Plenerowe studio "Lata z Radiem" tym razem pojawiło się przed Muzeum Wojska Polskiego. Dokładnie 100 lat temu na przedpolach Warszawy toczyła się bowiem jedna z najważniejszych bitew świata - Bitwa Warszawska. Dziś obchodzimy jej 100. rocznicę. 15 sierpnia przypada także Święto Wojska Polskiego.
350 tysięcy eksponatów
- Rok 2020 to stulecie Bitwy Warszawskiej, ale również 100. rocznica wydania dekretu marszałka Piłsudskiego o powołaniu do życia Muzeum Wojska jako skarbnicy chwały oręża polskiego - opowiada Paweł Żurkowski. - Stworzenie muzeum nie było łatwe, ponieważ wtedy tworzone było tak naprawdę całe państwo. Trzeba było naprawiać zniszczenia i odbudowywać państwo z trzech różnych części po zaborach. Jeżeli nawet muzeum jest istotne dla podtrzymania naszej tradycji, to jednak nie było na pierwszym miejscu - dodaje gość Jedynki.
Obecnie w Muzeum Wojska Polskiego znajduje się około 350 tysięcy eksponatów. - Około 1/3, może nawet trochę więcej, stanowią te zasadnicze zabytki muzealne, czyli trójwymiarowe. Od najmniejszych pierścionków, drobnych elementów wyposażenia osobistego i umundurowania aż po największe działa, samoloty i czołgi - słyszymy.
Muzeum Wojska Polskiego znajduje się przy Al. Jerozolimskich, praktycznie w centrum Warszawy, ale za kilka lat ma zmienić swoją siedzibę. Właśnie trwa jej budowa w Cytadeli Warszawskiej.
Wystawa poświęcona Bitwie Warszawskiej
W Muzeum Wojska Polskiego można obejrzeć nową wystawę zatytułowaną "Czas Chwały. Bitwa Warszawska 1920 roku. 18. decydująca w dziejach świata".
- Stoimy właśnie na mapie, która przedstawia sytuację z 15 sierpnia, czyli sprzed 100 lat, od Torunia po Puławy, kiedy polskie wojska odpierały atak bolszewicki. Mapa została wykreślona w latach 20. ubiegłego wieku przez kapitana Chodackiego. Jest to jeden z eksponatów na naszej wystawie, ale też pewien element wizualny, który mogą państwo zobaczyć, przemieścić się wzdłuż linii kolejowych i dróg czy też zobaczyć, gdzie znajdowały się oddziały polskie, a gdzie bolszewickie - opowiada Michał Pacut, kurator wystawy.
Na wystawie można obejrzeć ponad 350 zabytków, w tym m.in. sztandar 1 Pułku Szwolożerów Józefa Piłsudskiego. - Jest to oddział, którego żołnierze jako pierwsi wjechali do Kijowa tramwajem. Patrol zatrzymał się pod miastem w miejscu, gdzie dochodziła linia tramwajowa, po czym żołnierze zsiedli z koni, wsiedli do tramwaju, zabrali ze sobą ckm, pojechali na główną ulicę Kijowa i wrócili stamtąd z jeńcami - tłumaczy Michał Pacut.
- Na wystawie chcemy też pokazać, co działo się w czasie I wojny światowej i z jakich formacji ludzie trafiali do Wojska Polskiego. Dlatego możemy zobaczyć mundur armii rosyjskiej, ale możemy też obejrzeć mundur żołnierza armii gen. Hallera. Jest to błękitny mundur francuski, w którym żołnierze armii gen. Hallera przybyli do Polski w 1919 roku i od razu włączyli się do walki początkowo jeszcze z Ukraińcami - przekazuje kurator wystawy.
Unikatowy album Polskiego Radia w 100. rocznicę Bitwy Warszawskiej
Jakie zbiory?
W Muzeum Wojska Polskiego można zobaczyć też sztandary i chorągwie, które w wojsku mają bardzo ważne znaczenie. Jeszcze w średniowieczu sztandary służyły do rozróżniania armii, natomiast już po pojawieniu się wielobarwnych mundurów, zaczęły pełnić role symboliczno-ceremonialne. Co znajdowało się na polskich sztandarach podczas Bitwy Warszawskiej?
