Krystyna Skarbek. Ulubiona agentka Churchilla

15 czerwca 1952 roku zmarła Krystyna Skarbek. Nazywano ją jedną z najwybitniejszych kobiet-szpiegów II wojny światowej, ulubioną agentką Churchilla, kobietą żyjącą mocno i zachłannie.

Piękna, zdolna, niebezpieczna

Urodziła się 1 maja 1908 roku. Ojciec uchodził za hrabiego utracjusza, zaś matka pochodziła z zamożnej rodziny żydowskich bankierów. Od wczesnej młodości szkoliła się w jeździe konnej i wspinaczce górskiej. W 1930 roku została ogłoszona wicemiss Polonia. Prowadziła bogate życie towarzyskie, mężczyzn zmieniała jak rękawiczki. Znali ją wszyscy i ona znała wszystkich.

Z Kenii do Polski

Gdy wybuchła II wojna światowa przebywała w Kenii z mężem dyplomatą. Nie zdążyła wrócić do Polski przed klęską w kampanii wrześniowej. Przez Francję przedostała się do Wielkiej Brytanii. Wtargnęła do centrali Special Operations Executive i zażądała przyjęcia. Tajna agencja rządowa koordynowała wszelkie działania związane z działalnością dywersyjno-wywiadowczą na obszarach okupowanych przez Niemcy.

Tajna misja

Po tygodniu z nową tożsamością została przerzucona do Budapesztu. Jako francuska dziennikarka Christine Granville ruszyła w niebezpieczną, wysokogórską trasę do Polski, gdzie współpracowała ze swoim przyjacielem Andrzejem Kowerskim. Przewoziła pieniądze, informacje i materiały propagandowe dla rozpoczynającego działalność konspiracyjną polskiego ruchu oporu. W drugą stronę przemycała raporty, kody radiowe i mikrofilmy.

Krystyna Skarbek między innymi zdobyła zdjęcia dokumentujące mobilizację wojsk niemieckich przy granicy ze Związkiem Radzieckim. Był to pierwszy dowód na planowaną operację "Barbarossa", czyli niemiecką inwazję na ZSRR, który wylądował na biurku Winstona Churchilla.

Podwójna agentka?

W 1941 roku powróciła do brytyjskiej bazy w Kairze, gdzie została wykluczona z wszelkich dalszych akcji. Mimo braku dowodów została oskarżona przez Polaków o podwójną grę. Chodziło o kontakty z tzw. Muszkieterami, czyli niezależną, warszawską grupą oporu Stefana Witkowskiego. Ich pełna niesubordynacji postawa była sprzeczna z oficjalnym stanowiskiem polskich władz w walce z okupantem.

Na czarnej liście znajdowała się do 1944 roku. Wtedy to została zrzucona na spadochronie za linią wroga w południowej Francji. Pracowała jako kurier brytyjskiego SOE, wspierała francuski ruch oporu. Wyróżniła się akcją, w której samodzielnie odbiła z rąk Gestapo aresztowanych dywersantów.

Zawiedzione nadzieje

Odmówiono jej misji do Polski w czasie Powstania Warszawskiego, mimo wielokrotnie ponawianych próśb. W kwietniu 1945 została zdemobilizowana. Brytyjczycy zawiedli ją ponownie. Spotkał ją ten sam los, co tysiące polskich żołnierzy, którzy po wojnie okazali się niepotrzebni. Bez brytyjskiego obywatelstwa i ze śmiesznie niską odprawą pracowała jako pokojówka w hotelu, telefonistka i stewardessa na statkach pasażerskich.

W czasie jednej z podróży poznała stewarda Dennisa Muldowneya. 15 czerwca 1952 w londyńskim hotelu "Shelbourne" Krystyna Skarbek została przez niego śmiertelnie pchnięta nożem. Do dziś krąży wiele teorii konspiracyjnych wokół śmierci ulubionej agentki Churchilla.

Również niepotwierdzone są plotki o rzekomym romansie z Ianem Flemingiem, dla którego miała stać się inspiracją do stworzenia postaci Vesper Lynd, pierwszej kobiety Jamesa Bonda.

O życiu i tajemnicach Krystyny Skarbek dowiedz się więcej z audycji Hanny Marii Gizy z cyklu "Klub ludzi ciekawych wszystkiego".

mjm