Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
Trójka
Michał Karpa 29.11.2020

Czy istnieje kanon literatury?

Tematem trzeciego wydania audycji "Trójki literacka" był kanon literatury – czy istnieje, czym jest i jak się ma wobec współczesnych, gwałtownych przemian kulturowych. – Po pierwsze mówimy o szeroko rozumianym kanonie kultury, a po drugie o kanonie literackim, czyli o liście autorów czy dzieł, które uważamy za szczególnie ważne dla dziedzictwa narodowego, dla polskiej tożsamości, i o których dyskutujemy – definiuje dyrektor Instytutu Badań Literackich prof. Mikołaj Sokołowski.

ksiazki 1200.jpg
Koncepcja zachodniego kanonu literackiego Blooma. "Bronił pojęcia samego kanonu"

Na początku lat 90. nowe położenie polityczne Polski wymusiło podjęcie dyskusji nad wąsko rozumianym kanonem literackim, jednak badacze nie stracili z pola widzenia również kanonu kulturowego. Wtedy, a później w roku 2004, kiedy to Polska została członkiem Unii Europejskiej, pojawiało się pytanie o to, co w literaturze jest ważne.


Posłuchaj
51:13 2020_11_29 13_07_03_PR3_Trojka_literacka.mp3 Definicja i zmienność kanonu literackiego (Trójka literacka)

 

– Zdawaliśmy sobie sprawę z tego, że idziemy do nowej, jednoczącej się Europy, która rządzi się nowymi prawami, także prawami rynku książki. Chcieliśmy wnieść w naszym wianku wydania najważniejszych polskich pisarzy, opatrzone współczesnymi komentarzami i zaopatrzone we współczesne tłumaczenia. Mieliśmy marzenie, aby ta polska literatura poszła w świat, nadal po tym świecie krążyła i znakomicie dawała tam sobie radę – mówi prof. Mikołaj Sokołowski.

Mimo że z definicji kanon powinien być czymś stałym, w kanonie literackim nie da się uniknąć zmian i przeobrażeń. –  Ponieważ zmieniają się czasy, zmieniają się i estetyki. Kanon można rozumieć dwojako. Z jednej strony są to dzieła, które tworzą kulturę narodową i określają naszą tożsamość. Z drugiej strony możemy mówić o kanonie estetycznym i ideowym – wyjaśnia prof. Krzysztof Mrowcewicz z Instytutu książki. – Tak naprawdę jednak, do kanonu powinny wchodzić dzieła, których estetyczna wartość będzie niekwestionowalna – podsumowuje.

Debata "Polski kanon literacki w XXI wieku"/Prezydent.pl

***

Tytuł audycji: Trójka literacka
Prowadzi: Magdalena Piejko
Goście: prof. Krzysztof Mrowcewicz i dr Dariusz Jaworski (Instytut Książki), prof. Mikołaj Sokołowski (dyrektor Instytutu Badań Literackich)
Data emisji: 29.11.2020
Godzina emisji: 13.06

kr