- Na jednej stronie najczęściej orzeł, a na drugiej bardzo często występował wizerunek Matki Boskiej Częstochowskiej, Matki Boskiej Ostrobramskiej i innych świętych. Chodziło o to, żeby podkreślić boską opiekę nad polskimi żołnierzami - tłumaczy Jarosław Pych, kustosz zbiorów sztandarów Muzeum Wojska Polskiego.
Przez cały okres wojny, Polacy zdobyli około 100 sztandarów Armii Czerwonej.
- Wojsko polskie było świetne w ataku, wytrwałe w obronie i wcale tak łatwo nie ulegało panice. W dużym stopniu było bardzo ideowe. A umiejętności strzeleckie? Nigdy nie było na tyle czasu, żeby wykształcić żołnierza i zrobić z niego prawdziwego strzelca - zdradza Andrzej Szczepanowski, kustosz działu wystaw Muzeum Wojska Polskiego.
1920 – Bitwa Warszawska. Serwis specjalny Polskiego Radia
Wyjątkowy portal bitwa1920.gov.pl
W nowoczesny sposób czas sprzed Bitwy Warszawskiej po skutki dla świata pokazuje narracyjny serwis internetowy Polskiego Radia i Niepodległej - bitwa1920.gov.pl. Od I wojny światowej, przez rewolucję w Rosji, mord rodziny carskiej, odzyskanie przez Polskę niepodległości, przebieg wojny polsko-bolszewickiej, porównanie sił polskich i radzieckich, rolę kobiet, wojnę szyfrów, skutki dla przyszłości Europy, po słynny cytat "18. decydująca bitwa w dziejach świat…". Projekt ten współtworzyli graficy, redaktorzy, programiści z portalu polskieradio.pl i wykorzystano w nim m.in. archiwa Polskiego Radia.
- Ten portal jest nowoczesnym narzędziem edukacji kierowanym nie tylko do Polaków, ale jest również przygotowany w 6 językach obcych. Dlatego nakreśla historię wojny polsko-bolszewickiej na szerszym tle i pokazuje, jakie miała znaczenie, nie tylko dla Polski, a właściwie dla całej cywilizacji europejskiej - uważa Wojciech Kirejczyk, zastępca dyrektora Biura Programu "Niepodległa".
Wojciech Kirejczyk przypomina, że Bitwa Warszawska była mobilizacją całego polskiego społeczeństwa. - Świeżo odrodzona Rzeczypospolita była w stanie wystawić niemal milionową armię i jest to efekt wielkiej mobilizacji społecznej, także poza granicami. M.in. Polonia w Stanach Zjednoczonych uzbierała niesamowite sumy, nawet na dzisiejsze warunki, które pozwalały uzbrajać polskiego żołnierze - dodaje.
***
Lato z Radiem 2020
Dziennikarze radiowej Jedynki, jak co roku, wyruszają w Polskę, by od poniedziałku do soboty, do końca sierpnia, odwiedzać najciekawsze turystycznie, historycznie i kulturowo miejsca w całym kraju. To, które miejsca znajdą się na mapie reporterskich wyjazdów, zależeć będzie od… Słuchaczy, biorących udział w plebiscycie Turystyczna Lista Przebojów PL!
Turystyczna Lista Przebojów powstaje dzięki Państwu. Czekamy na zgłoszenia interesujących miejsc w Państwa regionach i pomysłów na spędzanie czasu wolnego dla całych rodzin! Zdjęcia i filmiki pięknych, nieodkrytych dotąd miejsc można przesyłać za pośrednictwem internetowego formularza na stronie turystycznego plebiscytu.
Relacje reporterskie z wyjazdów w wybrane regiony Polski można śledzić na antenie radiowej Jedynki, pod adresem latozradiem.pl oraz w mediach społecznościowych Polskiego Radia.
***
Tytuł audycji: Lato z Radiem
Prowadziła: Sława Bieńczycka
Goście: Paweł Żurkowski (dyrektor Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie), Michał Pacut (kurator wystawy "Czas Chwały. Bitwa Warszawska 1920 roku. 18. decydująca w dziejach świata"), Jarosław Pych (kustosz zbiorów sztandarów Muzeum Wojska Polskiego), Andrzej Szczepanowski (kustosz działu wystaw Muzeum Wojska Polskiego), Wojciech Kirejczyk (zastępca dyrektora Biura Programu "Niepodległa")
Data emisji: 15.08.2020
Godzina emisji: 10.00-12.00
DS