Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
polskieradio.pl
Bartłomiej Makowski 17.08.2023

Robert Chodasiewicz. Polski ojciec argentyńskiego lotnictwa

Był niespokojnym duchem, który gnał od wojny do wojny. Ta pogoń zaprowadziła go aż do Ameryki Południowej, gdzie stał się pionierem wojsk balonowych.
Fragment afisza z 1808 roku reklamujący lot balonowy Jordakiego Kuparentki z ulicy Foksal w WarszawieFragment afisza z 1808 roku reklamujący lot balonowy Jordakiego Kuparentki z ulicy Foksal w WarszawieWikimedia Commons/dp

127 lat temu, 17 sierpnia 1896 roku zmarł Robert Adolf Chodasiewicz, polski wojskowy i inżynier. Pionier wojsk balonowych i uczestnik konfliktów w Europie i Ameryce.


Posłuchaj
10:02 niezwykłe dzieje płk_ roberta chodasiewicza z argentyny___pz 10375_tr_0-0_132384996b116fdb[00].mp3 Niezwykłe dzieje płk. Roberta Chodasiewicza z Argentyny - audycja z cyklu "Polacy na szerokim świecie". (PR, 29.09.1963)

 

W młodości trafił do rosyjskiej szkoły wojskowej. Była to forma represji, jakie spotkały rodzinę Chodasiewicza za udział jego ojca w powstaniu listopadowym. Robert brał udział w wojnie krymskiej po stronie rosyjskiej, lecz w 1855 roku przeszedł na stronę brytyjską.

Po wojnie wyjechał do Anglii, a następnie służył w armii tureckiej. Jako topograf i inżynier uczestniczył m.in. w wytyczaniu turecko-greckiej granicy. Po pięciu latach służby, w 1862 roku wyjechał do USA, gdzie walczył po stronie Unii w wojnie secesyjnej.

- Jako inżyniera, przydzielono Chodasiewicza do sztabu gen. Ulissesa Granta, późniejszego prezydenta Stanów Zjednoczonych, z którym Chodasiewicz serdecznie się zaprzyjaźnił – słyszymy w audycji z cyklu "Polacy na szerokim świecie".

Ledwo skończył walczyć w armii amerykańskiej, porwał go nowy wir wojny. W 1865 roku wyjechał do Argentyny, gdzie w stopniu kapitana inżynierii uczestniczył w wojnie z Paragwajem. To właśnie w trakcie tego konfliktu zasłużył sobie na przydomek ojca argentyńskiego lotnictwa. Chodasiewicz zbudował balon obserwacyjny i 6 lipca 1866 roku dokonał pierwszego w Ameryce Południowej zwiadu lotniczego.

Polski inżynier zakończył służbę w wojsku w 1876 roku. Pracował jednak dalej i z czasem stał się jedną z najbardziej szanowanych postaci w ówczesnej Argentynie. - Organizował argentyńską służbę topograficzną, został dyrektorem kolei – słyszymy w audycji.

Prestiż, jakim cieszył się Robert Chodasiewicz, pozwolił mu wspierać licznych emigrantów z Polski, którzy uciekali przed represjami po powstaniu styczniowym lub szukali lepszych warunków ekonomicznych za oceanem. W 1890 roku Chodasiewicz założył Polskie Towarzystwo Demokratyczne, pierwszą organizację polonijną w Ameryce Południowej.

bm