6 czerwca 1530 urodził się Jan Kochanowski, poeta epoki renesansu.
Na świat przyszedł w Sycynie, na ziemi radomskiej. Pochodził z zamożnej, wielodzietnej rodziny. W 1551 roku wyjechał do Królewca, ośrodka, który skupiał wówczas wielu intelektualistów. Potem trafił do Włoch, a w 1552 roku rozpoczął studia na Uniwersytecie w Padwie. Później jeszcze wielokrotnie wracał do Italii.
Posłuchaj, jak upłynęły młodzieńcze lata Jana Kochanowskiego w audycji "Mieć 19 lat".
Na dworze
W 1559 roku poeta ostatecznie wraca do kraju i rozpoczyna się okres w jego życiu i twórczości zwany powszechnie dworskim. Był sekretarzem i dworzaninem Zygmunta Augusta. Na początku 1564 roku otrzymał probostwo, choć nigdy nie przyjął wyższych święceń kapłańskich. W 1575 roku ożenił się z Dorotą Podlodowską i zamieszkał w Czarnolesie. Spokojne życie rodzinne zakłócają osobiste tragedie. W 1577 roku umiera jego starszy brat, Kasper, a dwa lata później 2,5-roczna Urszula, a następnie Hanna.
Na zdjęciu: Jan Kochanowski nad zwłokami Urszulki, aut. Jan Matejko (1862 rok),Wikipedia/dp
Zmarł nagle w Lublinie podczas narady senatorów zwołanych przez króla Stefana Batorego. Przypuszcza się, że zgon nastąpił na skutek udaru mózgu.
Spuścizna
– Jan Kochanowski wyprowadził polszczyznę z cienia mowy żywej, czyli z cienia języka mówionego i wprowadził ją do pisma – mówił Wiesław Myśliwski w "Biografii milenijnej" z 2000 roku. – To był kopernikański przełom, jeśli chodzi o polszczyznę.
W jego poezji ujawnia się niezwykłe bogactwo językowe. "Treny" czy "Fraszki" stanowią początek polskiej liryki. Z kolei "Odprawa posłów greckich" jest pierwszym, polskim, nowożytnym dramatem, który realizuje założenia tradycji antycznej i poetyki renesansowej.
– Kochanowski stał się dla nas poetą uniwersalnym – mówiła prof. Barbara Otwinowska, historyk literatury.
Posłuchaj audycji o Janie Kochanowskim i dowiedz się, jaki wpływ na dzisiejszą literaturę polską miał ten poeta.
mb