Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
Jedynka
Anna Kłys 15.09.2021

Orędzie o stanie UE. Dr Bonikowska: Europa chce być samowystarczalna w zakresie ochrony zdrowia

Sukces szczepień przeciw COVID-19, potępienie Białorusi za podsycanie kryzysu migracyjnego, uniezależnienie technologiczne od Azji i praworządność - te wątki poruszyła przewodnicząca Komisji Europejskiej w Strasburgu. Doroczne orędzie o stanie Unii Ursula von der Leyen wygłosiła na sesji plenarnej Europarlamentu.

Beata Szydlo UE europarlament forum 1200.jpg
Beata Szydło podczas debaty w PE: w Unii łamane są zasady ustanowione przez jej założycieli

Walka UE z pandemią i proces szczepień 

Przewodnicząca Komisji Europejskiej pozytywnie oceniła miniony rok i walkę Unii z pandemią oraz strategię szczepień. Ursula von der Leyen podkreśliła, że priorytetem jest przyspieszeniem szczepień w tych krajach członkowskich, w których odsetek jest niski, oraz na świecie.

- Na początku reakcja Europy i krajów unijnych na pandemię była bardzo chaotyczna, UE nie była przygotowana, ale szybko wyciągnięto wnioski, wprowadzono koordynację - mówi w Programie 1 Polskiego Radia dr Małgorzata Bonikowska z Centrum Stosunków Międzynarodowych. - W obszarze ochrony zdrowia UE nie ma za wiele do powiedzenia, są to tylko tzw. kompetencje uzupełniające w stosunku do tego, co robią państwa członkowskie. (...) Same rządy państw członkowskich doszły do wniosku, że w tym obszarze trzeba współpracować, nie rywalizować - ocenia. 


Posłuchaj
17:47 Jedynka/Więcej świata 15.09.2021.mp3 Orędzie o stanie Unii Europejskiej (Więcej świata/Jedynka)

 

Jak podkreśla ekspert, Europa chce być samowystarczalna. - Mamy sytuację, w której nie mamy swobodnego obiegu leków, więc staramy się tworzyć różnego rodzaju zapasy, które by zbudowały europejską unię zdrowia, która mogłaby równoważyć deficyty pomiędzy krajami członkowskimi, a poza tym wybudować wewnątrz unijnego świata większą samowystarczalność wobec zewnętrznych dostawców, zwłaszcza Chin - uważa dr Bonikowska.  

4 mld euro na walkę ze zmianami klimatu

"Zaproponujemy dodatkowe 4 mld euro do 2027 roku na walkę ze zmianami klimatu. Główne gospodarki – od USA po Japonię – mają ambicje dotyczące neutralności klimatycznej i muszą one zostać poparte konkretnymi planami" - powiedziała w PE szefowa Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen, wygłaszając orędzie o stanie UE.  Jak przypomniała, UE przeznacza 25 miliardów dolarów rocznie na finansowanie działań związanych z klimatem. - Okazuje się, że na mapie świata Europa, ze względu na to, że pozbyła się produkcji masowych ze swojego terytorium, nie jest miejscem, z którego emituje się najwięcej szkodliwych substancji, które powodują ocieplenie klimatu - ocenia ekspert. - W tym przypadku UE nie będzie dążyła do takiej samowystarczalności, jak w przypadku ochrony zdrowia - dodaje. 

Obronność wśród wyzwań 

Wśród wyzwań dla UE von der Leyen wymieniła też obronność. Wskazała na współpracę z sekretarzem generalnym Sojuszu Północnoatlantyckiego Jensem Stoltenbergiem nad nową wspólną deklaracją UE-NATO, która zostanie przedstawiona przed końcem roku. Podkreślała, że charakter zagrożeń, przed którymi stoi UE, szybko się zmienia: od ataków hybrydowych lub cybernetycznych do coraz szybszego wyścigu zbrojeń w kosmosie. Wskazywała na potrzebę budowy Europejskiej Unii Obrony.

"W ostatnich tygodniach wiele dyskutowano na temat sił ekspedycyjnych. Jakiego rodzaju i jak licznych sił potrzebujemy: grup bojowych, czy unijnych służb pierwszego reagowania. Stanowi to bez wątpienia element debaty i wierzę, że będzie to częścią rozwiązania" - zaznaczyła. Wskazywała też na potrzebę stworzenia europejskiej polityki cyberobrony, w tym prawodawstwa dotyczącego cyberbezpieczeństwa.

Czytaj również: 

Ponadto w audycji:

- Prezydent Andrzej Duda weźmie udział w spotkaniu Grupy Arraiolos, zrzeszającej prezydentów kilkunastu państw Europy. Tematem rozmów ma być przyszłość Unii Europejskiej. Grupa Arraiolos została utworzona w 2003 roku z inicjatywy ówczesnego prezydenta Portugalii Jorge Sampaio. Nazwa pochodzi od portugalskiej miejscowości, gdzie odbyło się pierwsze spotkanie prezydentów Austrii, Finlandii, Niemiec, Łotwy, Polski, Portugalii, Węgier i Włoch. Więcej w felietonie Katarzyny Semaan. 

- Papież Franciszek zakończył czterodniową pielgrzymkę do Europy Środkowej i wrócił do Watykanu. W środę papież udał się do miasteczka Szasztin, gdzie odprawił mszę przed sanktuarium Matki Bożej Bolesnej, patronki kraju. Więcej w materiale Michała Strzałkowskiego. 

- Sekretarz generalny ONZ Antonio Guterres powiedział podczas konferencji w sprawie pomocy dla Afganistanu, że donatorzy obiecali przeznaczyć na ten cel 1 mld USD. Zastrzegł, że nie wiadomo, ile z tych środków jest odpowiedzią na apel o natychmiastowe zebranie 606 mln dolarów. Guterres podkreślił, że Afganistan czekają teraz najtrudniejsze czasy, a Afgańczycy będą musieli zmierzyć się z "zapaścią całego kraju". Dodał, że konieczne jest podtrzymanie dialogu z talibami, ponieważ bez ich przyzwolenia nie będzie można dostarczyć pomocy potrzebującym. Według ekspertów zapasy żywności mogą skończyć się w Afganistanie już w tym miesiącu, a klęska głodu może dotknąć 14 milionów osób. Gościem audycji był Arkadiusz Legieć z Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych. 

***

Tytuł audycjiWięcej świata 

Prowadziła: Magdalena Skajewska

Goście: dr Małgorzata Bonikowska (Centrum Stosunków Międzynarodowych), Arkadiusz Legieć (Polski Instytut Spraw Międzynarodowych)

Data emisji: 15.09.2021

Godzina emisji: 17.32

IAR/PAP/ans