Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
PolskieRadio24.pl
Julia Budzisz 08.03.2024

Jan Ciecierski. 125. rocznica urodzin gwiazdy słuchowiska "Matysiakowie"

- To, co zawsze interesowało mnie w aktorstwie, a zarazem bawiło, to to, że człowiek musi się zmieniać. W każdej roli musi być kimś innym. To jest ciekawa przygoda i właśnie chęć przeżycia takiej przygody zagnała mnie do teatru - mówił Jan Ciecierski na antenie Polskiego Radia.
Jan Ciecierski. Fotografia portretowa.Jan Ciecierski. Fotografia portretowa. Archiwum Fotograficzne Edwarda Hartwiga/Narodowe Archiwum Cyfrowe

Józef Ciecierski urodził się 8 marca 1899 roku w Warszawie. Był synem Konstantego i Marii z Widermanów.

- Rodzice moi byli ogromnymi zwolennikami teatru, także będąc jeszcze małym chłopcem już zaczynałem go poznawać. Naturalnie jeszcze od strony widowni – opowiadał aktor w audycji "Jan Ciecierski. Wspomnienia o aktorach" z cyklu "Proszę mówić, słuchamy".

Posłuchaj
35:22 jan ciecierski_ wspomnienia o aktorach___10899_tr_2-2_10398991630783ab[00].mp3 O swoim życiu opowiadał Jan Ciecierski podczas audycji "Jan Ciecierski. Wspomnienia o aktorach" z cyklu "Proszę mówić, słuchamy". (PR, 3.07.1965)

Edukacja

W 1927 roku ukończył studia aktorskie w Oddziale Dramatycznym przy Konserwatorium Muzycznym w Warszawie.

Na deskach Teatru Polskiego zadebiutował 1 września 1927. Jak sam przyznaje, jego pierwszym przedstawieniem był "Sułkowski" na podstawie tragedii Stefana Żeromskiego. Zagrał tam trzy role epizodyczne. W tamtym okresie był również związany z warszawskim Ateneum, a także z Teatrem Miejskim na Pohulance i Teatrem Lutnia (oba mieściły się w Wilnie).

W latach trzydziestych zamieszkał w Warszawie i aż do wybuchu II Wojny Światowej grał w Teatrze Narodowym.

II wojna światowa i czasy późniejsze

W 1939 roku został zmobilizowany, jako porucznik rezerwy, a po kampanii wrześniowej został internowany na Litwę. Po ucieczce z obozu aż do 1941 roku gra na deskach Teatru Polskiego w Wilnie.

Do Warszawy udał się w 1942 roku.Tam — wraz z grupą aktorów do której należała między innymi Danuta Szaflarska — tworzy Teatr Frontowy AK.

Po wojnie grał w Teatrze Starym w Krakowie i w objazdowym Teatrze Kameralnym TUR.

- Nieraz graliśmy w warunkach bardzo trudnych, gdzie woda do mycia była zamarznięta, kiedy na scenie było bardzo zimno. Często musieliśmy wkładać na nasze ubrania kostiumy – mówił Jan Ciecierski w audycji "50 lat na scenie – audycja o Janie Ciecierskim".

Posłuchaj
51:42 50 lat na scenie - audycja o janie ciecierskim.mp3 Jan Ciecierski wspomina swoje życie w rozmowie z Polskim Radiem. "50 lat na scenie - audycja o Janie Ciecierskim" (PR, 05.02.1978)

Do stolicy wrócił w 1947 roku i tam na trzynaście lat związał się z Teatrem Polskim.

Ciecierski nie ograniczał się jedynie do grania na deskach scenicznych, ale występował również w takich filmach, jak , jak "Popiół i diament", "Awantura o Basię", czy "Pierwsze Dni".

Jego wspomnienia — noszące tytuł "Mistrzowie i koledzy" i "Zwyczajne życie aktora" — zostały wydane kolejno w 1978 i 1989 roku.

Teatr Polskiego Radia – "Matysiakowie"

Aktor jest zdecydowanie najbardziej znany ze swojej kultowej roli ojca rodu Matysiaków — Józefa. Grał ją przez ponad trzydzieści lat, a jego charakterystyczny głos wielu Polaków pamięta aż po dziś dzień.

- Mój stosunek do Teatru Radiowego jest bardzo ciepły – opowiadał Jan Ciecierski.

"Matysiakowie" to najdłuższa powieść w historii światowej radiofonii. Jest to też druga - po kronice sportowej - najdłużej emitowana audycja w Polsce.

Pierwszy odcinek ukazał się 15 grudnia 1956 roku o godzinie 20.35 na antenie Programu II Polskiego Radia. Początkowo audycja miała istnieć jedynie pół roku, może rok, jednak stało się inaczej i kolejne odcinki serii wychodzą aż po dziś dzień. Obecnie jest ich ponad trzy tysiące.

"Matysiakowie" zdobyli niezwykłą popularność w latach siedemdziesiątych, przed radioodbiornikami  losy rodziny śledziło, co tydzień około czterech milionów Polaków.

- To taka historia zupełnie zwyczajna. Rozmowy dwojga, trojga ludzi w jednym pokoju, w jednym mieszkaniu, w kuchni o takich codziennych rzeczach. O tym, że zbliża się wypłata i jakoś trzeba będzie związać koniec z końcem, a co zrobić, bo syn nie ma butów na zimę, a jak tam będzie po Nowym Roku. Takie zwykłe sprawy, o których rozmawiają ludzie zwykli, ale też niezwykli, bo oczywiście ożywieni przez aktorów – mówił reżyser słuchowiska Waldemar Modestowicz w rozmowie z Krzysztofem Grzesiowskim podczas audycji "Sygnały Dnia".

Posłuchaj
09:32 Jedynka Sygnaly dnia Modestowicz 11 czerwiec 2016.mp3 O "Matysiakach" rozmawia Waldemar Modestowicz z Krzysztofem Grzesiowskim podczas audycji "Sygnały dnia" (PR, 11.06.2016)

Jan Ciecierski zmarł 20 lutego 1987 roku w Warszawie i został pochowany na Cmentarzu Powązkowskim.