Świat cząstek elementarnych opisujących, jak zbudowany jest wszechświat, bywa mało zrozumiały dla zwykłego śmiertelnika. Niewielu z nas pamięta ze szkoły, co to są bozony i leptony, fotony, elektrony, protony i jak one na siebie oddziaływają. Ale fizycy teoretycy są w siódmym niebie. Ich koledzy pracujący w ośrodku CERN koło Genewy zakomunikowali, że najprawdopodobniej doświadczalnie stwierdzili istnienie bozonu, nazywanego też cząstką Higgsa.
Pewność będzie w 2012 roku
– To cząstka, której istnienie przewidziano w teoretycznym modelu już w latach 60. ubiegłego wieku. Teraz po miliardach doświadczeń udało się cząstkę zaobserwować – mówi profesor Maria Krawczyk z Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego. Podkreśla w radiowej Jedynce ("Sygnały Dnia"), że na razie odkrywcy zastrzegają, iż muszą przeprowadzić dalsze eksperymenty, aby mieć pewność, że cząstka Higgsa istnieje. Ale pani profesor jest pewna, że stanie się to już w nadchodzącym roku. – Fizycy doświadczalni są ostrożni. Im z punktu widzenia statystycznego brakuje jeszcze obserwacji. Są jednak pewni, że w 2012 roku będą już mieli wystarczającą liczbę potwierdzeń, aby ogłosić, że cząstka na pewno istnieje – mówi gość Jedynki.
>>>Przeczytaj całą rozmowę
Może trzeba będzie zmienić model wszechświata
Prof. Krawczyk czeka, kiedy cząstka Higgsa zostanie już precyzyjnie opisana. Fizycy chcą wiedzieć, nie tylko jaką ma masę, lecz także jak silnie oddziałuje z innymi cząstkami. Będzie to dopełnienie tzw. Modelu Standardowego opisującego wszechświat. Ale inne modele też zakładają, że istnieje jeszcze nieodkryta cząstka. – Być może opisanie nowej cząstki będzie wskazówką, że trzeba wyjść poza model standardowy w kierunku innych modeli – konkluduje naukowiec.
Ostatni element układanki
Cząstka Higgsa jest ostatnim elementem teorii zwanej Modelem Standardowym, czyli opisu cząstek, z których zbudowany jest wszechświat, a także sił, które tymi cząstkami rządzą. Bez bozonu Higgsa model pozostaje niekompletny – to bardzo ważny element układanki, którego wciąż brakuje. Bozon ma bowiem odpowiadać za to, że otaczająca nas materia posiada masę.
Poszukiwania bozonu trwały od 30 lat. Chęć jego wykrycia była jedną z przyczyn budowy, wartego dziesięć miliardów euro, Wielkiego Zderzacza Hadronów.
Rozmawiali Krzysztof Grzesiowski i Wiesław Molak.
(ag)