Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
PolskieRadio24.pl
Bartłomiej Makowski 17.11.2023

Ludwik - na Węgrzech Wielki, w Polsce - Andegaweński

Na Węgrzech pamiętany jest jako Ludwik Wielki, w Polsce nie doczekał się takiego przydomku. Dziś kojarzony jest nad Wisłą głównie ze względu na swoją córkę - Jadwigę.
Ludwik Węgierski, szkic z cyklu Poczet królów i książąt polskich Jana MatejkiLudwik Węgierski, szkic z cyklu "Poczet królów i książąt polskich" Jana MatejkiWikipedia/domena publiczna

17 listopada 1370 roku Ludwik Andegaweński został koronowany na króla Polski. Uroczystość odbyła się w katedrze na Wawelu.

Ludwik prowadził bardzo aktywną politykę. Jako król Węgier prowadził wiele kampanii wojennych i działań dyplomatycznych, mających na celu poszerzenie jego władztwa. Jednym z takich działań było zaangażowanie monarchy po stronie Kazimierza Wielkiego podczas zajęcia Rusi halicko-włodzimierskiej.

Ludwik zawarł sojusz z wujem (matka Ludwika była siostrą Kazimierza). Na jego mocy nabył prawa do korony polskiej w razie bezpotomnej śmierci Kazimierza. Tak też się stało. Ludwik jednak niedługo zabawił w Krakowie. Swoim wielkim państwem wolał rządzić z Budy, władzę w Polsce pozostawiając w rękach regentów.

- Polska była dodatkowym zyskiem dla monarchii andegaweńskiej i źródłem dodatkowego prestiżu, a jednocześnie Polska była dla Ludwika uciążliwym kłopotem – mówił prof. Wojciech Fałkowski, który wcielił się w rolę oskarżyciela monarchy w programie Andrzeja Sowy z cyklu "Na historycznej wokandzie".

Posłuchaj
14:30 ludwik węgierski___2024_02_iv_tr_0-0_10353359f913db6c[00].mp3 Audycja Andrzeja Sowy z cyklu "Na historycznej wokandzie". Spór o postać Ludwika Węgierskiego prowadzą prof. Wojciech Fałkowski i prof. Tadeusz Rosłanowski (PR 19.06.2002) 

Zarządzanie wielkim państwem na odległość nie było łatwe. Krzyżaków i Brandenburczyków oraz ambitnych wielmożów ośmielało to, że król był oddzielony od Polski pasem Karpat. Ludwik nie miał wyjścia, musiał oprzeć władzę na ambitnych możnowładcach małopolskich.

- Pozostawił po sobie elitę władzy, panów małopolskich, którzy nie tylko potrafili sobie poradzić z labilną polityką Ludwika wobec Polski, ale też w ciągu zaledwie kilku lat po jego śmierci doprowadzili do obłaskawienia śmiertelnego wroga, Litwinów - podkreślał prof. Tadeusz Rosłanowski, który bronił zasług Ludwika.

Również plany sukcesyjne króla musiały znaleźć poparcie wśród możnowładców. Ludwik nie miał męskiego potomka. By zapewnić swojej córce koronę Polski, Ludwik wydał przywilej koszycki, w którym znacznie zmniejszał obciążenie podatkiem szlachty i gwarantował Polakom urzędy starostów.

Szlachta dotrzymała słowa i dwa lata po śmierci Ludwika (umarł 10 września 1382) Jadwiga została koronowana na królową Polski. Jej małżeństwo z wielkim księciem litewskim - Jagiełłą otworzyło nowy rozdział w historii obu państw.

bm