Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
Jedynka
Andrzej Gralewski 15.10.2010

Kuchenna historia Polski

Pierogi okraszone tłuszczem wytopionym z boczku i schabowy z kapustą - tak kojarzy się obcokrajowcom nasza kuchnia.
kiełbasakiełbasafot. SXC
Posłuchaj
  • "Wieczór naukowy" - Historia polskiej kuchni
Czytaj także

Trzeba przyznać, że są to jedne z najpopularniejszych polskich dań. Obecnie podstawę naszej kuchni stanowią mięso i różnego rodzaju zupy. Jednak nie zawsze tak było.

Dla Polaków tradycja jest rzeczą świętą. Także w kuchni. Jesteśmy przywiązani do swoich żywieniowych zwyczajów. Niektóre przepisy i receptury przekazywane z pokolenia na pokolenie przetrwały setki lat. Bogactwem polskich smaków zainteresowali się także naukowcy. Fascynacja tym, co i jak jemy, zachęciła historyków, antropologów kultury i etnografów do badań nad kuchnią polską.

O tym jak przed laty wyglądały żywieniowe zwyczaje Polaków podczas "Wieczoru naukowego" opowiadał między innymi profesor Jarosław Domanowski, który zdradził słuchaczom jakie zwyczaje panowały w kuchni staropolskiej.

Przed rozbiorami polska kuchnia wbrew pozorom była lekka i dietetyczna. - To ze względu na bardzo liczne i surowe posty - tłumaczył gość Artura Wolskiego.

Staropolska kuchnia w dużej mierze oparta była na rybach, które były przyrządzane w wyszukany sposób. Dominowały warzywa, spożywano mniej mięsa, a jedną z głównych pozycji ówczesnego menu była kasza.

Podczas, gdy polską kuchnię charakteryzowała jej lekkość w czasach Bizancjum dominowały nieco cięższe potrawy. W rzymskiej kuchni bardzo dużą role odgrywały sosy.

Szczególną namiętnością do sporządzania smakowitych sosów na kartach historii zapisał się Konstantyn VIII. Bizantyjski cesarz potrafił przygotować fantastyczne dania, doskonale je przyprawiać i podawać w sposób, który pobudzał apetyt.

- Psellos napisał, że cesarz potrafił doprawiać bardzo specyficzny sos, który nazywał się karyke. Właściwie nie wiadomo czy to był sos, aczkolwiek możemy stwierdzi, że to był i sos i danie innego rodzaju, na przykład wędlina, którego podstawą była krew - opowiadał o metodach Kanstantyna VIII profesor Maciej Kokoszko. Choć Konstantyn VIII w kuchni potrafił czynić cuda, to jednak do historii przeszedł jako próżniak.

Kulinarnym skokiem w historii kuchni była żywność modyfikowana. Wbrew pozorom pierwszej takiej modyfikacji nie dokonano w XIX wieku. - To dokonało się bardzo, bardzo dawno lat temu, bo około dziesięć tysięcy lat temu - mówił profesor Daniel Makowiecki, archeozolog. Już wtedy człowiek z tura zrobił krowę, z dzika świnię, z dzikiej kozy kozę.

Archeolog dodał także, że miało to duży wpływ na życie ówczesnych ludzi. - Dzięki temu człowiek mógł jeść więcej mięsa, kalorycznego, dobrego pożywienia.

Więcej o sztuce gotowania, zwyczajach na polskim stole, kulinarnej historii, także o tym jak kuchnia wpływała na relacje między ludźmi w audycji "Wieczór naukowy".

Gośćmi Artura wolskiego byli: Barbara Adamczewska - dziennikarka, autorka wielu książek o tematyce kulinarnej, Elżbieta Grygiel - z serwisu internetowego "Silva rerum" poświęconego kulturze staropolskiej, Anna Wrońska - redaktor naczelna "Kuchni" oraz profesorowie Jarosław Dumanowski z UMK w Toruniu, Maciej Kokoszko z Uniwersytetu Łódzkiego i Daniel Makowiecki z UMK w Toruniu zajmujący się badaniami nad historią kuchni i wyżywienia.

(mb)