Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
Dwójka
Michał Mendyk 01.10.2014

Jak uśmiercić ruchome rzeźby?

W "Kwadransie bez muzyki" rozmawialiśmy z Anką Ptaszkowską o sztuce i przyjaźni fotografa Eustachego Kossakowskiego oraz neoawangardowego malarza, rzeźbiarza i twórcy instalacji artystycznych Edwarda Krasińskiego.
Edward KrasińskiEdward KrasińskiPAP/Andrzej Rybczyński

Archiwum Eustachego Kossakowskiego w Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie składa się z 150 000 negatywów i 20 000 slajdów. Ten bezcenny zbiór prac fotografa, pracującego w Polsce i we Francji, można podzielić na kilka kategorii. Pierwsza grupa to prace z okresu, kiedy Kossakowski był współpracownikiem takich pism jak "Stolica" czy "Polska" i specjalizował się w fotografii reportażowej. Druga część to bezcenna dla Muzeum dokumentacja życia artystycznego w Polsce lat 60. i 70., zwłaszcza dokumentacje spektakli Tadeusza Kantora i Jerzego Grotowskiego, działalności Galerii Foksal czy Krzywe Koło. Niezwykły duet Kossakowskiego i Krasińskiego narodził się niejako na pograniczu tych dwóch zbiorów.

- Pierwszy a artystów pracował jeszcze dla gazet, drugi zaczął właśnie tworzyć ruchome rzeźby - wyjaśniła Anka Ptaszkowska. - Krasińskiego interesował więc to samo co fotoreportera: dzianie się. Paradoksalnie więc rzeźbiarz wprawiał w ruch swoje dzieła, a Kossakowski zatrzymywał je w czasie albo, jak to określał Tadeusz Kantor, "uśmiercał je"... - dodała.

Rozmówczyni Dawida Dziedziczaka podziwiała owoce współpracy dwóch artystów na Biennale w São Paulo. Przed wejściem do sali z rzeźbami Krasińskiego obejrzeć można było instalację złożoną z powiększonych zdjęć Kossakowskiego dokumentujących ich powstawanie. Prawdziwą rewelacją okazało się to, co można było zobaczyć we wnętrzu pomieszczenia: oświetlone punktowym światłem i tworzące niezwykłą grę cieni prace rzeźbiarza.

- Wchodzą do środka, doświadczamy oczywistości. Jest to jednak oczywistość wyższego rzędu, która zarazem pozostaje zrozumiała dla każdego. Cecha arcydzieł - podsumowała Anka Ptaszkowska.

Muzeum Sztuki Nowoczesnej/mm/bch