Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
polskieradio.pl
Krzysztof Żukowski 21.07.2011

Zdrowa dieta

Liczenie kalorii nie wystarczy, aby dieta była skuteczna. Niektóre składniki stymulują magazynowanie energii w komórkach tłuszczowych, a inne ułatwiają jego spalanie. Zdrowa i bezpieczna dieta musi dostarczać organizmowi wszystkich potrzebnych mu składników.

Podstawowe zasady zdrowej diety:

  1. Wybieraj zdrową żywność – warzywa, owoce, skrobia zawarta w pieczywie, makaronach, ryżu, ziemniakach, roślinach strączkowych,
  2. Unikaj soli,
  3. Doceń naturalny smak potraw. Możesz wypróbować przyprawy ziołowe, będące znakomitym podkreśleniem dań warzywnych i mięsnych,
  4. Zmniejsz spożycie „ukrytych” tłuszczów – mięso, żółty ser, olej, masło, śmietana, margaryna oraz alkohole, napoje gazowane i słodzone,
  5. Zastosuj zasadę pozostawiania resztek na talerzu po zjedzeniu posiłku, tzn. nie zjadaj wszystkiego.

Dieta obniżająca poziom cholesterolu (zmniejszająca stężenie lipidów)

Utrzymuj masę ciała na takim poziomie, aby twój wskaźnik masy ciała (BMI - body mass index) mieścił się pomiędzy 20 a 25; ogranicz ilość kalorii w stosowanej diecie; zacznij regularnie uprawiać umiarkowany wysiłek fizyczny (minimum 3 razy w tygodniu przez minimum 30 minut); ogranicz podaż tłuszczu w taki sposób aby stanowił on poniżej 30% energii w twojej diecie.

Redukcja tłuszczu:

- zmniejsz podaż tłuszczu nasyconego (głównie zwierzęcego, poniżej 10% całkowitej zawartości energii);

- tłuszcz nasycony zastępuj przede wszystkim tłuszczami jednonienasyconymi lub wielonienasyconymi (tłuszcz roślinny, oliwa, tłuszcz rybi). Dzienne spożycie cholesterolu w twojej diecie powinno być niższe niż 300 mg.

Wprowadź do swojej diety więcej produktów zawierających węglowodany złożone oraz rozpuszczalny błonnik (owoce, zboża, warzywa). Produkty spożywcze zawierające tłuszcze nienasycone bogate w tłuszcze wielonienasycone: tłuste ryby, olej słonecznikowy, niektóre orzechy np. włoskie; bogate w tłuszcze jednonienasycone: oliwa z oliwek, olej rzepakowy. Podwyższone stężenie cholesterolu LDL jest jednym z najistotniejszych czynników rozwoju miażdżycy naczyń wieńcowych a co za tym idzie choroby niedokrwiennej serca. Wszyscy pacjenci, u których stwierdzono zaburzenia lipidowe powinni zacząć się leczyć zarówno farmakologicznie jak i poprzez stosowanie odpowiedniej diety.

Wpływ diety na metabolizm lipidów

Spożywanie nadmiernie kalorycznych posiłków prowadzi do otyłości, a także wzrostu stężenia triglicerydów we krwi. Duża zawartość tłuszczów w diecie i mała aktywność fizyczna prowadzą do wzmożonej syntezy VLDL (very low density lipoprotein - cholesterolu o bardzo niskiej gęstości). VLDL jest bezpośrednim prekursorem LDL. Pacjenci z nadwagą wykazują oporność na insulinę i tendencję do rozwoju miażdżycy.

Najważniejszymi elementami leczenia dietetycznego hipercholesterolemii jest ograniczenie zawartości tłuszczów w spożywanych pokarmach (najlepiej żeby stanowiły one mniej niż 30% ogólnej wartości energetycznej pokarmów) i zastąpienie tłuszczów zwierzęcych tłuszczami roślinnymi. Tłuszcze zwierzęce zawierają wiązania nasycone co jest bardzo niekorzystne dla gospodarki lipidowej.

Tłuszcze nasycone zawarte w mięsie ssaków powodują wzrost stężenia cholesterolu we krwi. Patomechanizm tego zjawiska nie jest do końca poznany - najprawdopodobniej obniżają one liczbę receptorów dla LDL w wątrobie.

Niezależnie od rodzaju zaburzeń gospodarki lipidowej wskazane jest spożywanie ryb morskich (element diety śródziemnomorskiej). Mięso ryb morskich bogate jest w kwasy omega 3, które korzystnie wpływają na poziom lipidów we krwi. Wszyscy pacjenci z nadwagą powinni dążyć do jej redukcji. Regularny, umiarkowany wysiłek fizyczny powoduje wzrost frakcji HDL (cholesterol o wysokiej gęstości).

Sterole i stanole roślinne zawarte w pokarmach roślinnych hamują wchłanianie cholesterolu z przewodu pokarmowego. Działanie takie wywołuje zmniejszenie stężenia cholesterolu we krwi i dodatnią ekspresję (zwiększenie liczby receptorów dla LDL w wątrobie).

Program zdrowotny: "Narodowy Program Wyrównywania Dostępności do Profilaktyki i Leczenia Chorób Układu Sercowo-Naczyniowego na lata 2010 – 2010 POLKARD" finansowany jest ze środków Ministerstwa Zdrowia.

Więcej informacji na stronie: www.kochajserce.pl