W wielu miejscach na świecie pomordowanym w czasie II wojny światowej Żydom jest oddawany hołd. Święto przypadające w rocznicę wyzwolenia więźniów obozu Auschwitz-Birkenau ustanowiło w 2005 roku Zgromadzenie Generalne Narodów Zjednoczonych.
Złożeniem kwiatów i zapaleniem zniczy przed Ścianą Straceń rozpoczęły się obchody 71. rocznicy wyzwolenia obozu Auschwitz-Birkenau. Dyrekcja muzeum, grupa kilkudziesięciu byłych więźniów i ich rodzin oddała hołd ofiarom zagłady przy ścianie między blokiem 10. a 11.
Wśród składających kwiaty była m.in. Jadwiga Bogucka, deportowana do Auschwitz w sierpniu 1944 r. z Warszawy. - Przyjechałam oddać cześć tym, którzy nie wyszli stąd. Dopóki sił mi starczy będę tu przyjeżdżała. Bogu dziękuję, że przeżyła – powiedziała.
Główne uroczystości rocznicowe zaczęły się po godzinie 12.30 w dawnym budynku „Sauny”. Od grudnia 1943 r. w tym miejscu przyjmowani byli więźniowie do obozu.
Najważniejszymi gośćmi uroczystości są byli więźniowie, których w Miejscu Pamięci pojawi się około osiemdziesięciu. W uroczystości biorą udział: prezydent Andrzej Duda, prezydent Chorwacji Kolinda Grabar-Kitarović, delegacje Izraela oraz Rosji.
Uroczystość zakończy modlitwa ekumeniczna przy Pomniku Ofiar Holocaustu w Birkenau, gdzie zostaną złożone kwiaty i zapalone znicze. Zabrzmi również szofar - instrument z baraniego rogu - w tradycji żydowskiej towarzyszący najważniejszym uroczystościom.
II wojna światowa - serwis specjalny >>>
"Moment zamknięcia fabryki śmierci"
Gościem uroczystości jest również Zofia Pilecka-Optułowicz, córka rtm. Witolda Pileckiego, który dobrowolnie został więźniem obozu, by stworzyć w nim ruch oporu. Towarzyszy jej wnuk Krzysztof Kosior.
Matthew Halaba/x-news
- To dla nas bardzo ważne, szczególnie dla mojej babci Zofii oraz wujka Andrzeja (syna rotmistrza). Uważam, że Auschwitz dla tych, którzy go przetrwali, jest miejscem najważniejszym i cieszę się, że będą uhonorowani. To bardzo miłe, że nas również zaproszono. Babci, pomimo stanu w jakim jest, bardzo zależy, by pojawić się na obchodach. Wujkowi nie uda się w tym roku dojechać – powiedział Krzysztof Kosior.
Prawnuk rtm. Pileckiego podkreślił zarazem, że Auschwitz jest miejscem szczególnym dla Polaków, Żydów, czy Romów i wielu innych narodów, a dzień 27 stycznia to niezwykle ważna data. - To moment, w którym tę fabrykę śmierci udało się zamknąć – powiedział.
"Ocaleni musieli odtworzyć normalne życie"
Jak podkreślił dyrektor Muzeum Auschwitz Piotr Cywiński, przewodnim motywem uroczystości są powojenne losy ocalonych i ich powroty do normalnego życia. - Ocalali z Auschwitz musieli po wyzwoleniu odtworzyć warunki normalnego życia. Jedni wracali do rodzin i do zrujnowanych miast, takich jak zniszczona przez Niemców Warszawa. Niektórzy przechodzili przez stalinowskie katownie, a nawet w nich ginęli. Inni próbowali odtworzyć normalne życie po piekle zagłady, tworząc m.in. nowe państwo Izrael - powiedział.
Premiera filmu o Irenie Sendlerowej
Marsze Żywych
Przed południem na głównym parkingu Muzeum otwarta została wystawa plenerowa „March of The Living” poświęcona Marszom Żywych. Rokrocznie tysiące młodych Żydów w Dniu Pamięci o Ofiarach Zagłady (Jom Ha-Szoa) pokonuje trzykilometrową trasę z byłego obozu Auschwitz I do byłego Auschwitz II-Birkenau, by uczcić pamięć ofiar Holokaustu.
HISTORIA w portalu PolskieRadio.pl>>>
O godz. 14 uczestnicy przejdą przed pomnik ofiar obozu, gdzie zmówią modlitwy, m.in. Kadisz oraz El Male Rachamim. Oddadzą hołd ofiarom, zapalając znicze. Zabrzmi także szofar, barani róg, którego Żydzi używają podczas ważnych wydarzeń.
