20:35 270620-12-30-12-WsP.mp3 Marta Szpala o negocjacjach serbsko-kosowskich po oskarżeniu prezydenta Kosowa o zbrodnie wojenne ("W samo południe" / Jedynka)
W Waszyngtonie miało dojść do negocjacji pomiędzy Serbią a Kosowem. Zostały one w ostatniej chwili odwołane w związku z pojawieniem się oskarżeń o popełnienie zbrodni wojennych przez prezydenta Kosowa Hashima Thaciego. W konsekwencji prezydent Thaci nie wsiadł nawet do samolotu, zaś premier Kosowa zaraz po przylocie do Waszyngtonu oświadczył, że wraca do kraju "by rozwiązać problem". W Stanach Zjednoczonych pozostał jedynie prezydent Serbii.
Nadzieja na koniec konfliktu? Trump zaprosił do Białego Domu przywódców Serbii i Kosowa
"Więcej zbrodni popełniła Serbia"
Wojna w Kosowie kojarzy się przede wszystkim ze zbrodniami Serbskimi, stąd oskarżenia przeciwko prezydentowi Kosowa mogą być zaskakujące. Jednak, jak wyjaśniła Marta Szpala, "faktycznie w tej wojnie zbrodnie wojenne popełniały wszystkie strony konfliktu"
- Natomiast nie zmienia to faktu, że tych zbrodni najwięcej popełniła strona serbska. Ona też dysponowała siłą państwową - armią, bronią. Trudno to porównywać z siłami strony albańskiej, [...] to były siły partyzanckie - dodała.
- Teraz pojawiają się wobec prezydenta Hashima Thaciego oskarżenia też o handel organami, no i oczywiście o takie rzeczy związane z przemytem broni, handlem ludźmi - wyjaśniła Marta Szpala.
Oskarżenia wytoczone przez Kosowian
Marta Szpala podkreśliła, że w kontekście oskarżeń przeciwko prezydentowi Kosowa "pewną ironią jest, że w Serbii zbrodniarze wojenni jeszcze do zeszłego tygodnia byli członkami parlamentu". W audycji zwrócono także uwagę na to, że oskarżenia przeciwko politykom Serbskim wytaczał Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości w Hadze, tymczasem oskarżenia przeciwko Hashimowi Thaciemu wytoczyli sami Kosowianie.
- To jest bardziej skomplikowane. Ponieważ części tych zbrodni nie udało się wyjaśnić przed trybunałem w Hadze - zbrodni popełnionych przez stronę kosowską - powstał taki specjalny mechanizm, specjalny sąd, który też ma siedzibę w Hadze, ale on operuje na bazie prawa kosowskiego i chodzi o to, żeby był bezstronny, żeby nie ulegał żadnym naciskom ze strony Kosowa, dlatego jest obsadzony także amerykańskimi prawnikami i sądzi nie w samym Kosowie, ale w Hadze - wyjaśniła.
Załamanie negocjacji?
Ostatnimi czasy wydawało się, że negocjacje między Serbią a Kosowem idą w dobrą stronę i wreszcie zmierzają do końca. Odwołanie rozmów w Waszyngtonie wydaje się budzić niepokój, jednak Marta Szpala uspokaja stwierdzając, że "teraz może właśnie pójdzie ku dobremu". - W ciągu ostatniego roku mieliśmy intensyfikację amerykańskiego zaangażowania jeśli chodzi o negocjacje kosowsko-serbskie - dodała.
Zobacz także:
Jak wyjaśniła, Europa próbowała się z USA dogadać w sprawie wspólnego stanowiska, jednak administracja amerykańska dążyła za wszelką cenę do zakończenia tych negocjacji ze względu na kampanię wyborczą w Stanach Zjednoczonych.
Marta Szpala podkreśliła, wpływy USA w Kosowie "miały zostać wykorzystane do tego, żeby przymusić Kosowarów do kompromisu wobec Serbii" - W kuluarach krążyła taka wersja, że modelem, który zostanie przyjęty, jeśli chodzi o to porozumienie, będzie "terytorium za uznanie" - czyli Kosowo przekaże Serii terytoria zamieszkane przez mniejszość Serbską, a w zamian za to Belgrad uzna niepodległość Kosowa - mówiła.
Ekspert z Ośrodka Studiów Wschodnich stwierdziła, że tego rodzaju porozumienie jest nie od przyjęcia dla Europy, bo "wiemy, że taki model rozwiązywania konfliktów może nam się "odbić czkawką", szczególnie jeśli chodzi o Rosję".
Ponadto w audycji:
- Chorwacja kończy półroczną prezydencję w Unii Europejskiej, która w większości przypadała na poważny kryzys związany z pandemią, a potem jego gospodarczymi konsekwencjami. Po Chorwacji przewodnictwo w UE przejmują Niemcy. O tym w Europejskim Menu Beaty Płomeckiej.
- Europa "budzi się" po pandemii, chociaż między państwami UE nie ma jeszcze porozumienia co do otwarcia zewnętrznych granic, a także wewnątrz wspólnoty część granic wciąż pozostaje zamknięta. Materiał Michała Strzałkowskiego.
Zapraszamy do wysłuchania całej audycji.
* * *
Tytuł audycji: "W samo południe"
Prowadził: Paweł Lekki
Gość: Marta Szpala (Ośrodek Studiów Wschodnich)
Data emisji: 27.06.2020
Godzina emisji: 12.30
jmo