Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
Jedynka
Anna Kłys 28.10.2021

Niedobory gazu w Mołdawii. Ekspert: Rosja chce podpisać kontrakt, ale na swoich warunkach

Szef unijnej dyplomacji Josep Borrell powiedział w czwartek, że Mołdawia padła ofiarą działań Rosji, która wykorzystuje gaz ziemny jako broń do zastraszania tego kraju. Zapewnił o wsparciu Mołdawii w kryzysie gazowym, jak i po wygaśnięciu kontraktu Mołdawii na dostawy od rosyjskiego Gazpromu. - Rosja chce podpisać kontrakt z Mołdawią, ale na swoich warunkach - mówi w "Więcej świata" Jakub Pieńkowski z PISM.
1200_Morawiecki_Forum.jpg
Premier: przyczyną kryzysu energetycznego m.in. nadmierna zależność dostaw gazu od Gazpromu

Kryzys gazowy był jednym z tematów Rady Stowarzyszenia UE-Mołdawia w Brukseli, w którym uczestniczyła premier Mołdawii Natalia Gavrilita. Komisję Europejską reprezentował komisarz ds. rozszerzenia i polityki sąsiedztwa Oliver Varhelyi. 

Kontrakt na dostawy gazu od rosyjskiego Gazpromu wygasł pod koniec września i do tej pory nie udało się ustalić ceny na surowiec i innych punktów nowego kontraktu. Braki gazu zmusiły Mołdawię do ogłoszenia stanu wyjątkowego, a Rosja zgodziła się przedłużyć dotychczasową umowę o miesiąc - na październik - po wyższej niż dotąd cenie.

Posłuchaj
17:58 Jedynka/Więcej świata 28.10.2021.mp3 Niedobory gazu w Mołdawii. Ekspert: Rosja chce podpisać kontrakt, ale na swoich warunkach (Więcej świata/Jedynka)

- Mołdawia była dotychczas w stu procentach uzależniona od importu gazu rosyjskiego, ponieważ sama ma śladowe ilości tego surowca - mówi w Programie 1 Polskiego Radia Jakub Pieńkowski z Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych. - Z drugiej strony jest uzależniona także od energii elektrycznej, ponieważ ok. 80 proc. energii konsumowanej w Mołdawii jest wytwarzana przez elektrownię w Kuczurgan, która jest kontrolowana przez rosyjskie spółki państwowe - wyjaśnia ekspert. 

60 mln euro od Unii Europejskiej 

W środę Unia Europejska zdecydowała, że przekaże Mołdawii 60 mln euro na walkę z kryzysem gazowym. - To jest pierwszy krok do budowy niezależności energetycznej, ale tak naprawdę mamy pierwszy rząd w Mołdawii, który jest zdecydowany, aby spróbować i wdrożyć to w życie - ocenia gość Jedynki. 

Zakup gazu od Polski 

Rząd Mołdawii poinformował w poniedziałek, że kupił od Polski milion metrów sześciennych gazu. W rządowym oświadczeniu napisano, że "przeprowadzono próbny zakup w celu przetestowania możliwość importu gazu z alternatywnych źródeł oraz by wyrównać niskie ciśnienie w systemie zasilania gazem".

Zakupu dokonano w trybie pilnym w związku z ograniczeniem dostaw gazu do Mołdawii przez Gazprom. Z tego powodu 22 października rząd Mołdawii ogłosił stan wyjątkowy. Według tamtejszych władz wolumen gazu przesyłanego do kraju nie wystarczał na pokrycie zapotrzebowania odbiorców i niósł ryzyko poważnych zakłóceń w działaniu systemu przesyłowego.

Czytaj także:

Ponadto w audycji: 

- Amerykańska Federalna Komisja Handlu (ETC) rozpoczęła dochodzenie mające określić, czy Facebook spełnia standardy dotyczące prywatności nałożone na niego w 2019 r. - poinformował "Wall Street Journal". Przyczyną dochodzenia mają być wewnętrzne dokumenty firmy opublikowane przez sygnalistkę Frances Haugen, która przekazała dziesiątki tysięcy dokumentów temu dziennikowi, a później też 17 innym amerykańskim mediom, w ramach serii publikacji nazwanych "Facebook Papers". Więcej w felietonie Katarzyny Semaan. 

- Komisja śledcza brazylijskiego Senatu zatwierdziła raport końcowy ze swoich ustaleń w sprawie pandemii koronawirusa i wezwała do postawienia prezydenta Jaira Bolsonaro w stan oskarżenia. Zarzuca się mu dziewięć przestępstw związanych z jego decyzjami w czasie kryzysu epidemicznego. W raporcie wskazano, że Bolsonaro powinien być oskarżony o "zbrodnie przeciwko ludzkości", a także o "celowe narażanie Brazylijczyków na zakażenie" oraz o "podżeganie do przestępstw". 1200-stronicowy tekst poparło siedmiu senatorów z 11, którzy zasiadali w komisji. Na koniec głosowania nad raportem członkowie komisji uczcili minutą ciszy śmierć ponad 606 000 Brazylijczyków, którzy zmarli na COVID-19. Gościem audycji była dr Joanna Gocłowska-Bolek z UW. 

- Najwyższy rangą amerykański wojskowy gen. Mark Milley powiedział, że niedawny test chińskiego pocisku hipersonicznego jest "bardzo niepokojący". Porównał go do wystrzelenia przez ZSRR pierwszego satelity, Sputnika. Milley odniósł się do niedawnych doniesień brytyjskiego dziennika "Financial Times" o próbach nowego typu broni hipersonicznej, poruszającej się po orbicie, by ominąć systemy obrony przeciwrakietowej. Więcej w materiale Michała Strzałkowskiego. 

***

Tytuł audycji: Więcej świata

Prowadzi: Magdalena Skajewska 

Goście: Jakub Pieńkowski (PISM), dr Joanna Gocłowska-Bolek (UW) 

Data emisji: 28.10.2021

Godzina emisji: 17.32

IAR/ans