Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
polskieradio.pl
Artur Jaryczewski 11.01.2014

Zmarł Ariel Szaron, były premier Izraela

Polityk od ośmiu lat był sztucznie podtrzymywany przy życiu po udarze mózgu.
Ariel SzaronAriel SzaronPAP/EPA/KEVIN FRAYER/POOL
Galeria Posłuchaj
  • Ariel Szaron nie żyje - relacja Wojciecha Cegielskiego (IAR)
  • Szlomo Noy, dyrektor szpitala w Tel Ha-Szomer: stan zdrowia byłego premiera w tym czasie bardzo się skomplikował. W ciągu minionego tygodnia Ariel Szaron walczył z zaskakującą siłą i determinacją z pogorszeniem swojego stanu. Dzisiaj odszedł w pokoju, w otoczeniu swoich nabliższych.
  • Ariel Szaron: W interesie Izraela nie leży, aby rządzić Palestyńczykami, ale aby Palestyńczycy rządzili się sami we własnym państwie. Demokratyczne państwo palestyńskie, żyjące w pokoju z Izraelem, będzie pomagać w utrzymaniu trwałego bezpieczeństwa państwa żydowskiego - Izraela (IAR/archiwum)
  • Ariel Szaron: zwiększy on bezpieczeństwo w Izraelu i przyczyni się do poprawy stanu gospodarki. Zmniejszy też napięcie między Izraelczykami i Palestyńczykami. Mój plan stworzy nową, lepszą rzeczywistość dla Izraela. Ma on również potencjał, by stworzyć odpowiednie warunki do wznowienia izraelsko-palestyńskich negocjacji (IAR/archiwum)
  • Ariel Szaron: Izrael prowadzi wojnę z siatką terrorystycznych organizacji palestyńskich. Mamy nadzieję na zakończenie tej wojny już wkrótce. Zwracam jednak uwagę, że Izrael jest jedynym krajem demokratycznym, w którym wojsko musi bronić dzieci w szkołach i przedszkolach przed zamachami terrorystów (IAR/archiwum)
Czytaj także

- Stan zdrowia byłego premiera w tym czasie bardzo się skomplikował. W ciągu minionego tygodnia Ariel Szaron walczył z zaskakującą siłą i determinacją z pogorszeniem swojego stanu. Dzisiaj odszedł w pokoju, w otoczeniu swoich najbliższych - poinformował Szlomo Noy, dyrektor niedaleko Tel-Awiwu, w którym zmarł Szaron.
- Odszedł w momencie, o którym sam zdecydował - powiedział z kolei dziennikarzom syn byłego premiera, Gilad Szaron.

Szaron urodził się w rodzinie imigrantów z terenów obecnej Białorusi. Karierę rozpoczął w armii. Walczył  we wszystkich pięciu wojnach izraelsko-arabskich i dosłużył się stopnia generała. Od lat 70. był parlamentarzystą. Sprawował też funkcje w rządzie. W 2001 roku został premierem.

Jako szef rządu opowiadał się za tworzeniem żydowskich osiedli na terenach palestyńskich. To za jego czasów rozpoczęto budowę muru oddzielającego Izrael i Zachodni Brzeg. Równocześnie jednak to właśnie ten polityk zdecydował o wycofaniu izraelskich żołnierzy i osadników z palestyńskiej Strefy Gazy. Na jego rozkaz domy osadników były niszczone przez buldożery. Ariel Szaron jest dla wielu swoich rodaków bohaterem. Dla wielu jest też oceniany niejednoznacznie.

Masakra w "Sabra" i "Szatila"

Badająca wydarzenia w Sabra i Szatila izraelska Komisja Kahane uznała "pośrednią odpowiedzialność" Szarona,  za zbrodnie popełnioną w palestyńskich obozach uchodźców na terytorium Libanu. W 1982 roku libańska milicja zabiła tam od kilkuset do 4 tysięcy kobiet, starców i dzieci (dane co do liczby ofiar są sprzeczne). Milicja wkroczyła do obozów na wezwanie Szarona, po to by zatrzymać bojowników Organizacji Wyzwolenia Palestyny. W tym czasie, izraelskie wojsko otaczało teren. Potem dowódcy twierdzili, że nie mieli wiedzy o tym, co się dzieje i nie mogli zapobiec tej zbrodni.

Ariel
Ariel Szaron, fot. PAP/EPA/NATI HARNIK/ISRAELI GOVERNMENT PRESS OFFICE/HANDOUT

Po tym zdarzeniu  przez Izrael przetoczyły się kilkusettysięczne manifestacje przeciwko Szaronowi.  Od tamtej pory generał przez wielu ze swych przeciwników nazywany był Rzeźnikiem Libanu.

Wizyta na Wzgórzu Świątynnym

Na rok przed tym jak został premierem, Szaron jako lider opozycji odwiedził święty dla muzułmanów meczet na Wzgórzu Świątynnym w Jerozolimie. To trzecie, najświętsze miejsce w islamie. Sąsiaduje ze Ścianą Płaczu - miejscem świętym dla Żydów. Co prawda polityk miał zgodę palestyńskich władz, ale dla wielu Palestyńczyków była to prowokacja. Wizyta Szarona stała się jednym z głównych powodów wybuchu powstania palestyńskiego, tak zwanej Intifady Al.-Aksa.

IL CHANNEL 2/x-news

Po tym załamały się pokojowe rokowania palestyńsko - izraelskie, upadł rząd, a na czele nowego stanął Ariel Szaron.

Szaron - reprezentant "jastrzębi”

Polityk był postrzegany w świecie jako nieprzejednany wróg negocjacji pokojowych  z Palestyńczykami. Nie chciał wycofania Izraela ze Strefy Gazy i Zachodniego Brzegu i  sprzeciwiał się pokojowemu traktatowi z Egiptem. Mimo, że deportował Żydów ze Strefy Gazy, krytycy wytykali mu, że chce kolonizować zachodni Brzeg Jordanu.

Ariel
Ariel Szaron, fot. PAP/EPA/JIM HOLLANDER

Jako premier rozpoczął budowę muru oddzielającego Izrael od Zachodniego Brzegu i dążył do budowy kolejnych, nielegalnych w świetle prawa międzynarodowego, żydowskich osiedli na terenach palestyńskich. - Osiedla są przeszkodą dla wojny, a nie dla pokoju - mówił na początku XXI wieku.

W 2006 roku Ariel Szaron po udarze mózgu zapadł w śpiączkę, z której już się nie wybudził. Zmarł w wieku 85 lat.

W.Cegielski, IAR, polskieradio.pl, aj, bk