Przemysł II. Jego koronacja na króla Polski była wstrząsem

729 lat temu Przemysł II został koronowany na króla Polski.

Dość rozbicia

Przemysł był w szóstym pokoleniu potomkiem Bolesława Krzywoustego. W czasie jego rządów rozbicie dzielnicowe trwało już od ponad 150 lat.

- Tendencje pod koniec XIII wieku prowadziły do zjednoczenia. Dążyło do tego coraz więcej grup społecznych. Konsekwencje kosztów społecznych ponoszone po rozbiciu były zbyt duże. Coraz więcej niebezpieczeństw ze wszystkich stron czyhało na polski stan posiadania. Coraz więcej grup społecznych dążyło do zjednoczenia – mówił prof. Jerzy Strzelczyk w audycji Elizy Bojarskiej z cyklu "Królowie i książęta polscy".

Najistotniejszą rolę odgrywały w tym procesie możnowładztwo i Kościół, który zaniepokojony był coraz większymi wpływami niemieckimi. Najważniejszą postacią ówczesnego polskiego kleru był arcybiskup gnieźnieński Jakub Świnka. Część z historyków twierdzi, że to on był głównym architektem scalenia Polski. Posłuchaj dlaczego.

Książę Wielkopolski i Pomorza

Młodym Przemysłem II opiekował się jego stryj, Bolesław Pobożny, z którym przyszły król współrządził w Wielkopolsce.

- Wielkopolska stała się w wieku XIII, obok Śląska, przodującą dzielnicą – twierdził prof. Jerzy Strzelczyk. – Dźwigała na swoich barkach ciężar bardzo poważnego problemu politycznego, jakim był konflikt z Marchią Brandenburską.

Wielkopolanie obronili przed Brandenburczykami Pomorze Gdańskie, co doprowadziło do tego, że Mściwoj II, ostatni bezpotomny książę tego terytorium zdecydował się wyznaczyć Przemysła II na dziedzica po swojej śmierci.

Gra o Kraków

Przemysłowi II nigdy nie udało się opanować na stałe symbolicznej dzielnicy, Małopolski. To Kraków, który stolicą ustanowił ostatni przedrozbiciowy król Bolesław Śmiały, pozwalał na rządzenie nad całym krajem. Wielkopolski książę został stamtąd jednak wyparty przez Władysława Łokietka.

- Łokietek z 1291 roku to nie jest Łokietek z roku 1320. To był przeciętny książę, dzielnicowy watażka – mówił dr hab. Grzegorz Myśliwski, który w audycji Andrzeja Sowy z cyklu "Na historycznej wokandzie" wcielił się w rolę oskarżyciela wielkopolskiego księcia.

Wycofując się z Krakowa Przemysł zabrał ze sobą insygnia królewskie. Dzięki temu i dzięki wejściu w posiadanie dwóch dzielnic Przemysł był na tyle silny, by nałożyć na skronie koronę. 26 czerwca 1295 odbyła się koronacja Przemysła II na króla Polski.  Pierwszy - od czasów rozbicia dzielnicowego - król na swojej pieczęci umieścił orła w koronie. Kraków wkrótce został zajęty przez czeskiego króla Wacława II, któremu marzył się tytuł króla Polski.

Mord w Rogoźnie

Przemysł nie cieszył się długo koroną. 8 lutego 1296 został skrytobójczo zamordowany w Rogoźnie. - Tradycja udział w tej zbrodni przypisuje dwóm rodom: Zarębów i Nałęczów - mówił prof. Jerzy Strzelczyk.

bm