawiały sobie za cel odzyskanie przez Polskę niepodległości, a także respektowanie praw człowieka.
"To była wojna z narodem"
Zofia Golonka z Katowic powiedziała, że wprowadzenie stanu wojennego było dla niej ogromnym zaskoczeniem. - To była wojna z narodem, która jeszcze bardziej mnie mobilizowała do działania i do walki z systemem, z którym się kompletnie nie zgadzałam - podkreśliła.
Golonka należała do Solidarności od września 1980 roku, była kurierką prasy podziemnej, uczestniczką akcji ulotkowych. Brała też udział w zbiórkach pieniędzy na pomoc dla represjonowanych. W latach 1982-1984 była zatrzymywana na 48 godzin i przesłuchiwana przez Milicję Obywatelską. Była też szykanowana w pracy i przeniesiona na gorsze stanowisko.
HISTORIA w portalu polskieradio.pl>>>
Krzyż Wolności i Solidarności
Odznaczenie zostało ustanowione przez Sejm w 2010 roku dla uhonorowania osób, które w latach 1956-89 "mimo zagrożenia bezpośrednimi represjami, zasłużyły się czynnie dla odzyskania przez Polskę pełnej niepodległości i suwerenności oraz dla obrony praw człowieka i obywatela w PRL". Z wnioskiem o odznaczenie Krzyżem Wolności i Solidarności występuje do prezydenta prezes IPN z inicjatywy własnej lub organizacji społecznych i zawodowych.
32. rocznica wprowadzenia stanu wojennego
Wręczenie odznaczeń to jeden z kilku punktów organizowanych przez IPN obchodów 32. rocznicy wprowadzenia stanu wojennego w Polsce. Wieczorem IPN organizuje akcję "Zapal Światło Wolności" - żeby upamiętnić ofiary stanu wojennego wystarczy zapalić w oknie o godz. 19.30 świeczkę lub kliknąć na miniaturkę świecy na stronie internetowej IPN.
W związku z rocznicą IPN przygotował też propozycje edukacyjne. Ulicami Warszawy po trasie wytyczonej przez miejsca związane ze stanem wojennym można przejechać się zabytkowym Ikarusem 280. Pasażerów czeka wycieczka z komentarzem historycznym oraz koncert piosenek opozycyjnych. IPN przygotował też wystawę plenerową "Ofiary stanu wojennego" przed stołecznym kościołem św. Stanisława Kostki, dzięki której będzie można poznać sylwetki 56 ofiar z okresu stanu wojennego.
Wprowadzenie stanu wojennego
W niedzielę, 13 grudnia 1981 roku, o godz. 6 rano, Polskie Radio nadało wystąpienie gen. Wojciecha Jaruzelskiego, w którym informował on Polaków o ukonstytuowaniu się Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego (WRON) i wprowadzeniu na mocy dekretu Rady Państwa stanu wojennego na terenie całego kraju.
Władze komunistyczne jeszcze 12 grudnia 1981 roku przed północą rozpoczęły zatrzymywanie działaczy opozycji i Solidarności. W ciągu kilku dni w 49 ośrodkach internowania umieszczono około 5 tys. osób. Stan wojenny został zawieszony 31 grudnia 1982 roku, a 22 lipca 1983 roku odwołany, przy zachowaniu części represyjnego ustawodawstwa.
Zobacz galerię: DZIEŃ NA ZDJĘCIACH>>>
PAP, kk

''