Od późnych lat 80. ubiegłego wieku główną rolę w polityce pieniężnej odgrywa cel inflacyjny. Banki centralne w Kanadzie, strefie euro, Zjednoczonym Królestwie, Nowej Zelandii, Polsce i innych krajach wprowadziły wyraźny cel inflacyjny. Wiele krajów o niskich dochodach również przechodzi od wyznaczania celu dla agregatu monetarnego (miara ilości pieniądza w obiegu) do ram wyznaczania celu inflacyjnego.
Polityka pieniężna
Banki centralne prowadzą politykę pieniężną, dostosowując podaż pieniądza, zazwyczaj poprzez operacje otwartego rynku. Na przykład, bank centralny może zmniejszyć ilość pieniądza poprzez sprzedaż obligacji rządowych w ramach umowy "sprzedaży i odkupu", tym samym przyjmując pieniądze od banków komercyjnych. Celem takich operacji otwartego rynku jest sterowanie krótkoterminowymi stopami procentowymi, które z kolei wpływają na stopy długoterminowe i ogólną aktywność gospodarczą. W wielu krajach, zwłaszcza o niskich dochodach, mechanizm transmisji monetarnej nie jest tak skuteczny jak w gospodarkach rozwiniętych. Przed przejściem od celu monetarnego do celu inflacyjnego, kraje powinny opracować ramy umożliwiające bankowi centralnemu celowanie w krótkoterminowe stopy procentowe.
Zmiany po kryzysie 2008-2010
Po globalnym kryzysie finansowym banki centralne w gospodarkach rozwiniętych łagodziły politykę pieniężną poprzez obniżanie stóp procentowych aż do momentu, gdy stopy krótkoterminowe zbliżyły się do zera, co ograniczało możliwość dalszego ich obniżania (tj. ograniczało konwencjonalne opcje monetarne). W obliczu narastającego zagrożenia deflacją banki centralne podejmowały niekonwencjonalną politykę pieniężną, w tym skupowały długoterminowe obligacje (zwłaszcza w Stanach Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii, strefie euro i Japonii) w celu dalszego obniżenia długoterminowych stóp procentowych i rozluźnienia warunków monetarnych. Niektóre banki centralne obniżyły nawet stopy krótkoterminowe poniżej zera.
"Nowe możliwości". Rozpoczyna się 6. edycja Kongresu 590
Pandemia
W odpowiedzi na pandemię COVID-19 banki centralne podjęły bezprecedensowe działania polityczne w celu złagodzenia polityki pieniężnej na całym świecie, zapewnienia dużej płynności na rynkach finansowania podstawowego i utrzymania przepływu kredytów. Aby złagodzić napięcia na rynkach walutowych i rynkach obligacji lokalnych, wiele banków centralnych rynków wschodzących zastosowało interwencje walutowe i po raz pierwszy uruchomiło programy zakupu aktywów.
Polityka kursu walutowego
Wybór metod prowadzenie polityki pieniężnej jest ściśle związany z wyborem systemu kursu walutowego. Kraj, który ma stały kurs walutowy, będzie miał ograniczone możliwości prowadzenia niezależnej polityki pieniężnej w porównaniu z krajem, który ma bardziej elastyczny kurs walutowy. Chociaż niektóre kraje nie ustalają kursu walutowego, nadal starają się zarządzać jego poziomem, co może wiązać się z kompromisem z celem stabilności cen. System w pełni elastycznego kursu walutowego wspiera skuteczne ramy dla celu inflacyjnego.
Polityka makroostrożnościowa
Światowy kryzys finansowy pokazał, że kraje muszą ograniczać ryzyko dla systemu finansowego jako całości za pomocą specjalnych polityk finansowych. Wiele banków centralnych, których zadaniem jest również wspieranie stabilności finansowej, rozszerzyło swoje funkcje w zakresie stabilności finansowej, między innymi poprzez ustanowienie ram polityki makroostrożnościowej.
Aby polityka makroostrożnościowa działała skutecznie, potrzebuje silnych podstaw instytucjonalnych. Banki centralne są dobrze przygotowane do prowadzenia polityki makroostrożnościowej, ponieważ mają możliwość analizowania ryzyka systemowego. Ponadto są one często stosunkowo niezależne i autonomiczne. W wielu krajach ustawodawca powierzył mandat makroostrożnościowy bankowi centralnemu lub specjalnemu komitetowi działającemu w ramach banku centralnego.
Struktura instytucjonalna
Niezależnie od modelu wykorzystywanego do wdrażania polityki makroostrożnościowej, struktura instytucjonalna państwa powinna być wystarczająco silna, aby przeciwstawić się opozycji ze strony sektora finansowego i naciskom politycznym oraz zapewnić legitymizację i rozliczalność polityki makroostrożnościowej. Musi ona zapewnić decydentom jasne cele i niezbędne uprawnienia prawne, a także sprzyjać współpracy ze strony innych organów nadzorczych i regulacyjnych.
W odpowiedzi na pandemię wirusa COVID-19 wiele krajów złagodziło bufory makroostrożnościowe, aby uzupełnić inne polityki mające na celu absorpcję napięć w systemie finansowym i wspieranie udzielania kredytów dla gospodarki.
PolskieRadio24.pl/ MFW/ mib