Do końca roku istnieje szansa wykupienia mieszkania lokatorskiego za kilkaset złotych.
Od momentu wejścia w życie nowelizacji ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, czyli od 31 lipca 2007 roku, Polacy wykupili od spółdzielni 900 tysiecy lokatorskich mieszkań spółdzielczych za przysłowiową złotówkę. Spółdzielnie, a także pozostali spółdzielcy, którzy wykupili mieszkania wcześniej za znacznie wyższe kwoty uważali, że wprowadzone przepisy nie są zgodne z prawem. Spółdzielcy zaskarżyli ustawę do Trybunału Konstytucyjnego, który 17 grudnia 2008 roku zakwestionował konstytucyjność przepisów ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych. Jego zdaniem przekształcenia odbywają się zbyt dużym kosztem spółdzielni, dlatego nowe zasady wykupu będą przewidywały dodatkowe opłaty. W wyniku orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego od przyszłego roku nie będzie możliwy wykup mieszkań na preferencyjnych zasadach przewidzianych Ustawą o spóldzielniach mieszkaniowych z 2007 roku. W opinii Jerzego Jankowskiego z Krajowej Rady Spółdzielczej do wykupienia pozostało jeszcze tylko 110 tysięcy. Na podstawie dotychczasowych przepisów Polacy wykupili ponad 900 tysięcy mieszkań.
Może się jednak okazać, że do końca roku nie wszystkie mieszkania zostaną wykupione. Problem z wykupem może dotyczyć około 20 - 25 tysięcy mieszkań - twierdzi Jerzy Jankowski. Wynika to przede wszystkim z tego, że część członków spółdzielni ma dziś skomplikowaną sytuację życiową, są to najczęściej małżeństwa po rozwodach, którym trudno się porozumieć czy też osoby, które wyjechały do pracy za granicę i nie planują już stamtąd wracać.
Inną przeszkodą w wykupieniu mieszkania spółdzielczego może być wieloletnie zadłużenie lokatora wobec spółdzielni. Aby wykupić mieszkanie spółdzielcze - trzeba przede wszystkim wcześniej uregulować wszelkie zobowiązania finansowe wynikające z użytkowania mieszkania - mówi Monika Góralczuk, ekspert Departamentu Nieruchomości w kancelarii prawnej Chałas i Wspólnicy. Wykupić mieszkanie może każdy członek spółdzielni, który ma mieszkanie lokatorskie, pod warunkiem jednak, że nie zalega z bieżącymi opłatami. Musi mieć także uregulowany wkład budowlany.
Jeśli spółdzielca nie zalega z płatnościami powinnien jak najszybciej złożyć wniosek do zarządu spółdzielni. Można tu wykorzystać gotowy dokument (do wzięcia ze spółdzielni lub ściągnięcia z internetu) lub napisać go odręcznie. Do wniosku należy dołączyć potwierdzenie o uregulowaniu wszelkich płatności. To do spółdzielni należy obowiązek zgromadzenia wszelkich dokumentów koniecznych do przeniesienie własności lokalu na spółdzielcę.
Zdaniem Łukasza Madeja - eksperta z rynku nieruchomości - możliwość wykupienia mieszkania lokatorskiego jeszcze w tym roku - to prezent od ustawodawcy, który należy przyjąć. Samo spółdzielcze prawo lokatorskie do mieszkania zbyt wiele nie daje: nie można mieszkania sprzedać ani też zapisać go komuś testamentem, nie podlega ono również dziedziczeniu ustawowemu. Nie można nawet wziąć kredytu pod hipotekę takiego mieszkania.
Najwięcej na wykupie spółdzielczych mieszkań lokatorskich mogą skorzystać osoby mieszkające w centrach dużych miast. Wartość rynkowa ich mieszkań wynosi z reguły kilkaset tysięcy złotych. Ostateczny termin przyjmowania wniosków o przeniesienie praw własności przez spółdzielnie mija 29 grudnia tego roku.
Justyna Golonko.