Świece pamięci
Fundacja Shalom apeluje o zapalenie w środę w domach o godz. 18.00 świec - "Płomienia Pamięci".
- W tym dniu naszą pamięcią i modlitwą obejmujemy wszystkie ofiary zagłady. Bardzo cenimy sobie dotychczasowe wsparcie Archidiecezji Lubelskiej i coroczny udział w akcji "Płomień Pamięci". Jesteśmy dumni z tego, że w akcji z każdym rokiem spotykamy się z coraz większym zainteresowaniem i odzewem z różnych kręgów społecznych w Polsce - podkreślają autorzy apelu.
Wyrażono w nim jednocześnie nadzieję, że piękny symbol płonącej świecy "będzie wyrazem solidarności z milionami ofiar Holocaustu oraz znakiem nadziei na poszanowanie życia ludzkiego".
Dzień Pamięci - podkreślają autorzy apelu - jest dniem "nadziei i modlitw" oraz "wołaniem o równouprawnienia wszystkich ludzi do wolności i pokoju". "To ważna chwila zadumy, wzywająca do zastanowienia się nad bolesną przeszłością, z której można wyciągnąć wnioski na przyszłość" - podkreślono.
Także rzecznik Episkopatu Polski zachęca katolików do włączenie się w akcję "Płomień Pamięci".
- Płomień świecy będzie naszym znakiem solidarności z ofiarami zagłady oraz ich rodzinami - mówi ksiądz Paweł Rytel-Andrianik. - To znak troski o pokój na świecie - dodaje.
Uroczystości w Warszawie
W Warszawie główne obchody rozpoczną się o godz. 16.00 przy Pomniku Bohaterów Getta (ul. Ludwika Zamenhofa). W trakcie uroczystości zostaną złożone wieńce i odbędzie się modlitwa ekumeniczna. Podczas apelu pamięci uczestnicy uroczystości będą odczytywali imiona ofiar Holokaustu.
Przez cały dzień w Warszawie na obszarze dawnego żydowskiego getta kursować ma historyczny tramwaj z gwiazdą Dawida. W obchody Dnia Pamięci o Ofiarach Holokaustu wpisuje się też akcja "Światło pamięci".
W związku z obchodami w Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN odbędzie się spacer i dyskusja na temat Holokaustu, projekcja filmu i warsztaty dla dzieci i rodziców.
Największe miejsce zagłady
Niemcy założyli obóz Auschwitz w 1940 r., aby więzić w nim Polaków. Od 1942 r. stał się on największym miejscem zagłady europejskich Żydów. W Auschwitz Niemcy zgładzili co najmniej 1,1 mln ludzi, głównie Żydów, a także Polaków, Romów, jeńców sowieckich i osoby innej narodowości.
27 stycznia 1945 r. obóz został wyzwolony przez żołnierzy Armii Czerwonej. Staraniem byłych więźniów w lipcu 1947 r. na terenie byłych obozów Auschwitz I i Auschwitz II-Birkenau utworzono muzeum. W minionym roku odwiedziło je ponad 1,72 mln osób z całego świata.
Tereny byłego obozu w 1979 r. zostały wpisane, jako jedyny tego typu obiekt, na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.
Bogdan Bartnikowski, były więzień Auschwitz-Birkenau/TVN24/x-news
Witold Pilecki był bohaterem wojny z bolszewikami, uczestnikiem wojny obronnej w 1939 r., oficerem AK, dobrowolnym więźniem w Auschwitz i autorem pierwszych raportów o niemieckich zbrodniach w obozie. Uciekł z Auschwitz. Walczył w powstaniu warszawskim. Był żołnierzem 2. Korpusu Polskiego we Włoszech. Został zamordowany przez komunistów po pokazowym procesie w 1948 r.
Zrehabilitowano go w 1991 r. Prezydent Lech Kaczyński odznaczył rtm. Pileckiego Orderem Orła Białego. W 2013 r. została awansowany na pułkownika.
Według szacunków, podczas drugiej wojny światowej w Europie zginęło sześć milionów Żydów. W ramach polityki niemieckiej III Rzeszy i sojuszników Hitlera wyznawcy judaizmu byli celowo, masowo mordowani. Ginęli w obozach koncentracyjnych, obozach pracy, gettach i podczas egzekucji. Spośród pomordowanych jedną trzecią stanowiły dzieci.
IAR, PAP, bk