Zmarnowany Chaplin polskiego kina
Agnieszka Osiecka napisała w "Fonostalgii", że "powinien, krótko mówiąc, narodzić się reżyser filmowy, który by życie poświęcił kręceniu komedii z Kobuszewskim, ponieważ warto. Tak się jednak nie stało i Janek Kobuszewski jest zmarnowanym Chaplinem polskiego kina".
- Na szczęście była telewizja i byłam ja. Janek Kobuszewski występował we wszystkich moich programach - mówiła Olga Lipińska w Polskim Radiu. - Też zawsze bolałam nad tym, że taki wielki aktor, a nikt dla niego nie napisał scenariusza, tak jak we Francji dla Fernandela czy Louisa de Funèsa.
26:51 Jan Kobuszewski - wspomnienie - Dwójka.mp3 Olga Lipińska, Zofia Rudnicka, Czesław Majewski, Roman Dziewoński, Janusz Gajos wspominają Jana Kobuszewskiego w audycji Anny Lisieckiej (PR2, 28.09.2019)
Był absolwentem stołecznej Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej. Grał w wielu teatrach w Warszawie (w tym Teatrze Narodowym) i w Łodzi. Roman Dziewoński (syn Edwarda) wspominał, że miał okazję spotkać Jana Kobuszewskiego w kabarecie "Dudek" czy też w Teatrze Kwadrat i - jak zaznaczył - to było zawsze bardzo ciekawe doświadczenie: podglądanie tego "pociągłego wzrostem aktora" (jak określał go jego nauczyciel, Aleksander Zelwerowicz).
Roman Dziewoński wspominał również niezapomnianą rolę Jana Kobuszewskiego w "Dziadach" czy w spektaklu "Jan Karol Maciej Wścieklica" w Teatrze Narodowym. Dodał, że była to bardzo poważna rola. Podkreślił, że Kobuszewski był aktorem dramatycznym i dzisiaj zapominamy już, że przez wiele lat, zanim trafił do kabaretu "Dudek", był aktorem przede wszystkim Kazimierza Dejmka.
45:12 Kobuszewski chaplin.mp3 Roman Dziewoński, Magdalena Zawadzka i Teresa Lipowska o Janie Kobuszewskim w audycji "Po drugiej stronie lustra" autorstwa Małgorzaty Raduchy (PR1, 30.09.2019)
Król polskiej rozrywki
Popularność przyniosła mu praca w radiu i telewizji. Jan Kobuszewski grał w spektaklach radiowych, w tym: w znanym i lubianym cyklu Trójki "Rodzina Poszepszyńskich" według scenariusza Macieja Zembatego i Jacka Janczarskiego.
- To miała być satyryczna przeciwwaga dla "Matysiaków" - tłumaczył Jan Faryna, siostrzeniec Jana Kobuszewskiego.
W "Rodzinie Poszepszyńskich" Jan Kobuszewski był dziadkiem Jackiem, który w 1904 roku walczył w Mandżurii i po słowach "trzask-prask i po wszystkim" zasypiał.
Benefis Jana Kobuszewskiego, Teatr Kwadrat, 2.12.2011 Fot. Maciej Cyran/Studio69/Forum
W telewizji był współgospodarzem (razem z Janem Kociniakiem) pierwszego cyklicznego, satyrycznego programu telewizyjnego "Wielokropek", potem - Kabaretu Olgi Lipińskiej. Był też współprowadzącym (razem z Jerzym Petersburskim jr) programu rozrywkowego "Macie, co chcecie", emitowanego w latach 1997-2002 na antenie telewizji Polsat oraz narratorem humorystycznego programu "Bajka dla dorosłych".
W latach 60. Jan Kobuszewski rozpoczął współpracę z Edwardem Dziewońskim w kabarecie "Dudek", w którym wykazał się niebywałym talentem rozbawiania publiczności piosenkami i skeczami. Powiedzenia ze scenek z jego udziałem weszły do języka obiegowego, jak chociażby "wężykiem, wężykiem" czy "praw fizyki pan nie zmienisz" ze skeczu "Ucz się Jasiu" o majstrze hydrauliku użerającym się z klientem (Wiesław Michnikowski) i jednocześnie instruującym swojego ucznia (Wiesław Gołas).
Jan Kobuszewski uważał, że aktorstwo to nie tylko zawód, ale również w pewnym stopniu powołanie. - My jesteśmy punktem usługowym. Teatr jest instytucją służącą społeczeństwu - mówił Annie Retmaniak w audycji "Portret słowem malowany".
39:02 jan kobuszewski_portret.mp3 Jan Kobuszewski o życiu zawodowym i prywatnym, w tym o aktorstwie, w audycji "Portret słowem malowany" autorstwa Anny Retmaniak (PR1, 27.12.2008)
Jan Kobuszewski był też piosenkarzem, choć on raczej za śpiewaka się nie uważał. W 2001 roku Polskie Radio i Pomaton wydali płytę "Portret muzyczny" w cyklu "Złota kolekcja". Zawierała wykonywane przez Kobuszewskiego piosenki i była debiutem fonograficznym aktora. - To są takie nagrania wspomnieniowe. Pierwsza i mam nadzieję ostatnia płyta z moim głosem - mówi Arturowi Andrusowi w audycji "Teraz śmieszniej".
28:11 Kobuszewski jan płyta.mp3 Jan Kobuszewski o płycie z wykonywanymi przez niego piosenkami i współpracy z kabaretem Dudek w audycji "Teraz śmieszniej" autorstwa Artura Andrusa (PR3, 12.10.2001)
Prywatnie artysta był spokojnym, zdystansowanym człowiekiem, bardzo serdecznym w relacjach rodzinnych. - Potrafił słuchać - podkreśliła Hanna Faryna-Paszkiewicz, siostrzenica Jana Kobuszewskiego. - Skupiał się na tym, co mam do powiedzenia, i potrafił wracać do różnych wątków. Był ważną osobą nie tylko dlatego, że był znanym aktorem - mówiła.
48:04 O wszystkim z kulturą Dwójka 28 wrzesień 2021.mp3 Wokół biografii Jana Kobuszewskiego w drugą rocznicę jego śmierci w audycji "O wszystkim z kulturą" autorstwa Moniki Pilch (PR2, 28.09.2021)
ag