Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
IAR / PAP
Agnieszka Jaremczak 06.11.2013

"Rozpoznaj" bohaterów Powstania Warszawskiego

Kim są? Czy przeżyli II Wojnę Światową? Jak potoczyły się ich losy? Czy założyli rodziny? Muzeum Powstania Warszawskiego chce przywrócić imiona i nazwiska bezimiennym bohaterom niezwykłego filmu: "Powstanie Warszawskie".
Jedna z bohaterek filmu Wanda Traczyk-Stawska (L) ps. Pączek i Jolanta Kolczyńska (P) ps. Klara, która była świadkiem nagrywania scen przez realizatorów Powstańczej Kroniki FilmowejJedna z bohaterek filmu Wanda Traczyk-Stawska (L) ps. Pączek i Jolanta Kolczyńska (P) ps. Klara, która była świadkiem nagrywania scen przez realizatorów Powstańczej Kroniki Filmowej PAP/Rafał Guz
Posłuchaj
  • "Rozpoznaj" bohaterów Powstania Warszawskiego. Mówi historyk z Muzeum Powstania Warszawskiego Katarzyna Utracka. (IAR)
  • "Rozpoznaj" bohaterów Powstania Warszawskiego. Profesor Witold Kieżun wspomina, jak został bohaterem kroniki filmowej (IAR)
Czytaj także

Udało się już rozpoznać 50 powstańców. Wśród nich jest Wanda Traczyk-Stawska. Na filmie widać, jak strzela z pistoletu maszynowego "Błyskawica". Walcząc w powstaniu, Traczyk-Stawska miała takie samo umundurowanie, jak chłopcy z jej oddziału. W filmie widać ją jednak nie w powstańczym hełmie, lecz w czapce-pilotce. Dlaczego?

Traczyk-Stawska wspomina, że podczas walk na Nowym Świecie jej kolega został ranny. Jego krew zalała jej mundur. - Wtedy moi koledzy, najwspanialsi na świecie chłopcy, umundurowali mnie na nowo - opowiada. Jak dodała, koledzy przynieśli jej pilotkę. - Nie mogłam nosić hełmu, bo miałam kontuzję kręgosłupa i ranę głowy - tłumaczyła.

Film "Powstanie warszawskie" powstaje ze zdjęć wybranych z sześciogodzinnego materiału, pochodzącego z kronik filmowych z sierpnia 1944 roku. Kroniki te nakręcili operatorzy Biura Informacji i Propagandy  Komendy Głównej Związku Walki Zbrojnej Armii Krajowej, m.in. Antoni Bohdziewicz "Wiktor", Stefan Bagiński "Stefan" i Jerzy Zarzycki "Pik".
W jednej ze scen uwieczniony został Witold Kieżun, dziś wybitny profesor nauk ekonomicznych. 69 lat temu był młodym chłopakiem. Operator sfilmował go akurat po tym, jak udało mu się zdobyć cekaem, tuż po akcji zdobycia kościoła św. Krzyża i komendy policji przy Krakowskim Przedmieściu. - To był końcowy moment jednej z największych akcji zbrojnych. Czułem się symbolem powstańca-zwycięzcy - mówi prof. Kieżun.

Kazimierz
Kazimierz Mikos ps. Bażant był świadkiem nagrywania scen przez realizatorów Powstańczej Kroniki Filmowej AK

Inny bohater to Kazimierz Mikos. W czasie Powstania miał 14 lat. Na filmie widać, jak razem z kolegą  niesie betonową płytę, która ma być użyta do budowy barykady. - Płyta ważyła 50 kilogramów - wspominał Mikos.

Na kolejnych filmowych klatkach widoczni są uczestnicy powstania i ludność cywilna. Wielu bohaterów wciąż pozostaje anonimowymi, dlatego muzeum realizuje projekt "Rozpoznaj", aby ustalić tożsamość jak największej liczby osób pojawiających się w filmie.

Film, nad którym prace wciąż trwają budzi spore zainteresowanie na całym świecie. - Doniesienia medialne o tym filmie pojawiły się na wszystkich kontynentach. Pisały o nim zagraniczne gazety "Washington Post", "Daily Mail", "Le Figaro". O filmie informowali też dziennikarze z takich krajów, jak m.in. Nigeria, Kazachstan, Chiny - mówił Jan Ołdakowski, dyrektor muzeum.
Ze zdjęć wybranych z kronik twórcy filmu skonstruowali półtoragodzinną historię dwóch głównych bohaterów, braci-operatorów, dokumentujących przebieg powstania.

Czarno-biały materiał po montażu poddano koloryzacji - sprawiło to, że film wygląda, jakby nakręcono go współcześnie. W pracach nad filmem biorą udział specjaliści od czytania z ruchu warg - mają oni ustalić, co mówili bohaterowie kronik, ponieważ materiał z 1944 r. pozbawiony jest dźwięku. Ponadto do filmu - który nie jest dokumentem, lecz filmem fabularnym zmontowanym z materiałów dokumentalnych - napisano dialogi (w projekt zaangażowano aktorów, którzy użyczyli głosów bohaterom filmu).
Nad koloryzacją materiałów zdjęciowych, przeprowadzoną w Studiu Postprodukcyjnym Orka, czuwał operator Piotr Sobociński jr. Reżyserem filmu jest Jan Komasa, a producentem Muzeum Powstania Warszawskiego. Dokładnej daty wprowadzenie filmu do kin jeszcze nie podano.
Informacje o akcji "Rozpoznaj" dostępne są na stronie www.powstaniewarszawskiefilm.pl . Zamieszczono na niej zdjęcia bohaterów filmu. Wszystkich tych, którym uda się zidentyfikować nierozpoznanych jeszcze bohaterów, muzeum prosi o kontakt.

Film trafi do kin w przyszłym roku, w ramach obchodów 70. rocznicy wybuchu powstania.

Twórcy filmu "Powstanie Warszawskie" próbują zidentyfikować jego bohaterów (źródło TVN24/x-news)

IAR/PAP/asop